Leverresectie voor colorectale metastasen, status praesens Bart Bracke Hepatobiliaire-, transplantatie- en endocriene Heelkunde, UZA Behandeling van colorectale levermetastasen - 10 december 2016 Colorectaal carcinoom: incidentie & prognose INCIDENTIE • Wereldwijd 1.000.000 nieuwe gevallen/jaar • 10-15% van alle kankers • 50% overlijdt tgv colorectale kanker • 50% ontwikkelt levermetastasen (CRLM) PROGNOSE • Tot jaren ‘80 – mid jaren ’90: ± 6 maanden overleving • Anno 2016: 40-70% 5-jaarsoverleving Reseceerbare CRLM M1a: reseceerbaar M1b: potentieel reseceerbaar (initieel niet) M1c: niet-reseceerbaar (en waarschijnlijk nooit) Vroeger: • Marge 1cm • Aantal meta’s • Grootste diameter • Extra-hepatische ziekte Anno 2016: • R0 • Functionele leverrest wat te reseceren? wat blijft er over? Resectie van CRLM = Genezen van CRLM ? Livermetsurvey, June 2010 Patient survival Perioperative mortality resected * Tomlinson JS, J Clin Oncol 2007 5y survival ≠ Disease free survival 10y survival = cure? * Not resected Betere prognose voor CRLM Dankzij betere systemische therapie • Beter efficiëntie van chemotherapie • Inzicht in tumor biologie (K-ras, MSI,…) → individuele aanpak • Biologicals: EGFR and VGFR inhibitoren • Combinatie protocols : biologicals + chemotherapie Neo-adjuvante chemotherapie voor borderline/unresectable CRLM: downsizing no treatment: median: 5m 5y: < 1% 20 % initially resectable 80 % initially irresectable 15% secondary resectable after downstaging Liver resection Chemotherapy Median: 20m 5y: < 2% Median: 40m 5y: 30 – 40% Median: 60m 5y: 40-50% (Adam, 2008) Peri-operatieve systemische therapie voor CRLM: verbetering van response rate Neo-adjuvante chemotherapie voor borderline/unresectable CRLM Potentiële benefits: • Tumor downsizing • Testen van ‘chemoresponsiveness’ • Eliminatievan micrometastasen Verbeteringen in leverheelkunde • Evolutie: geen resectie beperkte resectie aggressieve resecties • Betere resectietechnieken + devices • Minder bloedverlies • Systematisch gebruik van intra-operatieve echografie • Downstaging van niet-reseceerbare naar potentieel reseceerbare metastasen dankzij systemische therapie • Betere kennis aangaande leverregeneratie en zijn toepassingen • In ons centrum: berekenen van de leverrestfunctie post-operatief adhv formule met leverfunctie (mebrofeninescan), volumetrie (NMR of CT) en BSA Resecabiliteit CRLM Chirurgische keuzes in functie van ligging van metastase Op afstand van essentiële bloedvaten/galwegen Tegen (of ingroei van) essentiële bloedvaten/galwegen subcapsulair • • Atypische resectie (RFA, enkel indien iets dieper onder kapsel en Ø < 3cm) Beperktere resectie met • vasculaire reconstructie • IRE Majeure resectie diep in het parenchym • • • RFA (Ø < 3cm) Ruimere atypische resectie Segment(en)resectie Majeure resectie • PVE • (2 stage ; ALPPS) • (IRE) T. Chapelle, B.Bracke Primair reseceerbare CRLM • hemi-hepatectomie: • linker • rechter • segmentectomie • atypische resectie • of combinatie ! Rechter laterale sectoriëctomie Linker lobectomie Rechter lobectomie of rechter trisectoriëctomie of “extended right hepatectomy” Centrale hepatectomie Radio Frequentie Ablatie (RFA) • Hitte (90°C) via een electrode • Wisselstroom 400-500 kHerz • Controle door T° of weerstand RFA onder echo CT geleide RFA GEEN lever heelkunde zonder intra-operatieve echo • • • • • Herkennen van intrahepatische tumoren/metastasen Controle op kleine ongekende metastasen Relatie meta – galwegen en vasculaire structuren Identificatie van segmentaire anatomie Controle van adequate marges tijdens resectie Voldoende marge Palpatie Intraoperatieve Echo (IOUS) • • Evaluatie van tumor/meta • Diameter • Onregelmatige vorm • Diepte Lokalisatie van vasculaire/biliaire structuren en de relatie met de meta Voldoende marge • Intra-operatieve echo • Tekenen van resectielijnen op leverkapsel • Coagulatielijnen zijn te zien als retro-accoustische shaduw • Controle van resectiemarges tijdens de resectie Parenchymsectie • Finger fracture • Clamp crushing (“Kelly-clasie”) • Ultrasone dissectie CUSA (cavitron ultrasound surgical aspirator) • Trilt zwakke structuren weg (cellen), behoudt de sterk structuren (bloedvaten) • Vooral in vaste organen: lever, nier, hersenen • Waterjet Verzorgen van hemostase en galwegen • Hechting/Doorsteking/Afbinding • Hemoclips • Monopolaire coagulatie • Bipolaire coagulatie • Sealing devices: • Ligasure • Enseal • Harmonic scalpel • Voyant Vasculaire controle van de leverbloedvaten • Pringle • Totale vasculaire exclusie • Afferente en efferente bloedvaten eerst controleren Leversparende heelkunde door kleinere resecties Tanaka, World J Surg, 2008 Overall survival in resection for ≥ 4 CRLM: minor vs. major resection • R0! • Spaar meer normale lever • Vermijdt postHx leverfalen Multipele atypische resecties “Gruyère-lever” Peroperatieve beoordeling van snijranden Chirurgische marges: definities R0 : volledige resectie van de tumor met op microscopisch onderzoek geen tumor cellen thv resectiemarges R1 : thv de marges van het resectiespecimen zijn er op microscopisch onderzoek tumorcellen R2 : achterblijven van macroscopisch tumorrest Hemostatische “sponsen en lijmen” • Effecten: • • Tegendruk • Initiëren stollingscascade • • Geschikt voor: • • “oozing” Moeilijke holten • Ongeschikt indien • • • Majeure bloeding Arteriële bloeding gallekkage Surgicel Tachosil • Tissue-col • Surgiflow • Omnex Resecabiliteit van CRLM Resectable Better surgery Better chemotherapy Borderline resectable Unresectable Vragen ? Bedankt voor jullie aandacht [email protected] of [email protected]