factsheet - PaTz

Wat
Watlevert
levertPaTz
PaTzop?
op?
Wat levert PaTz op?
Resultaten
Resultatenvan
vanhet
hetevaluatieonderzoek
evaluatieonderzoek
Resultaten van het evaluatieonderzoek
Wat
is PaTz?
Wat
is PaTz?
In een
PaTz-groep
werken
huisartsen
en en
(wijk)verpleegkundigen
lokaal
In een
PaTz-groep
werken
huisartsen
(wijk)verpleegkundigen
lokaal
www.patz.nu
samen,
bijgestaan
door
een
consulent
palliatieve
zorg.
Zij
komen
minimaal
samen, bijgestaan door een consulent palliatieve zorg. Zij komen minimaal
6x 6x
perper
jaarjaar
bij bij
elkaar.
Doelen
vanvan
PaTz
zijnzijn
hethet
verbeteren
vanvan
de de
elkaar.
Doelen
PaTz
verbeteren
samenwerking
en
het
verhogen
van
de
deskundigheid
over
palliatieve
zorg.
samenwerking en het verhogen van de deskundigheid over palliatieve
zorg.
Belangrijke
bestanddelen
vanvan
PaTz
zijn:
Belangrijke
bestanddelen
PaTz
zijn:
- Het
Palliatieve
Zorg
Register:
- Het
Palliatieve
Zorg
Register:
Wat
is PaTz?
ëxcludeerd, over deze groepen is een andere
Hierin
worden
alle
patiënten
opgenomen
waarvan
de
verwachting
is dat
zebeschikbaar
Hierin
worden
alle
patiënten
opgenomen
waarvan
de
verwachting
is dat
ze
www.patz.nu
In een PaTz-groep werken huisartsen en
(eerdere)
factsheet,
via
de website
www.patz.nu
binnen
een
jaar
komen
te
overlijden.
Het
dient
als
leidraad
voor
de
PaTzbinnen
een jaar komen te lokaal
overlijden.
Het bijgedient als leidraad
de PaTz(wijk)verpleegkundigen
samen,
PaTz.nu.voor
Er zijn
twee vragenlijsten afgenomen.
bijeenkomsten.
bijeenkomsten.
staan door een consulent palliatieve zorg.
De eerste vragenlijst ging over achtergrondken- Het
bespreken
van
patiënten:
-Zij
Het
bespreken
van
patiënten:
komen
minimaal
6x
per jaar bij elkaar.
merken van de huisarts en over de organisatie
Tijdens
bijeenkomsten
worden
(een
deel
van
de)
patiënten
diedie
opgenomen
Tijdens
bijeenkomsten
worden
(een
deel
van
de)
patiënten
opgenomen
Doelen van PaTz zijn het verbeteren van de
van zorg
in
de
laatste levensfase in de huisartzijnzijn
in
het
Palliatieve
Zorg
Register
besproken.
in het Palliatieve
Zorg
Registervan
besproken.
samenwerking
en het
verhogen
de dessenpraktijk. De tweede vragenlijst ging over
kundigheid over palliatieve zorg. Belangrijke
een recent overleden patiënt (waarbij overlijden
Vraagstellingen
evaluatieonderzoek:
Vraagstellingen
evaluatieonderzoek:
bestanddelen van
PaTz zijn:
niet plotseling en onverwacht was). In de twee- -Heeft
PaTz
invloed
op op
zorg
en en
zorguitkomsten?
Heeft
PaTz
invloed
zorg
zorguitkomsten? de vragenlijst is (onder andere) gevraagd of de
- -Wat
zijnzijn
werkzame
bestanddelen
vanvan
PaTz?
Wat
werkzame
bestanddelen
PaTz?
Het Palliatieve Zorg Register
patiënt was opgenomen in het Palliatieve Zorg
Hierin worden alle patiënten opgenomen waarRegister en of de patiënt is besproken tijdens
Methode:
Methode:
van de verwachting is dat ze binnen een jaar
een PaTz bijeenkomst.
Vragenlijstonderzoek
onder
huisartsen;
voormeting
vóór
eerste
bijeenkomst,
nameting
14 14
maanden
na na
Vragenlijstonderzoek
onder
huisartsen;
voormeting
vóór
eerste
bijeenkomst,
nameting
maanden
komen te overlijden. Het dient als leidraad voor
start.
