16 Evalueren - Reasoninglab

KRITISCH DENKEN
16 Evalueren
Introductie & Overzicht
© Kritisch Denken
Een slaghout en een bal kosten € 1,10 in
totaal.
Het slaghout kost € 1,00 meer dan de bal.
Hoe veel kost de bal?
2




Waarschijnlijk dacht je direct: 10 ct
Dit probleem roept een sterke directe,
intuïtieve reactie op die logisch lijkt, maar hij is fout
Tel maar na: als een bal 10 ct kost,
dan zijn de totale kosten 120 ct: 10 ct
voor de bal en 110 ct voor het slaghout
– en niet 110 ct in totaal
Het juiste antwoord is: 5 ct.
3
Cognitive Reflection Test van Shane Frederick





+50% (IVY league studenten) fout
+80% (gemiddelde studenten) fout
Mensen hebben te veel zelfvertrouwen
Mensen hechten te veel waardering aan
hun intuïtie
Mensen hebben een hekel aan cognitieve
inspanning en proberen die te voorkomen
4
Vandaag







Evalueren – wat is dat?
In de praktijk…
Basisprocedure
Evalueren van casussen
Evalueren van afzonderlijke redeneringen
Evalueren van beweringen - lemma’s en basispremissen
Meer informatie..
5
Overzicht
6
Voorbeeld:
7
Wat is een redenering
evalueren?
Een redenering evalueren houdt
in dat je de kracht ervan bepaalt,
d.w.z. vaststelt in hoeverre die de
hoofdstelling ondersteunt of
tegenspreekt.


Noot: het evalueren van een redenering
houdt niet in dat je vaststelt of de
hoofdstelling waar is. (zie onderdeel
Oordelen)
8
9
Hoe mensen meestal
redeneringen evalueren..…
Ze onderzoeken of de algemene
strekking van wat men hoort,
bevalt.
1.
Als het ze aanstaat wat ze horen,
denken ze:
2.
de redenering moet goed zijn.
Als het ze niet bevalt wat ze
horen, dan:
3.
1.
2.
bedenken ze een negatieve reactie,
doet er niet toe wat .
concluderen ze dat dit punt bewijst
dat de redenering waardeloos is.
10
Evaluatie: basisprocedure
1. Verhelder de redenering
1.
2.
Maak een redeneerschema!
Voeg ontbrekende co-premissen toe
2. Evalueer de afzonderlijke onderdelen
van de redeneringen
3. Evalueer de kracht van het geheel
11
Casussen, redeneringen,
premissen
Een samengestelde redenering bestaat uit casussen, die bestaan uit afzonderlijke
redeneringen, en die bestaan op hun beurt uit premissen.
12
Casus
Een geheel van redenen en bezwaren
binnen een samengestelde redenering, bij
elkaar gegroepeerd omdat ze daarin een
zelfde rol spelen.
Soorten:






ondersteunende en weerleggende casus
‘casus van ..’: de bijdrage van bepaalde deelnemer
casus van degene die evalueert, tegenover die van auteur
totale casus: ALLE redenen en bezwaren die relevant zijn
voor het vaststellen van de waarheid van een bepaalde
bewering (een ideaal).
13
Evaluatie: Bottom up procedure
Bottom up procedure:

1.
2.
3.
4.
5.
Evalueer basispremissen
Evalueer gevolgtrekkingen
Evalueer casussen
Evalueer lemma’s
Herhaal 2-4 indien nodig
14
Evaluatie van basispremissen
Een basispremisse is een premisse waar geen
verdere redenen of bezwaren onder staan.
Basispremissen worden geëvalueerd vanuit hun
basis.
Twee soorten bases






Die al worden aangeleverd
Die jij toevoegt
Bases kunnen solide zijn, zwak zijn of geen enkele
ondersteuning bieden (nil).
15
Evalueren van afzonderlijke
redeneringen
Twee stappen
1.
Bepaal of alle premissen voor waar gehouden
kunnen worden.

2.
Wil een redenering sowieso goed kunnen zijn, dan
moeten alle premissen waar zijn.
Ja? Bepaal dan de kracht van de reden in relatie
tot de stelling.

“ In welke mate maakt de reden het meer waarschijnlijk
dat de stelling waar is? ( resp. bezwaar, onwaar)”
16
Zie Rationale, Basisoefeningen, Les 8:
17
Evalueren van casussen
Twee stappen

1.
2.
Verzeker je ervan dat alle afzonderlijke
redeneringen in de casus beoordeeld zijn
Bepaal het totaal van ondersteuning of bezwaar.

Gebruik het beeld van de balans
18
Evalueren van lemma’s
Een lemma is een niet- basispremisse, d.w.z. een
bewering die een stelling in de ene en een premisse
in een andere redenering is.
19
Evalueren van lemma’s
Bepaal de waarheid van het lemma vanuit:




de kracht van de casus
elke toegevoegde basis
NOOT: deze beoordeling is prima facie – d.w.z. ‘op
het eerste gezicht’ – alleen op basis van de
gegeven redenen. Je geeft er zelf geen redenen
bij.
20
Evalueren in Rationale
21
Meer informatie
Redeneerpatronen



Klassieke drogredenen
Standaard “goede” patronen
Gespecialiseerde technieken




Formele logica
Waarschijnlijkheidstheorie
Statistiek
Speciale kennisdomeinen




Juridisch
Ethisch
etc.
22