Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge Hoofdstuk 16 Organisatieverandering en organisatieontwikkeling 1 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 1. 2. 3. 4. 5. Krachten die aanzetten tot verandering te beschrijven. Twee visies op verandering met elkaar te vergelijken. Lewins veranderingsmodel in drie fasen samen te vatten. Bronnen van weerstand tegen verandering te verklaren en technieken te noemen om verzet tegen verandering te overwinnen. Uit te leggen welke waarden ten grondslag liggen aan de meeste inspanningen rond organisatieontwikkeling (OO). 2 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 6. 7. 8. 9. De lerende organisatie en procesre-engineering te beschrijven. Potentiële bronnen van stress op het werk en manieren om daarmee om te gaan te beschrijven. Kenmerken van een lerende organisatie te noemen. Uit te leggen in hoeverre organisatieverandering afhangt van culturele factoren. 3 Krachten voor verandering 4 Change agents • Mensen verantwoordelijk voor het begeleiden van de veranderingsactiviteiten. • Managers, werknemers of consultants 5 Twee perspectieven van verandering Scenario ‘kalme zee’ domineerde tot voor kort. Scenario ‘stroomversnelling’ komt tegenwoordig vaak voor. 6 ‘Kalme zee’ volgens Lewin • Aandrijfkrachten • Beperkende krachten • Gecombineerd 7 Scenario ‘stroomversnellingen’ • Stabiliteit en voorspelbaarheid bestaan niet • Ontwrichting van de status quo • Voortdurende verandering, op de grens van chaos 8 Verzet tegen veranderingen • Individueel verzet vanuit gewoontevorming en zekerheid. • Organisatorische factoren door selectieproces, vereisten voor trainingstechnieken en formalisering. • Een te beperkte reikwijdte van de verandering. 9 Educatie en communicatie Steun en betrokkenheid Verzet tegen verandering overwinnen Mensen selecteren die verandering accepteren Participatie Dwang 10 Organisatieontwikkeling De voornaamste OO-waarden: • • • • • Respect voor mensen Vertrouwen en steun Machtsgelijkheid Confrontaties Participatie 11 Technieken binnen OO om tot verandering te komen: • • • • • Sensitivity training Enquêtefeedback Procesadvies Intergroepontwikkeling Appreciative Inquiry 12 Appreciative inquiry Deze benadering wil de unieke kwaliteiten en speciale sterke punten van een organisatie identificeren en benutten om de prestaties te verbeteren. 1. 2. 3. 4. Vier stappen: Ontdekken Dromen Ontwerpen Bestemming definiëren 13 Actuele vraagstukken • Continue procesverbetering • Re-engineering van processen 14 Stress Een dynamische situatie waarin een individu te maken heeft met een kans, beperking of eis met betrekking tot zijn wensen, waarbij hij meent dat de uitkomst onzeker en belangrijk is 15 Symptomen van stress • Fysiologie • Psychologie • Gedrag 16 Stress verminderen • • • • • • • Selectie van werknemers Communicatie van de organisatie Herontwerp van functies Meer inspraak Counseling Timemanagementprogramma Lichamelijke activiteiten 17 Een lerende organisatie Kenmerken van een lerende organisatie: 18 Lerende organisatie Voorstanders zien deze als een remedie tegen: 1. 2. 3. Fragmentatie Nadruk op competitie Reactiviteit maakt dat nadruk op probleemoplossen ligt in plaats van creëren. 19 Hoe maak je een lerende organisatie? • Een strategie uitzetten. • Een organisatiestructuur anders inrichten. • De organisatiestructuur hervormen. 20