De
pilot
groepen
zijn
geëxcludeerd,
over
deze
groepen
is
een
andere
(eerdere)
factsheet,
start.
De pilot
groepen zijn geëxcludeerd, over deze groepen
is een andere (eerdere) factsheet,
de PaTzbijeenkomsten.
Analyse
beschikbaar
viavia
de de
website
PaTz.nu.
Er Er
zijnzijn
twee
vragenlijsten
afgenomen.
DeDe
eerste
vragenlijst
ging
beschikbaar
website
PaTz.nu.
twee
vragenlijsten
eerste
vragenlijst
ging
Vergelijkingafgenomen.
voor- na, gecontroleerd
voor PaTzover
achtergrondkenmerken
van
de
huisarts
en
over
de
organisatie
van
zorg
in
de
laatste
levensfase
in in
over
van de huisarts en overgroep,
de organisatie
van zorg
de laatste
levensfase
Het achtergrondkenmerken
bespreken van patiënten
leeftijd patiënt
en in
diagnose.
Gegevens
de de
huisartsenpraktijk.
DeDe
tweede
vragenlijst
ging over
eeneen
recent overleden
patiënt (waarbij
overlijden
huisartsenpraktijk.
tweede
vragenlijst
overleden
(waarbij
overlijden
Tijdens
bijeenkomsten
worden
(een
deel vanging
de) over
hebbenrecent
betrekking
op 41patiënt
PaTz-groepen,
met in
nietniet
plotseling
en
onverwacht
was).
In
de
tweede
vragenlijst
is
(onder
andere)
gevraagd
of
de
patiënt
plotseling
onverwacht
InPalliatieve
de tweede vragenlijst
is (onder
andere) gevraagd
of de patiënt
patiënten
die en
opgenomen
zijnwas).
in het
de voormeting
informatie
over 195 huisartsen
was
opgenomen in het
Palliatieve
Zorg
Register
en en
of de
patiënt
is besproken
tijdens
eeneen
PaTz
was
in het
Palliatieve
Zorg
Register
of
patiënt
is besproken
tijdens
Zorgopgenomen
Register besproken.
ende
460
patiënten,
in de nameting
166PaTz
huisbijeenkomst.
bijeenkomst.
artsen en 305 patiënten. Om de verschillen in
Vraagstellingen evaluatieonderzoek
zorg en zorguitkomsten te vergelijken zijn de
Analyse:
Analyse:
•• Heeft PaTz invloed op zorg en zorguitkomvoor- en nameting met elkaar vergeleken. Om
Vergelijking
voorna,na,
gecontroleerd
voor
PaTz-groep,
leeftijd patiënt
en en
diagnose.
Gegevens
hebben
Vergelijking
voorgecontroleerd
voor
PaTz-groep,
patiënt
diagnose.
hebben
sten?
hetleeftijd
Palliatieve
Zorg
Register
en Gegevens
de besproken
betrekking
op
41
PaTz-groepen,
met
in
de
voormeting
informatie
over
195
huisartsen
en
460
patiënten,
betrekking
41 PaTz-groepen,
met van
in de
voormeting
informatie
over 195 huisartsen
en 460
patiënten,
•• Wat zijnop
werkzame
bestanddelen
PaTz?
patiënten,
te onderzoeken,
zijn alleen
de gein de
nameting
166166
huisartsen
en en
305305
patiënten.
OmOm
de de
verschillen
in zorg
en en
zorguitkomsten
te te
in de
nameting
huisartsen
patiënten.
verschillen
in
zorg
zorguitkomsten
gevens uit de nameting gebruikt (vergelijking
vergelijken
zijnzijn
de de
vooren en
nameting
metmet
elkaar
vergeleken.
OmOm
hethet
Palliatieve
Zorg Register
en en
de de
vergelijken
voornameting
elkaar
vergeleken.
