PowerPoint-presentatie - Huisartsopleiding Utrecht

Psychologische begeleiding van
patiënten met kanker
Impact van de diagnose kanker
•
•
•
•
Onverwacht en ongewenst
Wereld stort in: onherroepelijke associatie met ‘de dood’
Rakelt oude angsten en verlieservaringen op
Negatieve patronen die voor de ziekte al bestonden, worden
uitvergroot
Maar ook:
• Boort nieuwe krachtbronnen aan: mensen blijken meer aan
te kunnen dan zij ooit hadden gedacht
Verschillende fasen
• Acute fase
Direct na de diagnose
• Chronische fase
Behandeling van kanker gericht op herstel
• Palliatieve fase
Kanker blijkt ongeneeslijk
• Palliatief-terminale fase
Leven met uitzicht op de dood
Aanpassen en verwerken
Aanpassen
korte termijn
Verwerken
lange termijn
puzzel opnieuw leggen
Integratie = verwerken
zelfbeeld kanker
nieuw zelfbeeld
met
aangepaste
cognities en
niet weten
emoties,
gedrag
Problemen
• Eenzaamheid in behandelingsproces
• Sociale onhandigheid van omgeving, gebrek aan steun
• Verwerking van omgeving  patient niet parallel
• Sociale omgeving raakt uitgeput na verloop van tijd
• Relatieproblemen en problemen tav seksualiteit
Psychische problemen/signalen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Angst/eenzaamheid
neerslachtigheid
moeheid
slecht slapen
piekeren
prikkelbaarheid
concentratieproblemen
Wanhoop
Spanningen in het gezin of de familie
Zorgen over thuissituatie
Coping
• Veel mensen kunnen dit zelf aan
• Sociale steun is erg belangrijk
• Lotgenotencontact
• Milde ontkenning is gezond
• Iedereen doet het op eigen manier
Wat kan oncologieverpleegkundige/h.a.
zelf doen?
• Luisteren, vragen, doorvragen: er zijn
• Empathie tonen: compassie
• Psycho-educatie: wat is normaal in deze uitzonderlijke
situatie?
• Uitleg over energievoorraad
• Noemen dat problemen veel voorkomen en dat er
professionele hulp voor mogelijk is
Wanneer verwijzen?
• Wanneer je signaleert dat psychische problemen de
overhand nemen
• Patiënt en parnter er samen niet uitkomen
• Patiënt in de knoop zit met diverse thema’s
• Wanneer je merkt dat het jouw pet te boven gaat
(bijvoorbeeld complexe psycho-sociale problematiek)
Verwijsmogelijkheden
• POH-GGZ
• Psycholoog in eerstelijn
• Helen Dowling Instituut
• Patientenverenigingen