KRITISCH DENKEN 5 Grondslagen van Redeneren II © Kritisch Denken Vorige les… Redenering Onderdelen van redeneringen: stelling, redenen, bezwaren, weerleggingen. Andere begrippen: beweringen, proposities. 2 Voorbeelden We maakten onze eigen voorbeelden : 3 We gebruikten de redenering van iemand anders. “Wapens dragen is een Amerikaanse traditie. Het is de verantwoordelijkheid van Amerikanen wapens te dragen omdat wanneer je niet gewapend bent je je onverantwoordelijk gedraagt. Wie verdedigt jouw kinderen – de politie? De Federale Regering? Nee – het is jouw taak jezelf en jouw naasten te beschermen en als je dat niet doet verzaak je je plicht als Amerikaan. Punt.” 4 Hebben we nu alles gedaan? Denk nog eens terug aan wat het betekent om een kritisch denker te zijn ... is het voldoende om een redenering te structureren? 5 6 Voorbeeld… 7 Identificeer aannames 8 9 10 Aanname…co-premisse 11 Voorbeeld.. 12 13 Nut? Door aannamnes te expliciteren als co-premissen kunnen we preciezer de redenering analyseren en bijvoorbeeld gerichter bezwaren maken….. 14 15 16 Wat betekent een kritische denker te zijn nog meer… 17 18 Voorbeeld 19 Soorten… 20 Onderbreking.. http://viscog.beckman.illinois.edu/flashmovie/15.php 21 Cognitieve blinde vlekken 22 Cognitieve bias (cognitieve vertekening) Cognitieve biases (vertekeningen) zijn universele, aangeboren menselijke neigingen om op een bepaalde manier te denken, waarbij die manier vaak leidt tot gebrekkige oordelen. Wat zie je in het volgende plaatje…? 23 © KritischDenken.nl 2008 24 Wat zie je? Zien andere mensen hetzelfde? Als dat niet zo is, waar komen de verschillen dan vandaan? Om een goede kritische denker te zijn, moeten we niet alleen naar andere gezichtspunten kijken, maar ook naar onze eigen gedachten om te zien vanuit welk perspectief we zelf de wereld bekijken. 25 Kritisch denken..Kwalitatief oordeel “Als we een weegschaal voor redenen hadden die de redenen voor en tegen precies zou kunnen afwegen en die het mogelijk zou maken uitsluitsel te geven over wat het zwaarst weegt …... dan zouden we over een instrument beschikken dat krachtiger is dan de wonderbaarlijke wetenschap van goud maken.” - Gottfried W. Leibniz 26 Evaluatie 27 Waarschuwing bij het maken van redeneerschema’s: Let op de Piramideregel: Meer algemene of abstracte overwegingen moeten hoger in het redeneerschema van een redenering worden geplaatst, en overwegingen die op hetzelfde niveau in het redeneerschema staan moeten ongeveer even algemeen of abstract zijn. 28 Wat is het probleem met dit redeneerschema? 29 De piramide hiërarchie Hiërarchische redenering De redenen die elke propositie ondersteunen in een samengestelde redenering kun je opvatten als een hiërarchische structuur, waarvan de hiërarchie wordt bepaald door de logische relaties. D.w.z. als propositie A het bewijs voor of tegen propositie B is, dan staat A onmiddellijk onder B in de hiërarchie van redenen. 30 In een redeneerschema tonen we de hiërarchische structuur door ervoor te zorgen dat alle redenen die dezelfde logische afstand (aantal logische stappen) van de hoofdstelling hebben, geordend worden op hetzelfde horizontale niveau van het schema. 31 Het onontkoombare resultaat is dat het redeneerschema ruwweg de vorm van een piramide krijgt, met de hoofdstelling aan de top. 32