5.3. Paaskring "Ik kom jullie het geheim van God
advertisement
5.3. Paaskring Het teken van het kruis, een teken van dwaasheid? "Ik kom jullie het geheim van God verkondigen! De boodschap van het kruis is dwaasheid als je niet van Jezus wil weten. Maar voor ons, die door Hem bevrijd worden, is het kruis een kracht van God! Joden blijven tekenen vragen, Grieken verlangen naar wijsheid. Maar wij verkondigen een gekruisigde Christus! Voor Joden een aanstoot, voor ongelovigen een dwaasheid. Maar voor hen die geroepen zijn is het Gods kracht en Gods wijsheid." (christenen van Korinte, 2,1 & 1, 18. 22 - 24) 5.3.1. Inleiding De hernieuwing van het leven is altijd al gevierd. Voor 1200 v. Chr. werden in het Nabije Oosten vele lentefeesten gehouden. Dit om de heroplevende natuur te vieren. Een steeds wederkerend proces. Na elke winter komt er een lente, hoe donker en hard de winter ook kan zijn. Vanaf het ontstaan van de uittochtverhalen werd de uittocht door de joden jaarlijks herdacht. Het vieren van deze Exodus gebeurt door de joden nu nog elk jaar met Pasen. Ook hier staat de hoop weer centraal. Na elke woestijnperiode, komt er een land van melk en honing, wat symbool staat voor innerlijke en uiterlijke rijkdom. Christenen vieren met Pasen de verrijzenis van Christus, Zijn hernieuwde aanwezigheid onder de mensen. Zoals reeds gesteld wordt ook in het jodendom Pasen, Pesach gevierd. Met dit feest wordt de uittocht uit Egypte herdacht. Bij het Paasmaal dekken joden nog steeds de tafel voor één persoon meer, namelijk voor de Redder, Hij die nog moet komen, de Messias. Maar ook in het christendom draait het rond de Redder, alleen geloven christenen dat die Redder Jezus is. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 5.3.2. Een kruis: morbide of juist niet? Het kruis is het belangrijkste teken van christenen het verwijst naar Pasen, het belangrijkste feest in de christelijke godsdienst. Want de Paasgebeurtenis is de kern van het christendom. Als we eerlijk zijn moeten we toegeven dat veel christenen het juist met deze paasboodschap (verrijzenis) heel moeilijk hebben. Daarin staan we dan naast de apostelen die het daar ook moeilijk mee hadden. Stel de mensheid sterft uit en na honderden jaren komen mensen van een andere planeet hier op aarde en vinden schilderijen van de gekruisigde Jezus en kruisbeelden. Hoe denk je dat zij de christelijke godsdienst zullen beschrijven? Waarom? Wat is de betekenis van het kruis? Voor1 de Romeinen was kruisiging een straf voor de volkeren waartegen zij vochten. Een Romeinse burger werd nooit gekruisigd. Daarvoor was de kruisiging te schandelijk, alleen slaven nagelde men aan het kruis. En dit alleen maar indien ze gemoord, geroofd of verraden hadden. Als iemand tot kruisiging veroordeeld werd, dan bond men een dwarsbalk aan zijn schouders. Men sloeg (geselde) hem terwijl hij de balk droeg tot de plaats van de terechtstelling. Daar werd hij aan de balk genageld en werd hij opgehesen aan een paal die rechtop in de grond stond. Ook zijn voeten werden vastgenageld. De pijn duurde zolang dat men soms er een einde aan maakte door de beenderen te breken2. Je ziet wel dat dit een van de wreedste en afschuwelijkste straffen is die je je kan indenken. Het kruis was dus een schande! Het kruis als teken van schande, heeft voor christenen via Jezus een heel andere betekenis gekregen. Het kruis is een teken geworden van een groot geheim van God, een teken van: Ontcijfer het geheimschrift 12 9 5 6 4 5 22 5 18 7 5 22 9 14 7 20 15 20 1 12 5 A = 1, B = 2, C = 3, ... 20 15 20 8 5 20 5 14 7 1 22 5 22 5 18 2 15 14 4 5 14 8 5 9 4 21 9 20 5 18 19 20 5 2 5 22 18 9 10 4 9 14 7 14 9 5 21 23 5 13 5 20 7 15 4 1 Deze tekst komt uit Iny Driessen, Goed gevormd?, Halewijn, Antwerpen, 2001, p. 15 - 41. 