Slide 1 - Pearson

Hoofdstuk 3
Doelstellingen en beginselen
van de EU
Artikel 3 VEU: Enige
doelstellingen van de EU:
1. De Unie heeft als doel de vrede, haar waarden en
het welzijn van haar volkeren te bevorderen.
2. De Unie zet zich in voor de duurzame
ontwikkeling van Europa, op basis van:
• Een evenwichtige economische groei en
prijsstabiliteit;
• Een sociale markteconomie met een groot
concurrentievermogen, gericht op volledige
werkgelegenheid en sociale vooruitgang;
• Een hoog niveau van bescherming en
verbetering van de kwaliteit van het milieu.
Artikel 3 VEU: Enige
doelstellingen van de EU
(vervolg):
4. De Unie bevordert wetenschappelijke en
technische vooruitgang.
5. De Unie bestrijdt sociale uitsluiting en
discriminatie, en bevordert:
• Sociale rechtvaardigheid en bescherming
• Gelijkheid van vrouwen en mannen
• Solidariteit tussen generaties
• Bescherming van de rechten van het kind
6. De Unie bevordert de economische, sociale en
territoriale samenhang en de solidariteit tussen
de lidstaten.
Artikel 3 VEU: Enige
doelstellingen van de EU
(vervolg):
7. De Unie eerbiedigt haar rijke verscheidenheid
van cultuur en taal en ziet toe op de
instandhouding en de ontwikkeling van het
Europese culturele erfgoed.
8. In de betrekkingen met de rest van de wereld
handhaaft de Unie haar waarden en belangen en
zet zich ervoor in, en draagt zij bij tot de
bescherming van haar burgers.
Om de doelstellingen te
verwezenlijken, heeft de EU
taken op het gebied van:
• Ruimte van vrijheid, veiligheid en recht (RVVR)
• Interne markt (= één enkele binnenmarkt)
• Economische en monetaire unie (EMU) die de
euro als munt heeft
• Extern beleid
RVVR (Ruimte van vrijheid,
veiligheid en recht) bestaat uit
de volgende
beleidsonderdelen:
•
•
•
•
Beleid inzake grenscontroles, asiel en immigratie
Justitiële samenwerking in burgerlijke zaken
Justitiële samenwerking in strafzaken
Politiële samenwerking
Voor de interne markt geldt het
volgende stappenplan:
1. Het opzetten van een douane-unie.
2. De afschaffing tussen de lidstaten van
hinderpalen voor het vrije verkeer van goederen,
personen, diensten en kapitaal.
3. Het nader tot elkaar brengen van de wetten van
lidstaten voorzover dat voor de werking van de
gemeenschappelijke markt noodzakelijk is.
4. Een systeem dat ervoor zorgt dat de concurrentie
binnen de interne markt niet vervalst wordt.
Stap 1: Douane-unie
Dit betekent:
•Afschaffing van douanerechten (en andere
handelsobstakels) tussen de lidstaten.
• Instelling van een gemeenschappelijk buitentarief.
Stap 2: Afschaffing
binnengrenzen
Dit betekent:
• Het weghalen van slagbomen en het afschaffen
van grenscontroles.
Stap 3: Harmonisatie van
wetgeving
Dit betekent:
Nationale wetgeving voor bijvoorbeeld geluidsnormen van
grasmaaimachines moet binnen de hele EU voldoen aan
dezelfde Europese norm.
Stap 4: Voorkomen van
concurrentievervalsing
Dit betekent:
Europese regels om te voorkomen dat de concurrentie op
de interne markt wordt verstoord door ondernemingen of
door lidstaten.
Economische en monetaire Unie
(EMU): het monetaire beleid
Binnen de Eurozone wordt het monetaire beleid gevoerd door:
•ESCB (Europees Stelsel van Centrale Banken) en
•ECB (Europese Centrale Bank).
EMU: macro-economisch beleid
Binnen bepaalde grenzen, zijn de lidstaten autonoom in het bepalen
van hun macro-economisch beleid. Bij het bepalen van dit beleid
hebben zij de volgende verplichtingen:
•Zij moeten de economische grondbeginselen van de EU in acht
nemen.
•Zij moeten buitensporige overheidstekorten vermijden.
Extern beleid
1. GBVB: Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid
• Hier geldt de intergouvernementele methode.
2. Overig extern beleid (zoals de gemeenschappelijke
handelspolitiek en het gemeenschappelijk visserijbeleid)
• Hier geldt de communautaire methode.
Beginselen van de EU
• Beginsel van loyale samenwerking
• Beginselen bij het vaststellen van wetgeving
• Bescherming van de rechten van de mens
Beginsel van loyale samenwerking,
artikel 4 VEU:
Krachtens het beginsel van loyale samenwerking respecteren de Unie en
de lidstaten elkaar en steunen zij elkaar bij de vervulling van de taken
die uit de Verdragen voortvloeien.
