Hydrocephalus, en dan….

Hydrocefalus en cognitief
functioneren
Dr. M.M.J van Schooneveld
Klinisch Neuropsycholoog
Landelijke dag Spina Bifida / Hydrocefalus
22 oktober 2016
1. Hydrocefalus
2. Effecten op cognitieve ontwikkeling
3. Casus
Hydrocefalus
Wat gebeurt er in de hersenen?
Hydrocefalus
Hoge druk
Schade aan het brein
normale hersenwerking in verdrukking
Lichamelijk gevolgen
Gevolgen cognitief functioneren
- dagelijkse leven
- invloed op ontwikkeling / schoolprestaties
1. Hydrocefalus
2. Effecten op cognitieve ontwikkeling
3. Neuropsychologisch onderzoek
4. Casus
Effecten op cognitieve ontwikkeling
Hydrocefalus heterogene groep
Kan voorkomen bij: Vroeggeboorte / bloedingen
/ tumor / meningitis / hersentrauma /
aangeboren misvormingen
Neuropsychologische veranderingen afhankelijk
- onderliggende oorzaak
- secundaire hersenschade
- behandeling
- omgeving
Effecten op cognitieve ontwikkeling
Factoren die uitkomst negatief
beïnvloeden:
- Vroeggeboorte
- Hydrocefalus al bij geboorte aanwezig
- Shuntrevisies
- CP
- Epilepsie
IQ-verdeling hydrocefalus
Intelligentie en hydrocefalus
Spectrum, van kinderen met een normale
intelligentie tot kinderen met een
verstandelijke beperking
1/3 IQ < 70
1/3 IQ 70-85
1/3 Normaal intelligentieniveau
Hydrocefalus: VIQ > PIQ
Ongeacht niveau en leeftijd
B. Lindquist et al. 2005
Taal en hydrocefalus
Basale taal: woordenschat / definitie van
woorden (geleerde taal) vaak intact
Hogere orde taal / meta-linguistisch
/pragmatisch taalgebruik lastiger
“Cocktail party” (veel praten, niet in
context, sociaal kopiëren, niet aansluiten)
Hydrocefalus en geheugen
Onmiddellijk geheugen intact
Moeite met leren en onthouden van
nieuwe feiten, bijvoorbeeld 15 woordentest
Moeite met leren en onthouden van
visueel-ruimtelijke informatie
Hydrocefalus en executief
functioneren
Kinderen met hydrocefalus meer
executieve problemen dan controle
kinderen ook als er gecontroleerd wordt
voor IQ
Zowel bij testonderzoek als in dagelijkse
functioneren
Ouders rapporteren meer problemen in
executief functioneren in het dagelijkse
leven als kinderen ouder worden
Samenvattend
Zwakte in
- Visueel-ruimtelijke informatieverwerking
- Complexe aandacht-executief functioneren
- Geheugen en leren
- Hogere orde taal
- Begrijpend lezen
- Rekenen
- Oog-hand coördinatie /
- Tempo van informatieverwerking
Individuele variatie
1. Hydrocephalus
2. Effecten op cognitieve ontwikkeling
4. Casus
Bedankt voor de aandacht!