2 Na een tijd gaf men soms ook een pijnstillende drank. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 Omdat het kruis een krachtig teken van liefde is geworden, werd het ook teken van christenen. Nog altijd zijn er mensen die dit dwaasheid vinden. Ze willen dat God zich bewijst, dat Hij tekenen, wonderen doet. Anders vinden ze het allemaal maar larie. Voor sommige mensen blijft het kruis aanstoot geven. Ze worden er boos van. Hoe kunnen we de betekenis van het kruis uitleggen in de lagere school? De armen van God ... Ja, als je goed kijkt naar een kruis dan is er een balk die recht naar boven wijst: het kruis verbindt de mens met God. Over deze balk loopt alles wat je tot vriend met God maakt. Er is ook een dwarsbalk: Jezus' armen zijn helemaal open, alsof Hij de hele wereld en alle mensen omhelst. Telkens jij goed bent voor een ander, vergeving schenkt, dankt deelt, helpt, ... draagt je mee aan deze dwarsbalk waarmee je de wereld omhelst. 5.3.3. 't Een of 't ander? Misschien beide? De centrale vraag is: "Waarom moest Jezus sterven?" Bij deze theologische vraag zijn twee redenen aan te halen. Er is een wereldse reden:"Zijt Gij de koning der joden?" Deze vraag wordt Jezus twee keer gesteld, één keer met religieuze motieven en de tweede keer met politieke motieven. In het Sanhedrin (het joods gerechtshof) vroeg men dit omwille van een religieuze reden. Want hoe kon Jezus de Messias zijn, de lang verwachte uit het joodse geloof, als Hij zomaar wild tekeer ging tegen de tempel, als Hij de wetten van het jodendom schond tijdens Zijn leven? Wanneer de joden Hem uitleveren vraagt Pontius Pilatus, het hoofd van de Romeinse overheid in Judea, Jezus dezelfde vraag maar dan met politieke bedoelingen. Wat de Romeinen wilde weten was of hij gevaarlijk voor de staat was, of Hij het op de Romeinen gemunt had. Vervolgens komen we bij de theologische reden: "Moest Jezus van God sterven?" Jezus is gestorven omwille van wereldlijke omstandigheden. Hij heeft als mens geleefd en is door mensen veroordeeld om Zijn controversieel gedrag. Eigenlijk is Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 Jezus' dood het gevolg van Zijn doorgedreven keuze voor het goede. Indien je zo radicaal voor het goede kiest, moet je stevig in je schoenen staan en weet je dat je niet erg oud zal worden. Denk bijvoorbeeld aan Gandhi. Jezus volgt de wil van God en als je die tot het uiterste volgt, kom je bijna vanzelfsprekend in conflictsituaties terecht, kom je in strijd met allerlei vormen van machtsinstanties. Maar lag het dan in de bedoeling van God om iemand op de wereld te zetten die vervolgens zou sterven zodát God hem dan tot leven kon wekken. Dit ruikt naar predestinatie, God kan toch niet willen dat iemand afziet en sterft. Het kan wel Gods wil geweest zijn om Jezus tot leven te wekken, om Hem en ons nabij te zijn in het lijden. Het kan niet anders dan dat God Jezus nabij was in zijn onschuld, God hing mee aan het kruis, en samen hebben ze door de verrijzenis gevierd dat het goede het zal halen op het slechte. Dat de uitzichtloosheid van het leven niet definitief hoeft te zijn. Dit is verrijzenisgeloof! 5.3.4. Vasten of veertigdagentijd is een voorbereiding, De veertigdagentijd of vasten is de voorbereidingstijd op Pasen zoals de advent dit is voor Kerstmis. Het getal 40 is een speciaal getal dat zeer veel voorkomt in de Bijbel.3 Meestal duidt dit op een heel lange tijd. De veertigdagentijd begint op Aswoensdag. Vasten heeft drie componenten4:1) versobering 2) verinnerlijking 3) solidariteit Met versobering bedoelen we afstand doen van het overbodige, het overtollige, het stilstaan bij de materiële overvloed (eten, drinken, elektronica, ...) die wij in onze cultuur kennen. Met verinnerlijking bedoelen we nadenken over manieren van leven, over wat ons bezielt, over wat ons soms klein maakt, op alle vormen van bidden. Met solidariteit bedoelen we dan dat we overgaan tot reële solidariteit met zij die nood hebben aan materiële basisbehoeften, aan politieke steun, aan middelen tot vorming. Natuurlijk begin je bij je onmiddellijke omgeving5. 