De lidstaten treffen alle algemene en bijzondere maatregelen die geschikt
zijn om de nakoming van de uit de Verdragen of uit de handelingen van
de instellingen van de Unie voortvloeiende verplichtingen te
verzekeren.
De lidstaten vergemakkelijken de vervulling van de taak van de Unie en
onthouden zich van alle maatregelen die de verwezenlijking van de
doelstellingen van de Unie in gevaar kunnen brengen.
Beginsel van loyale samenwerking,
voorbeelden:
1. De lidstaten moeten voorkomen dat de interne markt verstoord wordt door
particulieren
•
Frankrijk moet tijdig en doeltreffend optreden tegen boeren die de
import van landbouwproducten saboteren.
2. Nationale rechter moet Europese voorwaarden toepassen bij schadevergoeding aan particulieren na schending EU-recht door lidstaat
•
Wanneer een particulier een schadeclaim indient omdat een lidstaat in
strijd met EU-verplichtingen heeft gehandeld en daarmee schade heeft
veroorzaakt, is de nationale rechter gebonden aan Europese
voorwaarden voor een schadeclaim.
9
Beginselen bij het vaststellen
van Europese wetgeving:
• Attributiebeginsel
• Subsidiariteitsbeginsel
• Evenredigheidsbeginsel
Beginsel van
bevoegdheidstoedeling
(attributiebeginsel):
In de praktijk komt dit beginsel erop neer dat de EU bij
iedere voorgenomen activiteit moet nagaan of de
Verdragen (VEU en VWEU) daartoe wel de vereiste
bevoegdheid hebben toegekend.
Subsidiariteitsbeginsel:
Dit beginsel geldt voor alle onderwerpen die niet onder
de exclusieve bevoegdheid van de EU vallen.
Gevolg van het subsidiariteitsbeginsel is dat de EU
alleen wetgeving mag vaststellen wanneer een
Europese aanpak efficiënter is dan een aanpak op het
niveau van de lidstaten.
Evenredigheidsbeginsel:
Zodra vaststaat dat de EU bevoegd is om wetgeving tot
stand te brengen, mag deze wetgeving niet verder gaan
dan voor het gestelde doel noodzakelijk is.
Bescherming van de rechten van
de mens
Vier bepalingen moeten garanderen dat de EU en de lidstaten de
mensenrechten respecteren:
•artikel 2 VEU (bescherming rechtsstaat en mensenrechten)
•artikel 6, lid 1, VEU (toepasselijkheid EU Handvest van grondrechten)
•artikel 6, lid 2, VEU (verplichting om toe te treden tot het EVRM)
•artikel 6, lid 3, VEU (grondrechten behoren tot algemene beginselen van
de EU)
Bescherming rechtsstaat en
mensenrechten door de lidstaten
Artikel 2 VEU:
De waarden waarop de Unie berust, zijn eerbied voor de menselijke
waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en
eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van
personen die tot minderheden behoren. Deze waarden hebben de
lidstaten gemeen in een samenleving die gekenmerkt wordt door
pluralisme, non-discriminatie, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid,
solidariteit en gelijkheid van vrouwen en mannen.
Bij ernstige en voortdurende schending van dit
beginsel kan de Raad tot schorsing van bepaalde
rechten overgaan.
Toepasselijkheid voor EU van
Handvest van de grondrechten
(De EU is aan dit Handvest gebonden, omdat het
dezelfde rechtskracht heeft als VEU en VWEU.)
Artikel 6, lid 1, VEU:
De Unie erkent de rechten, vrijheden en beginselen die zijn
vastgesteld in het Handvest van de grondrechten van de Europese
Unie van 7 december 2000, als aangepast op 12 december 2007
te Straatsburg, dat dezelfde rechtskracht als de Verdragen heeft.
Belangrijke beperking:
De bepalingen van het Handvest houden geenszins een verruiming in
van de bevoegdheden van de Unie zoals bepaald bij de Verdragen.
Verplichting voor EU om toe te
treden tot het EVRM
Artikel 6, lid 2, VEU:
De Unie treedt toe tot het Europees Verdrag tot bescherming van de
rechten van de mens en de fundamentele vrijheden. Die toetreding
wijzigt de bevoegdheden van de Unie, zoals bepaald in de Verdragen,
niet.
Grondrechten behoren tot
algemene beginselen van de EU
Artikel 6, lid 3, VEU:
De grondrechten, zoals zij worden gewaarborgd door het Europees
Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de
fundamentele vrijheden en zoals zij voortvloeien uit de constitutionele
tradities die de lidstaten gemeen hebben, maken als algemene
beginselen deel uit van het recht van de Unie.