Project: Islam Experten - vzw Centrum Islamonderwijs

Project: Islam Experten
De minister van onderwijs en het Executief van de Moslims van België (EMB) hebben afgesproken om een
project ‘tegendiscours’ in het onderwijs op te starten voor de integrale en preventieve aanpak van
(islam)radicalisering op school. De ‘islamexperten’ kunnen ingezet worden in alle scholen, CLB, pedagogisch
begeleidingsdiensten en time-outorganisaties (hierna onderwijsorganisaties) van het Vlaams
onderwijslandschap.
Leerplichtige moslimjongeren zijn sterk zoekende naar hun islamitische identiteitsontwikkeling. Zij hebben
meestal vragen die te maken hebben met hun leefwereld. Zij zoeken naar antwoorden om hun islamitische
identiteit te verzoenen met de Westerse waarden en normen. Wanneer zij hierover vragen hebben moeten zij
terecht kunnen bij deskundigen op vlak van islamitische theologie. Dit om te voorkomen dat zij in verkeerde
handen zouden komen, die hen onrealistische antwoorden en oplossingen voorschotelen die niet thuishoren in
een gematigde islambeleving.
Sommige jongeren uiten dan radicale ideeën zonder de ernst hiervan in te zien. In een dergelijke situatie
kunnen op vraag van onderwijsorganisaties ervaren Islamexperten worden ingeschakeld om aan deze jongeren
en de omkaderende teams duiding te geven over de islam. Het team zal bestaan uit islamleerkrachten,
islamconsulenten en imams die reeds professioneel aan het werk zijn in respectievelijk een school, gevangenis
of gemeenschapsinstelling en een moskee. Voor de algemene coördinatie en toezicht op het project zal het
Executief van de Moslims van België verantwoordelijk zijn. Voor de samenstelling van het team islamexperten
en de coördinatie van het project zal het Nederlandstalig College (NTC) van het EMB samenwerken met de
volgende partners:
 Ministerie van onderwijs en vorming
 Vzw Centrum islam onderwijs (erkende instantie van het islamonderricht in Vlaanderen)
 De inspecteurs – adviseurs islam
 Raad van theologen en Platform Vlaamse imams
 Coördinator islamconsulenten Vlaanderen
Voor de sturing van het project wordt een stuurgroep ‘tegendiscours’ opgericht die zal samengesteld worden
door de hierboven opgesomde partners. De stuurgroep wordt op regelmatige basis bijeengeroepen door de
coördinator. De stuurgroep kan ook op vraag van de partners samengeroepen worden.
Van de Islamexperten wordt verwacht dat zij een grondige kennis hebben van de islamitische theologie, een
sterke beheersing van de Nederlandse taal, en tevens de leefwereld van de jongeren kennen. Zij moeten ook
vlot toegang hebben tot het internet en meer bepaald tot islamitische teksten op het internet. Zowel de kennis
van de Arabische taal als van de radicale tendensen binnen de islamitische theologie zijn voor een dergelijke
werking een troef. Het experten team zal op vlak van islamitische theologie functioneren in nauw overleg met
de raad van theologen van het EMB en het platform Vlaamse imams. De selectie van de Islamexperts uit het
onderwijs zal gebeuren door de drie inspecteurs – adviseurs islamitische godsdienst. De coördinator
islamconsulenten in Vlaanderen zal op zijn beurt een aantal islamconsulenten voordragen. Ook worden een
aantal Nederlandstalige imams voorgedragen door het Platform Vlaamse imams. Er worden teams
samengesteld die inzetbaar zijn over de vijf Vlaamse provincies en in het Nederlandstalig onderwijs van Brussel.
Bij de selectie wordt bijzondere aandacht gegeven aan de communicatieve en pedagogische vaardigheden van
de experts, hun bereidheid relevante bijscholingen te volgen en hun beschikbaarheid tijdens de schooluren.
Het aantal Islamexperten bedraagt maximum 20, waarbij er gezorgd wordt voor een gemengde pool zowel
naar geslacht als naar achtergrond (Marokkaans, Turks,…). Om het project ’tegendiscours’ te coördineren
wordt één coördinator aangeduid.
Een meerwaarde bestaat wanneer een islamleerkracht/islamconsulent tevens de functie van imam vervult.
Hierdoor zal hij met meer gezag de jongeren kunnen benaderen. Moslimjongeren hebben vanuit hun
opvoeding een groot respect en vertrouwen in een imam.
Takenpakket coördinator project tegendiscours
 Het coördineren van het project ‘tegendiscours’.
 Opmaak van een ‘engagementsverklaring’ die goedgekeurd wordt door de raad van theologen en
Platforms Vlaamse imams
 Uitwerken van een gestandaardiseerde methodiek (intake van de vraag – matching van school/expert
– adviseren bij keuze werkvormen – opvolging van de contacten)
 Bij interventies door de islamexperten en in samenspraak met hen nagaan op welke manier de lokale
moslimgemeenschap kan betrokken worden om verdere stappen te zetten in functie van deradicalisering.
 Het beheren van een website met informatie over de Islam vandaag in Vlaanderen en beschikbare
methodieken voor gesprek met jongeren over islam.
 Op hun vraag, occasionele deelname aan vergaderingen van de LOP’s.
 Periodiek overleg met de raad van theologen en Platform Vlaamse imams over de theologische
kwesties .
 Samenwerking met de infolijn islamitische theologie van het ‘NTC’ van het EMB.
 Periodiek overleg met de inspecteurs–adviseurs islam en met de coördinator Nederlandstalige
islamconsulenten in de Vlaamse gevangenissen.
 Opmaak van een elektronische nieuwsbrief over maatschappelijke thema’s gerelateerd aan de Islam.
 Coachen en ondersteunen van de islamconsulenten op vlak van conflicthantering, geweldloze
communicatie, gesprekstechnieken.
 Onderwijsinstellingen kunnen hun vragen rechtstreeks sturen naar de coördinator van het project of
naar het departement onderwijs en gebruiken daarvoor het volgende emailadres:
[email protected]
 Rapportering naar het ‘NTC’ van het EMB
 Rapportering naar de minister van onderwijs
 In overleg met DOV uitvoering van actie 6.7 uit het actieplan radicalisering, namelijk informeren van
moskeeverenigingen over onderwijsaanbod.
Takenpakket van de ‘Islamexperten’