Palliatieve
Register
Methode
tussen patiënten
die wel en Zorg
niet opgenomen
besproken
patiënten,
te onderzoeken,
zijnzijn
alleen
de de
gegevens
uit uit
de de
nameting
gebruikt
(vergelijking
besproken
patiënten,
teonder
onderzoeken,
alleen
gegevens
nameting
gebruikt
(vergelijking
Vragenlijstonderzoek
huisartsen;
voorwaren
in het
Palliatieve
Zorg
Register
en vergetussen
patiënten
die
wel
en
niet
opgenomen
waren
in
het
Palliatieve
Zorg
Register
en
vergelijking
tussen
tussen
die bijeenkomst,
wel en niet opgenomen
waren in
het Palliatieve
Zorg Register
metingpatiënten
vóór eerste
nameting 14
lijking
tussen patiënten
die welen
envergelijking
niet bespro-tussen
patiënten
die welwel
en en
nietniet
besproken
waren).
patiënten
besproken
maandendie
na start.
De pilot
groepenwaren).
zijn geken waren).
2
Wat levert PaTz op?
Resultaten van het evaluatieonderzoek
www.patz.nu
Wat
levert
PaTz
op?
Heeft
PaTz invloed
op zorg en
zorg­
• Er wordt eerder rekening houden met het
Wat
levert
PaTz •op?
uitkomsten?
mogelijk overlijden van de patiënt.
Resultaten
van Resultaten
het evaluatieonderzoek
van het evaluatieonderzoek
Er zijn verschillen tussen voor – en nameting
•• Behandeling gericht op palliatie wordt eerder
gevonden. Na invoering van PaTz wordt onder
ingezet.
Heeft PaTz invloed op zorg en zorguitkomsten?
andere:
•• De volgende onderwerpen worden vaker beHeeft–PaTz
invloedgevonden.
op zorg enNa
zorguitkomsten?
Er zijn verschillen tussen voor
en nameting
invoering van
Er
zijn
verschillen
tussen
voor
–
en
nameting
gevonden.
Na invoering
van
•
•
Vaker
geïdentificeerd
welke
patiënten
palliasproken:
Levensverwachting,
fysieke klachPaTz wordt onder andere:
PaTz
wordt
onder
andere:
tieve zorgbehoeften
hebben.
• Vaker geïdentificeerd
welke patiënten
palliatieve zorgbehoeften hebben.ten, zingevingsproblemen en mogelijkheden
Vaker mogelijk
geïdentificeerd
patiënten
palliatieve
zorgbehoeften hebben.
• Eerder
een• patiënt
binnen welke
een half
jaar of jaar
zou van
•• herkend
Eerderdat
herkend
dat
een
patiënt
mogelijk
palliatieve
zorg
•
Eerder
herkend
dat
een
patiënt
mogelijk
binnen
een
half jaar of jaar
zou(figuur 3).
overlijden (figuur 1).
binnen een half
jaar of(figuur
jaar zou
overlijden
1).de overlijden
In tegenstelling tot verwachtingen
(op basis van
pilot) zijn er geen
In
tegenstelling
tot
verwachtingen
(op basis van
pilot) zijnwww.patz.nu
erworden
geen
(figuur
1).
Alsdepatiënten
besproken tijdens bijeenverschillen gevonden tussen voor- en nameting voor:
www.patz.nu
verschillen
gevonden
tussen
vooren
nameting
voor:
komst (vergeleken met niet besproken patiën• Hoe lang voor overlijden er een palliatief behandeldoel is.
•
Hoe
lang
voor
overlijden
er
een
palliatief
behandeldoel
is.
• Bekendheid
met de gewenste
plaats van overlijden
2).
In tegenstelling
verwachtingen
(op(figuur
basis
ten): (figuur 2).
• tot
Bekendheid
metdrie
de maanden.
gewenste
plaats van overlijden
• Aantal ziekenhuis opnames
in de laatste
van de pilot) zijn
er geen
verschillen
gevonden
•• maanden.
Er worden minder patiënten opgenomen in
• Aantal
ziekenhuis
opnames
in de laatste drie
tussen voor- en nameting voor:
het ziekenhuis.
Wat zijn•werkzame
bestanddelen
van
PaTz?
• Hoe lang voor
overlijden
er een
palliatiefvan PaTz?•• Behandeling gericht op palliatie wordt eerder
Wat
zijn werkzame
bestanddelen
Uit nadere analyses van de
nameting
bleken werkzame
bestanddelen:
behandeldoel
is.
ingezet.
