Re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers

PERSBERICHTDOORKRISPEETERS
VICEPREMIERENMINISTERVANWERK,ECONOMIE,CONSUMENTEN
ENBELASTMETBUITENLANDSEHANDEL
EN
MINISTERVANSOCIALEZAKENENVOLKSGEZONDHEIDMAGGIEDEBLOCK
Woensdag23november2016
Re-integratievanarbeidsongeschiktewerknemers
“Langdurigziekenondersteunenenbegeleidennaarwerk”
MinistervanWerkKrisPeetersenMinistervanSocialeZakenMaggieDeBlockondernemenactie
omhetaantalmensendatlangdurigafwezigblijftvanhetwerk,ofdatomwillevanziektenietaan
het werk is, te ondersteunen en terug te begeleiden naar werk. Deze actie situeert zich op twee
vlakken. In het Belgisch Staatsblad verschijnen morgen twee koninklijke besluiten over reintegratie.
Daarnaast werd dinsdag in de Commissie Sociale Zaken het wetsontwerp van Minister van Werk
Kris Peeters goedgekeurd dat de arbeidsrechtelijke omkadering voor re-integratie regelt. Via een
re-integratietraject op maat willen we op die manier aangepast of ander werk bieden aan
arbeidsongeschiktewerknemers.
Minister van Werk Kris Peeters: “De cijfers die de laatste tijd circuleren, wijzen helaas allemaal in
dezelfde richting: het aantal mensen dat langdurig afwezig blijft van het werk of dat omwille van
ziektenietaanhetwerkis,stijgthoelangerhoemeer.Langdurigeziekteheefteenhoogprijskaartje
voor de sociale zekerheid, voor de werkgever en voor de maatschappij, maar zeker ook voor de
arbeidsongeschikte zelf: het leidt tot inkomstenverlies, sociaal isolement, en vaak tot nog meer
gezondheidsproblemen. Hoe langer iemand arbeidsongeschikt is, des te moeilijker het voor hem of
haarisomopnieuwtegaanwerken.Hetisdusvanhetallergrootstebelangommensensneldekans
tebiedenomweeraandeslagtegaan.
Hetdoorlopenvaneenre-integratietrajectopmaatisbelangrijkommensentedoenbeseffendatreintegratie na ziekte weldegelijk mogelijk is en dat het voordelen biedt aan zowel werkgevers als
werknemers.Hetvoorkomtookdatdeactiveringsmaatregelenvanderegering,metminderuitgaven
bijdeRVAalsresultaat,tenietwordengedaandoorstijgendeuitgavenvoorarbeidsongeschiktheid.”
Maggie De Block, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid: “Een onderzoek van de Vlaamse
Patiëntenverenigingleertonsdatvieropvijflangdurigziekengraagweeraandeslagzoudengaan
want een job zorgt voor sociale contacten, aansluiting bij de arbeidsmarkt en is goed voor
eigenwaarde. Wij passen het systeem aan. We luisteren naar mensen en als we samen met hen
vaststellendatzenogwerkaankunnen,wordenzeindividueelbegeleidenwordtsamenmetheneen
re-integratietraject naar aangepast werk uitgewerkt. Dit is een win-win-oplossing: mensen voelen
zich er beter bij, zijn financieel beter af en ze betalen sociale bijdragen aan ons sociaal
beschermingssysteem.”
“Vooralleduidelijkheid:mensendienogmaandenmoetenrevaliderenofgewoonteziekzijn,laten
we met rust. Iemand die herstelt van een beenbreuk, hoeft ook geen re-integratietraject. Die komt
vanzelf wel terug. Al kan zij of hij via telewerk, met een inspanning van de werkgever, misschien
snellerterugaandeslag.”
1) KBMinistervanWerk:Re-integratietrajectvoorwerknemers
Voor arbeidsongeschikte werknemers verdient het de voorkeur om eerst te focussen op de reintegratiemogelijkheden bij de eigen werkgever, omdat de arbeidsongeschikte werknemer vaak op
termijnopnieuwzijnwerkzalkunnenhernemen,aldannietnaeenprogressievewerkhervatting.Een
bijkomend voordeel is dat de werknemer dan kan worden gere-integreerd in een professionele
contextdiehemvertrouwdis,enbijcollega’seneenwerkgeverdiehijkentenwaarmeehijeenband
heeft,watdekansenopeenvlottere-integratieverhoogt.