3 Cfr. Mozes 40 dagen op de berg Sinaï (Ex 24, 18), Jezus 40 dagen in de woestijn (Mt 4, 2) 4 Deze componenten zijn ook terug te vinden in andere godsdiensten. 5 Simon, nieuw geloofstijdschrift voor kinderen van 7 tot 10 jaar, maart 2001, nr. 6, Averbode, p. 11 & p. 15. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 Uit: Simon nr. 6 maart 2001, p.11 & 15 Didactische insteek: A) Broederlijk Delen heeft elk jaar zeer goede acties. Zij doen niet enkel aan geldinzamelingen, maar ook aan vorming. Elk jaar werken ze ook een concreet en zeer bruikbaar lessenpakket uit voor de lagere school en dit kan je kopen voor zeer democratische prijs. B) Je kan een vergelijking maken met vasten in andere geloofstradities Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 C) Hoe in de school aan vasten doen? Versobering: - sobere maaltijd (zeker duiden) - delen van brood en drinken in de klasgroep Verinnerlijking: - een biechtbrievenbus - vormen van meditatie aanleren - klasviering door leerlingen zelf in elkaar gestoken Solidariteit: - in een bejaardentehuis gaan helpen: winkelen voor hen, samen gaan wandelen, poetsen, een peter - en meterschap of gewoon mensen bezoeken. Het is aan te raden om dit in een breder kader en voor een langere tijd te organiseren. - mondiale dag met heel de school: kennismaking met zowel positieve als negatieve aspecten van derdewereldlanden d.m.v. workshops. - Een klas Foster-parent-kind D) Kunst in de klas Laat enkele kunstafbeeldingen van de lijdende Christus zien, of bezoek een plaatselijke kerk en bekijk daar de kruisweg. Je kan natuurlijk ook beroep doen op de prenten uit kinderbijbels. Deze zijn heel verscheiden. Sommigen zijn gruwelijk anderen juist heel sober. Moraal van het verhaal: met prenten en kunst kan je heel veel doen. Dikwijls zijn afbeeldingen sterker en beklijvender dan tekst voor kinderen (misschien ook voor volwassenen). Wees dus niet alleen kritisch op de tekst maar ook op de afbeeldingen wanneer je een (lijdens-) verhaal kiest. Let er wel op dat je de diepte in gaat. Op vragen zoals: "Wat vind je ervan?", zal je het geijkte antwoord "mooi" krijgen. Het is de bedoeling dat je je leerlingen leert om verbanden te leggen, besluiten te nemen en waarden te beoordelen. Enkele bruikbare vragen bij een lijdensweg of andere kunstwerken: Eerste indruk:- Wat valt je op aan het werk? - Doet het werk je ergens aan denken? - Wat doet het werk je? Cognitief: - Wat zie je? - Wat stelt het kunstwerk voor? - Staat het kunstwerk zomaar op deze plaats of is er een speciale reden waarom het werk juist hier staat? - Herinnert het aan iets? - Wat zou de kunstenaar willen vertellen? Waaraan zie je dat? Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 - Heeft het werk een titel? Vind je dat die titel past? Waarom (niet)? Welke titel zou jij geven? - Als jij de kunstenaar zou zijn zou je het dan anders gemaakt hebben? Probeer zo nauwkeurig mogelijk aan te geven wat je zou veranderen. Vergeet niet te vertellen waarom je dit verandert. Specifiek voor dit thema: - Hoe wordt Jezus afgebeeld? (Kroon van doornen, traan, ogen niet zichtbaar, ...) - Wie wordt er nog afgebeeld naast Jezus? - Op welk moment zou dit zijn? - Hoe kan je zien dat Jezus koning