De islamexperten worden preventief ingezet en dit op vraag van onderwijsorganisaties.

Duiding geven over de Islam aan onderwijsteams zodat zij met meer zelfvertrouwen in
gesprek kunnen gaan met moslimleerlingen.

Opmaak van een verslag bij elk optreden bij een onderwijsorganisatie.

Op vraag van scholen, die signalen hebben ontvangen van leerlingen die mogelijk zouden
radicaliseren, een klasgesprek begeleiden. Als die signalen terecht zijn, in gesprek gaan met deze
leerlingen over de islam en de Islamitische normen en waarden.

Huisbezoeken op vraag van de jongeren en/of hun ouders. Het is niet de bedoeling om een
hulpverleningstraject op te zetten. Daarvoor zijn andere projecten aanspreekbaar.

Rapportage aan de coördinatoren van het project.

Samenwerking met Time-Out projecten in Vlaanderen en Brussel.

Samenwerking met pedagogische begeleidingsdiensten in het onderwijs.
Vorming van Islamexperten
De Islamexperts dienen een intensieve vorming te krijgen op islam-theologische vlak. Hiervoor kan
samengewerkt worden met het Instituut JISR AL AMANA te Antwerpen, de raad van theologen en het platform
Vlaamse imams. Daarnaast dient men eveneens een vorming te krijgen op het vlak van geweldloze
communicatie, leren argumenteren, filosofie, mensenrechten.
Statuut, coördinatie van het project
Voor de uitvoering van het project ‘tegendiscours’ zal een vereniging met een voldoende breed draagvlak
binnen de moslimgemeenschap door de EMB aangewezen worden.
Team van 20 Islamexperten
De Islamexperten werken als vrijwilliger. Zij kunnen deze functie combineren met een functie in het onderwijs,
een gevangenis/gemeenschapsinstelling of een moskee. De experten krijgen naast een verplaatsingsvergoeding
ook een onkostenvergoeding. De Islamexperten worden eveneens verzekerd tijdens hun opdracht.
Indien scholen/CLB’s/Time-Outorganisaties gegronde negatieve feedback geven aangaande de inzet van de
experten, kan de samenwerking door zowel de Moslimexecutieve als door DOV met de vrijwilliger on hold
geplaatst worden of zelfs worden stopgezet.
De start van het project is voorzien op 1 september 2015 en loopt over drie jaar. Periodiek (jaarlijks) wordt het
project geëvalueerd.