Inditre-integratietrajectiseensleutelrolweggelegdvoordepreventieadviseur-arbeidsgeneesheer,
dienietalleendearbeidsomstandighedenenhetwerkineenbepaaldeondernemingkent,maarook
kanfungerenalsgekendaanspreekpuntvoorwerkgeverenwerknemer.Hijmaaktookdeeluitvan
een multidisciplinair team binnen de interne of externe preventiedienst. Dit laat toe om bv. ook
ergonomen of preventieadviseur gespecialiseerd in psychosociale aspecten in te schakelen, wat
nuttig kan zijn als de arbeidsongeschiktheid veroorzaakt is door stress, burn-out of rug- en
nekklachtenalsgevolgvanhetwerk.
Hetre-integratietrajectvoorwerknemerszaldeeluitmakenvanhetKBvan28mei2003betreffende
het gezondheidstoezicht op de werknemers. We leggen daarin alle stappen van het individueel reintegratietrajectvast,maarwebestedenookdenodigeaandachtaanhetcollectiefkader,indevorm
vaneenre-integratiebeleiddatopondernemingsniveaumoetwordenuitgewerkt.
Hetre-integratietrajectvoorwerknemersineennotendop:
Fase1.Opstartenvaneenre-integratietraject-3mogelijkheden:
1/ De werknemer zelf, of zijn behandelend arts, kunnen vragen om een re-integratietraject
optestarten(ongeachtdeduurvandearbeidsongeschiktheid).
2/Deadviserendgeneesheervandemutualiteitzaltenlaatste2maandennadeaangiftevan
dearbeidsongeschiktheidnagaanofeenarbeidsongeschiktewerknemerinaanmerkingkomt
voorre-integratie.Alshijtotdeconclusiekomtdatdathetgevalis,zalhijhetdossiervande
arbeidsongeschikte werknemer overmaken aan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.
Gaathetnietomeenwerknemer,dankanhijzelfeentrajectopstarten.
3/ De werkgever kan ten slotte ook vragen om een re-integratietraject op te starten ten
vroegstevanaf4maandenarbeidsongeschiktheid.
Fase2.Re-integratiebeoordelingdoordearbeidsgeneesheer:
Depreventieadviseur-arbeidsgeneesheerzalvervolgenshetre-integratietrajectopstarten,d.w.z.dat
hij de mogelijkheid tot re-integratie zal onderzoeken samen met de betrokken werknemer, diens
behandelendgeneesheer,deadviserendgeneesheervanhetziekenfonds,eneventueelookmetde
preventieadviseurspsychosocialeaspectenenergonomenbinnendepreventiedienst.
Ditmoethetmogelijkmakenomtebeslissen:
- ofdewerknemeroptermijnzijnovereengekomenwerkopnieuwzalkunnenuitoefenen,dan
weldatdewerknemerdefinitiefongeschiktisvoorhetovereengekomenwerk
- enofer(tijdelijkofdefinitief)anderofaangepastwerkkanwordengezocht.
Fase3.Overlegwerkgever–werknemerenopmakenre-integratieplan:
Op basis van de re-integratiebeoordeling door de arbeidsgeneesheer zullen werkgever en
werknemersamenmoetenbekijkenwelkeconcretemogelijkhedenerzijnvooraangepastofander
werkbinnendeonderneming.Vervolgensiserookoverlegnodigmetdeadviserendgeneesheervan
het ziekenfonds in het kader van toegelaten arbeid of progressieve werkhervatting binnen de
ziektewetgeving.
Gaatdewerknemerakkoord,danisersprakevaneenre-integratieplan,datopregelmatigebasiszal
wordenopgevolgd,endatindiennodigkanwordenaangepast.Komtergeenre-integratieplan,dan
moetdewerkgevermotiverenwaaromhijdesgevallendgeenanderofaangepastwerkaanbiedt,of
dewerknemerwaaromhijhetre-integratievoorsteleventueelverwerpt.
Collectiefkader:eenre-integratiebeleidvoordeonderneming
Werkgeverenwerknemersmoetenookopcollectiefvlakeenre-integratiebeleiduitwerkenvoorde
onderneming,enhetgevoerdebeleidopregelmatigebasisevalueren.
2) KB Minister van Sociale Zaken: Re-integratietraject voor arbeidsongeschikten zonder
arbeidsovereenkomst
Voor arbeidsongeschikten zonder arbeidsovereenkomst werd als onderdeel van het KB van 3 juli
1996totuitvoeringvandewetbetreffendedeverplichteverzekeringvoorgeneeskundigeverzorging
en uitkeringen, door Minister De Block een re-integratietraject gericht op socio-professionele reintegratie uitgewerkt, waarbij de adviserend geneesheer van de mutualiteit de leiding neemt en
samenwerktmeto.a.deregionaletewerkstellingsdiensten.