der joden is? - Hoe kan je zien dat Jezus aanbeden wordt? Affectief: - Is het een vrolijk werk? - Is het een eng werk en denk je hierbij aan angst? - Hoe voelen de verschillende omstaanders zich? - Wat zou Jezus nu denken? - Als Jezus nog één zin zou mogen zeggen, wat zou Hij dan zeggen? - Welke stemming wordt er opgeroepen? - Hoe voel je je bij het bekijken van deze prent? Esthetisch: - Welke kleuren heeft de schilder gebruikt? - Spelen die kleuren een rol bij de stemming van het kunstwerk? Hebben sommige kleuren een betekenis? Welke? - Vind je het een mooie afbeelding? Waarom? Zoals je al in de lessen PO gezien hebt6, is het belangrijk dat wanneer je met kunst werkt je dit proces duidelijk op voorhand afbakent. Het creatieve proces bestaat uit vijf stappen nl.: 1) Kinderen worden met kunst geconfronteerd 2) Kinderen krijgen de kans om hun ervaringen, belevingen, gevoelens, verbeeldingen op te sommen 3) Samen met de begeleiding selecteren en bakenen de leerlingen in deze chaos een bepaalde inhoud af (volgens thema) 4) Er wordt gestalte gegeven aan de inhoud, deze stap hoort bij de verwerking (praktijk). De leerling verwerkt de info en integreert die, hij 6 Dank u Mevr. Neven voor de info over hoe je met kinderen en kunst kan werken. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 maakt iets en daardoor verhoudt de lln zich op een bepaalde manier ten opzichte van de inhoud. 5) Het product dat hiervan het resultaat is wordt aan het publiek getoond die hier dan ook een reflectie op geeft. De kunstenaar zelf geeft uitleg over het hoe en het waarom. Als verwerking kan je dus de lln. ook een kunstwerk laten maken en ze in het zelf gecreëerde museum laten gidsen. E) Enkele aandachtspunten: - sober vertellen en niet teveel historiseren, de geloofsboodschap primeert - benadruk dat Jezus voor - én tegenstanders had - Jezus' vrienden hadden hem verlaten breng dit genuanceerd aan, wat zou jij doen in hun situatie? God laat Jezus echter nooit in de steek, de verrijzenis is teken van Gods trouw aan Jezus. - nooit dwang gebruiken bij het spreken over dood, leerlingen moeten niet vertellen, ze mogen ook enkel luisteren - behandel ook actuele vormen van lijden - dood is niet hetzelfde als een definitief afscheid 5.3.5. De verschillende dagen 5.3.5.1. Aswoensdag7 Op deze kerkelijke feestdag, het begin van de vasten, krijgt men tijdens de eucharistieviering een kruisje van as8 op het voorhoofd als teken van berouw en boete, maar ook van geloof. Het roept ons op om te herstellen wat we fout hebben gedaan. De oorspronkelijke tekst die de voorganger zegt bij het geven van een askruisje luidt: "Herinner u, mens, dat gij van stof en as zijt en dat gij tot stof en as zult wederkeren." Deze tekst is niet zo zeer bedoeld als een pessimistische herinnering aan onze sterfelijkheid, maar juist als bemoedigend woord, om oog te hebben voor de werkelijke belangrijke dingen in het leven. Het woord 'boete' zal bij kinderen eerder doen denken aan een verkeersboete dan aan iets anders. Het woord heeft een strafkarakter dat negatief aanzien wordt. We kunnen hier het woord voortaan bij voegen om het 7 Om de betekenis van deze dag duidelijk te kunnen vatten is het aangewezen om beroep te doen op de joodse gebruiken. 'In zak en as zitten' komt van de joodse cultuur in de tijd voor Jezus. Daar had men het gebruik om op bepaalde momenten een ruwe, uit geiten - of kameelharen geweven zak over het lichaam te dragen. Men gebruikte dit als boetekleed, als rouwkleed, als teken van verdriet na een ongeluk of rampsituatie (Cfr. Jon 3, 68). Een ander gebruik is het strooien van as over je hoofd (Cfr. 2 Sam 13, 19, Mt 11, 21). Zo is dus de uitdrukking ontstaan 'in zak en as zitten' met de betekenis: boete doen, rouwen, bedroefd zijn, in de put zitten. 