2011 © Noordhoff Uitgevers bv 2 Leren De sociale omgeving zal invloed uitoefenen op de ontwikkeling van opgroeiende kinderen, zodat ze hun gedragingen en opvattingen leren aan te passen aan de heersende waarden en normen die binnen die sociale omgeving gelden. Kinderen zullen zich aanpassen aan de wensen van de sociale omgeving door inwilligen, identificatie en/of internalisatie. De kennis, vaardigheden, opvattingen en inzichten die nodig zijn om op een goede manier in de samenleving te kunnen functioneren, wordt door leren verkregen. Een voorwaarde om te kunnen leren is rijping. Rijping is een biologisch proces dat voor alle mensen ongeveer gelijk verloopt en zich afspeelt op het fysiologische en neurologische vlak. Leren vindt op verschillende manieren plaats en wel door klassieke conditionering, operante conditionering, observatie en imitatie en door gerichte instructie. Als een emotionele reactie op een specifieke situatie zich uitbreidt naar een andere situatie, is er sprake van klassieke conditionering. Deze uitbreiding komt tot stand als de andere situatie meerdere malen vooraf is gegaan aan de specifieke situatie. Als een bepaald gedrag meer wordt vertoond, omdat het gevolgd wordt door een aantrekkelijke reactie, is er sprake van operante conditionering. Die aantrekkelijke reactie, ook wel positieve bekrachtiging genoemd, vergroot de kans dat dit gedrag opnieuw vertoond zal worden. Een negatieve reactie of het uitblijven van een aantrekkelijke reactie doen het gedrag verdwijnen. Leren door observeren vindt plaats als het waargenomen gedrag van anderen wordt onthouden en geïmiteerd. Motieven om te imiteren zijn het plezier om bepaald gedrag na te doen, het nut van dit gedrag en de verwachting dat dit gedrag gevolgd wordt door een aantrekkelijke reactie. Door gerichte instructie in de opvoeding en op school, worden kennis, vaardigheden, opvattingen en inzichten opgedaan op het psychomotorische, sociaal-affectieve en cognitieve gebied. Sekserollen bestaan uit de gedragingen en opvattingen die binnen een samenleving verwacht worden van jongens/ mannen enerzijds en meisjes/vrouwen anderzijds. De ontwikkeling van seksegebonden gedragingen en opvattingen, wordt deels biologisch en deels sociaal bepaald. Samenvatting Praktische psychologie voor leren en onderwijzen 2011 © Noordhoff Uitgevers bv Samenvatting Praktische psychologie voor leren en onderwijzen