7-dec-03-immigratie

Lijst van de debatten
Français
Dinsdag 7 december 2004 :
Immigratie- en asielbeleid
Voorzitter : Ludwig Vandenhove
Ondervoorzitter : Sfia Bouarfa
Met de senatoren Berni Collas, Hugo Coveliers, Jean Cornil, Michel Delacroix, Marie-José
Laloy, Fatma Pehlivan, Fauzaya Talhaoui en Erika Thijs
Experts : Laurent DE BOECK (vertegenwoordiger van de Internationale Organisatie voor
Migratie), N. RENIERS (adjunct-adviseur Dienst Vreemdelingenzaken), P. DEKNOP (adviseur
Dienst Vreemdelingenzaken) en Dirk VAN DEN BULCK (Adjunct-commissaris-generaal bij
het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen)
"Migratie is een feit en zal in de toekomst alleen maar toenemen. Mensen zullen altijd zoeken
naar manieren om zichzelf of hun familie een beter leven te kunnen bieden. De Europese Unie
zal een trekpleister blijven. Uit een recente studie van de Verenigde Naties blijkt dat immigratie
niet alleen negatieve maar ook positieve gevolgen heeft, zowel voor het gastland (strijd tegen de
vergrijzing) als voor het land van herkomst (investeringen van in het buitenland verdiend geld).
Binnen de Europese Unie worden de lidstaten niet allemaal op dezelfde wijze geconfronteerd
met de problemen die immigratie met zich meebrengt. Het Europese Unie-Verdrag (artt. 61 en
volgende) voorziet in de nodige instrumenten voor de Europese Unie om een (minimaal)
Europees beleid te voeren inzake asiel en migratie. De Europese Unie moet de moed hebben
deze instrumenten te gebruiken en de lidstaten niet onderling tegen elkaar uit te spelen. De
asielzoeker en de migrant zouden in de Europese Unie overal op dezelfde wijze moeten worden
onthaald en behandeld. De lidstaten zouden zich dan bij uitstek kunnen buigen over de
integratievraagstukken." (Senator Ludwig Vandenhove, panelvoorzitter)
Indrukken van het debat
"Iedere man of vrouw zal steeds op zoek gaan naar een beter leven voor zichzelf en voor zijn of
haar gezin." Dit uitgangspunt, verwoord door Ludwig Vandenhove(SPA-SPIRIT), voorzitter
van het panel, leidt ertoe dat vele mensen naar de Europese Unie emigreren of er asiel aanvragen.
Verschillende sprekers hebben er echter op gewezen dat de Unie volop aandacht besteed heeft
aan de strijd tegen illegale immigratie, maar geen echte maatregelen genomen heeft om de
integratie van legale immigranten te bevorderen. Zoals Sfia Bouarfa (PS), ondervoorzitter van
het panel, heeft verklaard, betekent immigratie nochtans een rijkdom voor de Europese landen.
Immigratie en asiel zijn nochtans pas centrale Europese beleidsthema’s geworden sinds het begin
van de jaren 1990. Sinds de goedkeuring van het verdrag van Amsterdam zijn technische
verordeningen, richtlijnen en besluiten in werking getreden, maar zoals Patrick Deknop,
adviseur bij de Dienst Vreemdelingenzaken, benadrukt heeft, is de harmonisatie ervan ver te
zoeken. Wel zijn er minimumcriteria vastgelegd voor de behandeling van asielaanvragen ; zij
zijn van kracht in alle lidstaten en in 2006 zou een subsidiair beschermingsstatuut ingang moeten
vinden. Ten slotte zal de Raad van Europa hierover binnenkort een aantal beslissingen nemen
met een gekwalificeerde meerderheid, om te voorkomen dat een of ander land alles blokkeert.
Laurent De Boeck, Belgische vertegenwoordiger bij de Internationale Organisatie voor
Migratie, voegde eraan toe dat een immigratie- en asielbeleid andere aspecten moet behelzen,
zoals de ontwikkelingssamenwerking, de maatschappelijke hulp, de strijd tegen discriminatie,
enz. Op deze punten is er echter nog veel werk aan de winkel.
Het citaat van Victor Hugo, "wanneer men een school opent, sluit men een gevangenis",
indachtig, hebben verschillende sprekers erop gewezen dat Europa moet investeren in landen die
problemen kennen. Dat zou de migratiestromen doen verminderen.
Een aantal sprekers heeft ook gepleit voor een nieuwe grootscheepse regularisatie zoals in 2000,
die fungeerde als een uitlaatklep voor de frustraties over de duur van de overigens dure
procedures. Deskundigen staan echter terughoudend tegenover dergelijke initiatieven : zij
zouden een nieuwe golf van immigranten aantrekken en het risico bestaat dat zij
geïnstitutionaliseerd worden. De Dienst Vreemdelingenzaken regulariseert liever geval per
geval, bijvoorbeeld om humanitaire of medische redenen.
Is de immigratie van buitenlandse werknemers aan de hand van quota die door de Europese Unie
zijn vastgesteld een oplossing ? Ten eerste zijn de eerste acties in die zin geen groot succes
gebleken. Bovendien verzetten Duitsland en Oostenrijk zich tegen iedere Europese regelgeving
terzake. Ten slotte zal een dergelijke selectieve immigratie de illegale immigratie niet doen
verdwijnen.
Ten slotte is de mogelijke oprichting van transitkampen aan de grenzen van Europa ter sprake
gekomen. Volgens Dirk van den Bulck, commissaris-generaal ad interim voor de Vluchtelingen
en Staatlozen, duiken dergelijke voorstellen alleen op in tijden van crisis. Bovendien is het nog
onduidelijk of die centra het bestaande systeem moeten aanvullen dan wel vervangen.
Tot slot hebben alle sprekers ondanks een zeker pessimisme gepleit voor een geleidelijke
harmonisering van het Europese immigratie- en asielbeleid in samenwerking met de derde
landen, en voor een betere integratie van de legale immigranten.