‘Opsporing van kanker – licht in de duisternis’ Informatieavond 7 december 2009 WJHJ Meijerink GAMS van Dongen MHGM van der Pas Afdeling Heelkunde VUmc Afdeling KNO VUmc Preventie is belangrijk 7 van de 10 vormen van kanker zijn verbonden zijn met onze leefwijze De manier waarop wij leven verhoogt of verlaagt ons persoonlijk risico om ooit met kanker geconfronteerd te worden Bij opsporing is het de bedoeling om kanker vroegtijdig op te sporen, om de kans op genezing te verhogen. Screening vormt dus een belangrijke bijdrage in de strijd tegen kanker. Naast preventie is vroege opsporing belangrijk Hoe vroeger ontdekking, hoe groter kans op genezing Behandeling minder ingrijpend kleinere operatie minder intensieve therapie Hoe groot is het probleem? In 2003, 9898 nieuwe gevallen van darmkanker gediagnosticeerd In 2004 stierven 2466 patiënten aan darmkanker en 963 patiënten aan rectum kanker Behandeling darmkanker vandaag de dag 1. Chirurgische resectie zieke darm + bijbehorende ophangband 2. Histopathologisch onderzoek uitgenomen weefsel + lymfeklieren 3. Wel of geen nabehandeling chemotherapie Resultaten behandeling voor stadium I en II 5 jaar ziekte vrije overleving 70-80% (stadium I/II) (1) Inadequate chirurgische resectie aberante lymfeklieren Inadequate histopathologische analyse Ook kleine clusters tumorcellen blijken een slechtere prognose te geven (2+3) Probleem: de technieken voor het nauwkeurig opsporen van tumorcellen zijn kostbaar en tijdrovend. 1) Kelder et al. 2007 2) Greenson JK et al. 1994 3) Liefers GJ et al. 1998 Voordelen poortwachtklier identificatie 1. De schildwachtklier is het eerste filterstation voor kankercellen 2. Met het identificeren van 1 of 2 poortwachtklieren wordt het mogelijk deze zeer gedetaileerd te onderzoeken op tumorcellen Rudolf Virchow 1821-1902 Duitse patholoog Verschillende tracers 1. 2. 3. 4. Inkt Radioisotopen Combinatie 1 + 2 Fluorchromen Eerste experimenten Laparoscopische Near-infrared fluorescence imaging system (Olympus Corp. Tokyo, Japan) 6 volwassen geiten (63-90 kg) Rechter decubitus positie Drie trocars Van der Pas et al. “Sentinel node procedure of the sigmoid using indocyanine green: feasibility study in a goat model” Surg Endosc (2009) Slimme kogel Laparoscoop Algemeen concept: • doel : specifieke receptor • buitenkant tumorcel • hoge dichtheid • tumor specifiek (niet op normale cellen) • antilichaam beschikbaar en ongevaarlijk • kogel: antilichaam + fluorchroom = conjugaat Fluorchroom + antilichaam • camera systeem : laser excitatie, filters, camera, software Tumor Specifieke Receptor CEA Open camera systeem: studie gedaan in Montpellier Tumor Gewicht biopt Ja Nee Positief voorspellen de waarde > 10 mg 38 0 100 % >1 mg et ≤ 10 mg 32 1 96,9 % ≤ 1 mg 38 5 88,4 % Kleinste tumormassa: < 1 mm, < 1 mg < 1 ng of Cy5 Gutowski et al., 2001, Clin. Cancer Research. Plannen voor de toekomst 1. Valideren van de schildwachtklier procedure bij patiënten met darmkanker 2. Ontwikkelen van veilige en betrouwbare antilichamen gekoppeld aan fluorchromen. 3. Opzetten van klinische studies gericht op het peroperatief opsporen van darmkanker Uiteindelijk doel Lokale resectie van het gezwel Opzoeken van de schildwachtklier met MIS Indien schoon geen verdere behandeling Indien kwaadaardige cellen alsnog darmoperatie Dank voor uw aandacht!