8 De as komt van de verbrande palmtakjes van het vorige jaar. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 positieve en toekomstgerichte van de term wat meer in de verf te zetten. Het gaat hoe dan ook over heel maken, het belang moet hoe dan ook gehecht worden aan het positieve, niet het negatieve. Fouten horen bij het bestaan en het belangrijke is de gedachte dat we op een positieve manier verder moeten. Het is zonneklaar dat het thema 'vergeving' hier zich stilaan aankondigt. Dat positieve omgaan met fouten geldt natuurlijk niet alleen voor onze eigen fouten, maar ook voor die van anderen. Het is dan ook zinvol om kinderen te spreken over mildheid t.o.v. zichzelf en anderen. Het is echter belangrijk dat we duidelijk maken dat een milde mens niet iemand is die over zich laat lopen en alles maar goed vindt. 5.3.5.2. Witte Donderdag In een bedrukte sfeer van een nakend einde, maar ook in een sfeer van sterke solidariteit neemt Jezus afscheid van zijn beste vrienden. Jezus is bescheiden, het wassen van de voeten van de apostelen is daar een teken van, dienstbaarheid als eerste gebod. Het delen van het brood en wijn als teken van zichzelf breken en delen ... een onvergankelijk teken dat ons wil leren dat liefde ook lijden inhoudt, dat het leven gegeven is, dat écht delen in eigen vlees snijdt, dat we niemand zijn zonder anderen, dat je van delen op een speciale manier rijker kan worden. Witte Donderdag 'overlevering'. kan kernachtig omschreven worden met het woord Dit woord heeft een dubbele betekenis. Enerzijds verwijst het naar het joodse paasfeest dat Jezus vierde met zijn vrienden. Deze gebeurtenis herdenken christenen nog steeds in de eucharistie. Doorheen de geschiedenis kunnen wij deelnemen aan wat ons is overgeleverd, en kunnen wij het op onze beurt doorgeven. Jezus is het begonnen en generatie op generatie wordt dit overgeleverd. Dit maakt dat wij verbonden zijn doorheen de tijd met diegenen die voor ons leefden en diegenen die na ons zullen komen. Anderzijds verwijst het naar het gelovige feit dat de Christus zich voor ons heeft overgeleverd, dit houdt in dat Hij zijn leven heeft prijsgegeven voor de mensen. In het evangelie van Johannes komt het Laatste Avondmaal niet ter sprake. Hij vertelt echter wel over de voetwassing. Om deze gewoonte ten volle te begrijpen moeten we weerom rekening houden met de tijd en de plaats. In Jezus' tijd ging men blootvoets of met sandalen. Wanneer je ergens aan kwam, zat je dan ook flink onder het stof. Het werd dan ook als een elementaire vorm van beleefdheid, een plicht van gastvrijheid gezien om de voeten van de bezoeker te wassen. Je kan je natuurlijk wel inbeelden dat men dit werk overliet Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 aan dienaren. Met dit in het achterhoofd kan je begrijpen dat de apostelen nogal schrokken dat Jezus dit zelf wilde doen. Jezus nam immers de taak van een slaaf op zich. Deze daad had weerom een dubbele betekenis, enerzijds de betekenis van liefhebben van elkaar, om de dienaar van anderen te zijn. Anderzijds kunnen we het begrijpen als een symbolisch voorteken van zijn andere liefdesdaad nl. zijn kruisdood. 