Uit
nadere
analyses
van
de
werkzame
bestanddelen:
Opname in Palliatieve Zorg Register (vergeleken met nameting
patiënten bleken
niet in het
register):
Opname
in
Palliatieve
Zorg
Register
(vergeleken
met
patiënten
niet in het register):
•• Bekendheid
de gewenste
plaats van
• De gewenste
plaats vanmet
overlijden
is vaker bekend.
•
De
gewenste
plaats
van
overlijden
is
vaker
bekend.
• Er wordt overlijden
eerder rekening
houden
(figuur
2).met het mogelijk overlijden van de patiënt.
Conclusie
• palliatie
Er wordt
eerder
rekening
houden met het mogelijk overlijden van de patiënt.
• Behandeling
gericht
op
wordt
eerder
ingezet.
•• Aantal ziekenhuis
opnames
in op
depalliatie
laatstewordt
drieeerder
••ingezet.
De PaTz methode heeft duidelijk meer­
• Behandeling
gericht
• De volgende onderwerpen
worden vaker
besproken:
Levensverwachting,
fysieke klachten,
maanden.
waarde.
•
De
volgende
onderwerpen
worden
vaker
besproken:
Levensverwachting, fysieke klachten,
zingevingsproblemen en mogelijkheden van palliatieve zorg (figuur 3).
zingevingsproblemen
en
mogelijkheden
van
palliatieve
3). effecten gevonden dan in
••besproken
Wel zijnzorg
er (figuur
minder
Als patiënten worden besproken tijdens bijeenkomst (vergeleken met niet
patiënten):
Als
patiënten
worden
besproken
tijdens
bijeenkomst
(vergeleken
met
niet
besproken patiënten):
• Er worden
minder
opgenomen
in het ziekenhuis.
Wat
zijnpatiënten
werkzame
bestanddelen
van PaTz?
de pilot. Mogelijk wordt
PaTz vooral geïm­
•
Er
worden
minder
patiënten
opgenomen
in
het
ziekenhuis.
• Behandeling
gericht
op
palliatie
wordt
eerder
ingezet.
Uit nadere analyses
van de gericht
nameting
bleken
plementeerd door ‘early adopters’ die al
• Behandeling
op palliatie
wordt eerder ingezet.
werkzame bestanddelen:
goede palliatieve zorg geven (zie figuur 2).
Opname in Palliatieve Zorg Register (vergeleken
•• Met name het opnemen van patiënten in het
Conclusie.
Conclusie.
• De PaTz
heeft
duidelijk
meerwaarde.
metmethode
patiënten
niet
in het
register):
Palliatieve Zorg Register en het bespreken
• Degevonden
PaTz methode
duidelijk
meerwaarde.
• Wel zijn er minder effecten
dan in heeft
de pilot.
Mogelijk
wordt PaTz vooral geïmplementeerd
patiënten
tijdens
bijeenkomsten
zijn
• al
Wel
zijn erpalliatieve
minder effecten
gevonden
dan in2).
devan
pilot.
Mogelijk wordt
PaTzde
vooral
geïmplementeerd
door ‘early adopters’ die
goede
zorg geven
(zie figuur
door
‘early
adopters’
die
al
goede
palliatieve
zorg
geven
(zie
figuur
2).
•
•
De
gewenste
plaats
van
overlijden
is
vaker
werkzame
bestanddelen.
Deze
verdienen
• Met name het opnemen van patiënten in het Palliatieve Zorg Register en het bespreken van
• Met namezijn
het werkzame
opnemen van
patiënten inDeze
het Palliatieve
Zorg
patiëntenbekend.
tijdens de bijeenkomsten
bestanddelen.
verdienen
extraRegister
aandacht
bijhet bespreken van
extra aandacht
bij en
implementatie.
implementatie.
patiënten tijdens de bijeenkomsten zijn werkzame bestanddelen. Deze verdienen extra aandacht bij
implementatie.
Fig.3. Gespreksonderwerpen besproken met patiënten wel / niet in het register
2
Expertisecentrum
Palliatieve
Zorg
Annicka van der Plas, Roeline
Pasman, Bart Schweitzer,
Bregje Onwuteaka-Philipsen
der Plas,
Roeline Pasman,
Bart Schweitzer, Bregje Onwuteaka-Philipsen
Annicka van der Plas,Annicka
Roeline van
Pasman,
Bart Schweitzer,
Bregje Onwuteaka-Philipsen