Als de adviserend geneesheer oordeelt dat iemand zonder arbeidsovereenkomst een job aankan,
eventueelnaeenherscholingofeenberoepsopleiding,voerthijeersteenmedisch-sociaalonderzoek
uit.Samenmetdebetrokkenebekijktdeadviserendgeneesheerdejobmogelijkheden.Enhijkanhet
resultaat van het medisch-sociaal onderzoek bespreken met de behandelende geneesheer. De
adviserend geneesheer stelt een aanbod van re-integratieplan op en overlegt hierover met de
behandelendearts.DaarnawordtdeVDABgecontacteerd.
Dearbeidsongeschiktepersoonkrijgtookgelegenheidopmerkingentemakenophetaanbod.Eens
er een akkoord is, wordt een overeenkomst opgesteld die adviserend geneesheer en betrokkene
ondertekenen. Om de drie maanden voorziet de adviserend geneesheer opvolging van het reintegratietraject.
Beidekoninklijkebesluitenzulleninwerkingtredenop1december2016.
3) BijhorendwetsontwerpKrisPeetersgoedgekeurd:rechtszekerheidindearbeidsrelatie.
Het wetsontwerp van Minister van Werk Kris Peeters dat gisteren werd goedgekeurd in de
Commissie Sociale Zaken regelt de aspecten met betrekking tot het arbeidsrecht in geval van reintegratietrajecten voor arbeidsongeschikte werknemers. Het wetsontwerp beoogt de werknemers
en werkgevers die in een re-integratietraject stappen rechtszekerheid te bieden over de
arbeidsrelatie tijdens de uitvoering van het aangepast of ander werk. Hiertoe worden een aantal
duidelijkeprincipesingevoerdindewetvan3juli1978betreffendedearbeidsovereenkomsten.
In eerste instantie wordt voorrang verleend aan het behoud van de initiële arbeidsovereenkomst,
hoeweldebetrokkenwerknemertijdelijkeenaangepastofanderwerkuitvoert.Ondermeerwordt
hiertoeeenweerlegbaarvermoedeningevoerd.Dewerknemerzalookalzijnverworvenvoordelen
behouden, tenzij hij hierover andere afspraken maakt met zijn werkgever in de bijlage bij zijn
arbeidsovereenkomstwaarinzijdeuitvoeringvanhetaangepastofanderwerkregelen.
Indien de arbeidsovereenkomst verbroken wordt tijdens de uitvoering van het aangepast of ander
werk,zaldeopzeggingsvergoedingberekendwordenopbasisvanhetloondatverschuldigdwasin
hetkadervandeinitiëlearbeidsovereenkomst.
Daarnaast zal de verplichting tot uitbetaling van het gewaarborgd loon geneutraliseerd worden.
Indien de werknemer opnieuw arbeidsongeschikt wordt tijdens de uitvoering van het aangepast of
ander werk, zal de werkgever dus niet opnieuw het gewaarborgd loon moeten betalen. De
werknemerontvangtinditgevalimmersziekte-uitkeringenvanhetRIZIV.Doorderechtszekerheid
ditinditkadergebodenwordt,zullenwerkgeversnietontmoedigdwordenommeetewerkenaan
dere-integratietrajectenenwordtelkejuridisch-medischediscussievermeden.
Tenslotte wordt een nieuwe regeling ingevoerd met betrekking tot de beëindiging van de
arbeidsovereenkomstopgrondvanovermachtingevalvandefinitievearbeidsongeschiktheidvande
werknemer.Voortaanzaldearbeidsovereenkomstvandedefinitiefarbeidsongeschiktewerknemer
slechts beëindigd kunnen worden op grond van medische overmacht nadat het re-integratietraject
(inclusiefdeberoepsprocedure)volledigdoorlopenwerd.M.a.w.zal,wanneerdearbeidsgeneesheer
totdeconclusiekomtdatdewerknemerdefinitiefongeschiktisomhetovereengekomenwerkuitte
voeren,eerstnagegaanwordenoferaangepastofanderwerkmogelijkisindeonderneming.Slechts
wanneerditniethetgevalis,kaneenberoepwordengedaanopmedischeovermacht.
DewetzalinwerkingtredenopdetiendedagnadepublicatieinhetBelgischStaatsblad.
4) Uitvoeringakkoordsocialepartners
Metde2koninklijkebesluitenenhetwetsontwerpwordtuitvoeringgegevenaanhetakkoordvan9
december2015vandeGroepvanTien,adviezenvandeNationaleArbeidsraadeneenadviesvande
HogeRaadvoorPreventieenBeschermingophetWerk.