5.3.5.3. Goede Vrijdag Jezus wordt gevangen genomen en zelfs verlaten door zijn beste vrienden. Zo gebeurt het meermaals in strijd om bevrijding ... solidariteit wil wel eens wegvallen wanneer mensen veel moeten opgeven zeker als je vreest voor je eigen leven. Wat er dus gebeurt, is dus een menselijke reactie van Jezus vrienden. Zijn lijden wordt hierdoor nog eens extra in de verf gezet. Op Goede Vrijdag herdenkt men de kruisdood van Christus. Hoe paradoxaal dit ook klinkt is dé betekenis van dit 'feest' verlossing en bevrijding. De kleur van deze dag is rood, de kleur van de martelaren, de trouwe getuigen van Gods liefde. Op deze dag is er geen eucharistieviering. Maar aangezien de lijdensweg van Jezus op Goede Vrijdag centraal staat, organiseert men in vele parochies (meestal om 15 uur) een kruisweg, een nabootsing van de lijdenstocht van de Christus. Deze kruistocht bestaat uit 14 staties of halteplaatsen. Op deze haltes wordt telkens een moment herdacht van de lijdensweg. De lijdensweg begint op de Olijfberg waar Judas, door een kus, Jezus verraadt aan de Romeinen. Even later verloochent ook Petrus zijn vriendschap met en geloof in Jezus. Jezus wordt door iedereen bespot beschuldigd en verloochend. Pilatus probeert alle verantwoordelijkheden van zich af te schuiven. Uiteindelijk wordt Jezus veroordeeld. Jezus wordt door iedereen bespot en zelfs door één van zijn mede ter dood veroordeelden uitgelachen, de andere verdedigt Hem. Er zijn slechts enkelen die Hem in zijn laatste uren steunen. De nadruk op de onschuld van Pilatus heeft waarschijnlijk een wereldlijk motief. Bepaalde passages zijn een immens probleem "De schuld kome op u en uw kinderen." Mede op basis hiervan werden er antisemitische teksten tot in de jaren 60 in de kerk voorgelezen, bijvoorbeeld: "Laat ons bidden voor de verderfelijke joden." Ook in het jodendom waren er soortgelijke uitspraken over christenen. Dankzij de joods-christelijke dialoog worden deze onbarmhartige kanten eraf gevijld. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 5.3.5.4. Stille Zaterdag Deze dag is beter bekend als Paaszaterdag. Ook op deze dag is er geen eucharistieviering, zelfs geen gebedsdienst. In de nacht houdt men echter wel een paaswake. Je kan hier de vergelijking maken met de wake bij een ander sterfgeval. 5.3.6. Werken met symbolen (Pasen) Stopplaats 1: Jezus wordt gevangen genomen Verhaal: Jezus wordt in de handboeien geslagen en kan geen kant meer uit. Maar waarom dan toch? Hij deed verlamde mensen lopen en doven horen. Hij liet blinden zien en troostte mensen met verdriet. Is dat een reden om iemand gevangen te nemen? Handboeien voor iemand die kinderen zegent, die hongerige te eten geeft en die het, overal waar hij komt, tov (Hebreeuws voor goed) maakt. Symbool: Handboeien Overweging: Handboeien … bepaald geen speelgoed! Je ziet het soms op TV: mensen die met handboeien door de politie worden meegenomen. Maar ook wij doen elkaar soms handboeien om We sluiten iemand uit bij het spel, we lachen om het zwakste schakeltje. Als we iemand uitlachen en daarna elkaar niet meer aankijken, dan doen we die persoon eigenlijk handboeien om. Tijdens de veertigdagentijd ontdekten we dat hele groepen mensen in het zuiden, denk aan straatkinderen handboeien om krijgen. Ze kunnen niet vrij leven, ze krijgen niet de zelfde kansen als anderen. Of denk aan de handboeien van een oneerlijke handel. Stopplaats 2: De vrienden van Jezus laten Hem vallen Verhaal: Jezus had twaalf leerlingen. Het waren zijn beste vrienden. Maar één ervan, Judas, heeft hem verraden. Maar het verhaal gaat nog verder, want toen Jezus goed en wel gevangen was genomen, waren ook de anderen bang en in de war. Ze vreesden dat ze ook gevangen zouden worden genomen en daarom vluchtten ze angstig weg. Ze lieten Jezus in de steek. Het leek wel of hun vriendschap met Jezus in stukken brak. Eén bleef Jezus volgen op een afstand, Petrus. Maar ook hij, durfde niet te zeggen dat Jezus zijn vriend was. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 Symbool: Scherven Overweging: Vrienden hebben is plezant, maar voor je vrienden door een vuur gaan, dat is heel wat moeilijker. Zwijgen wanneer je vriend gepest wordt, je vriend niet helpen omdat je net iets leukers te doen hebt, het tast de vriendschap aan. Het gevaar bestaat zelfs dat de vriendschap aan diggelen valt. Wat er overblijft, zijn scherven. Tijdens de voorbije veertigdagentijd ontdekten we ook dat er barsten te vinden zijn in de vriendschap tussen Noord en Zuid. Stopplaats 3: Wat voor kwaad heeft Hij dan gedaan? Verhaal: Pilatus de landvoogd, bestuurde in naam van de keizer heel Palestina. Hij kon beslissen of iemand ter dood werd veroordeeld of niet. Daarom bracht de joodse ‘regering’ Jezus naar Pilatus. Die begon Jezus te ondervragen, maar wist snel dat Jezus onschuldig was. Toch eisten de hogepriesters dat Hij aan het kruis moest sterven. En ze begonnen Hem te beschuldigen. Ze maakten Hem zwart. Pilatus nam daarop het woord en sprak:”Wat voor kwaad heeft die man toch gedaan?” Ze hadden geen antwoord klaar en begonnen daarom maar te schreeuwen: “Kruisig Hem, kruisig Hem.” Pilatus werd bang dat de mensen tegen hem in opstand zouden komen als hij niet op hun eis zou ingaan. Daarom veroordeelde hij Jezus totaal onschuldig tot de kruisdood. Symbool: Zwarte stift, houtskool Overweging: Ook wij zijn soms wel eens jaloers op anderen omdat ze een beter rapport hebben of omdat zij de populairste van de klas zijn. Ons eigenbelang komt hierbij in gevaar. We proberen dan de andere in een negatief daglicht te stellen. Ja, we gaan zelfs op zoek naar alle mogelijke redenen om hen zwart te maken. Onze jaloezie kan zo groot worden dat we hen als vijand gaan zien, het wordt iemand die we onterecht veroordelen. Ook tijdens de voorbije veertigdagentijd ontdekten we hoe eigenbelang een spelbreker kan zijn. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007 Christelijk Paasfeest en het eerste Testament Telkens als er in het tweede testament een zinnetje schuin gedrukt is, verwijst dit naar het eerste testament. Dit gebeurt veel, zeker in de lijdensverhalen. De evangelisten kenden het eerste testament zeer goed (Tenach = eerste testament = de "Bijbel" van de joden). Dit wil niet noodzakelijk zeggen dat Jezus die woorden al dan niet uitgesproken heeft, maar wel dat Hij de Tenach goed kende en er dikwijls naar verwezen heeft. Een ander punt waar we aandacht aan moeten besteden in deze discussie is dat de evangelisten vanuit hun paasgeloof Jezus als de Redder, de Messias zagen en zodoende ook voorstellen. Het is evident dat ze hiervoor beroep doen op de Messiaanse voorspellingen in het eerste testament (Vooral Psalmen en Profeten). "Eloi, Eloi, lema sabachtani?" (Mt 27, 46 & Mc 15, 34) Vertaling: "Mijn God, mijn God, waarom hebt Ge me verlaten?" Deze uitspraak verwijst naar het eerste testament nl. Psalm 22, 2. Als je deze psalm leest zal je merken dat het gaat over het vertrouwen in God ondanks alles. De psalm is een gebed van een onschuldige verschoppeling die uit nood en verdrukking tot God roept. Hier volgen enkele fragmenten uit de psalm: - Psalm 22, 7-8: "Doch ik een worm en geen mens, spot der schare, veracht door het volk. Die mij zien treffen mij met hun hoon, grijnzen smadelijk, schudden het hoofd." - Psalm 22, 17-19: "Een troep honden is om mij heen; rond mij hokt een wreedaardige bende die mijn handen doorstak en mijn voeten. Al mijn beenderen kan ik tellen, en ze komen mij zien, mij bekijken, ze verdelen samen mijn kleren, er wordt om mijn mantel geloot." De laatste zin die Jezus zou gezegd hebben is: "Vader, in Uw handen beveel ik mijn geest." Deze tekst staat zowel in Lc. 23, 46 als in Psalm 31, 6. Katholieke Hogeschool Leuven, campus Diest – Departement Lerarenopleiding Basisopleiding Onderwijzer – Godsdienst – Tweede jaar sem 4 2006-2007
