DE ROMEINEN Ontstaan van Rome

DE ROMEINEN
Ontstaan van Rome:
§1
* Aeneas en de Trojaanse oorlog – sticht Alba Longa
* Mars x Sylvia Rheia = Romulus + Remus
* moeder is dochter van Numitor – koning van Alba Longa
* Numitor afgezet door zijn broer Amulius
* Amulius wil Romulus en Remus laten verdrinken
* worden opgevoed door wolvin
* doden Amulius en Numitor wordt weer koning
* beloning: stichten stad langs de Tiber – 7 heuvelen
ROME
* broedermoord
* 117 n.C. grootste uitbreiding RR
* grenzen: - natuurlijke grenzen
noord: rivieren
zuid: woestijn
west: oceaan
oost: bergen / Eufraat
- staatkundige grens
Eng. – muur van Hadrianus
Rome verovert Italië
Rood = Etrusken
* Rome is zwak
* 7e eeuw v.C. Etrusken
overheersen Rome
* koninkrijk
* Tarquinius Superbus
laatste Etruskische
koning van Rome
* Zuid-Italië > Griekse koloniën
* Tarente was de belangrijkste
* Rome valt aan
* hulp van Phyrrus (koning v Epirus)
(Phyrrusoverwinning)
272 v.C. Tarente ingenomen
270 v.C. Rhegium ingenomen – Rome baas in Italië
Macht in het Middellandse zeegebied
Carthago is de grootste vijand van Rome
gevolg: oorlog! Noemen we de Punische oorlogen
Centrum van de politiek was het: Forum Romanum
(van oorsprong een vlakte tussen de heuvels – moerassig)
DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK
uitbreiding buiten Italië
KONINGSTIJD:
753-510
REPUBLIEK:
486-387
386-334
333-300
299-290
289-265
264-201
200-133
132-68
67-44 Caesar
KEIZERTIJD
(vanaf 27vC):
43-14 nC Augustus
14-37 Tiberius
41-54 Claudius
81-96 Domitianus
98-117 Trajanus
Ruzie tussen: Senaat, Magistraten, Volksvergadering
Daardoor meer macht voor legeraanvoerders, omdat:
soldaten zijn trouw aan legeraanvoerder ipv consuls
Gevolg: burgeroorlog
Winnaar: Julius Caesar (59 vC.)
werd vermoord door Cassius + Brutus in 44 vC.
Octavianus, neef van Caesar, komt aan de macht
* doet alsof de republiek blijft bestaan
Hoe? zich elk jaar laten benoemen tot Consul
* 27 vC. alle macht in handen
* titels: - Augustus (= verhevene)
- Imperator (= opperbevelhebber van het leger)
- Princeps (= voornaamste van de Senaat)
* Pax Romana = Romeinse vrede
300 uiteenvallen van het Romeinse rijk:
- West Romeinse Rijk – hoofdstad Rome – ten onder in 476
- Oost Romeinse Rijk – hoofdstad Constantinopel – ten onder in 1453
Moord op Ceasar
Romeinse samenleving
* boeren stonden in hoog aanzien
- sommigen hadden een eigen stukje grond
- sommigen waren in dienst van een gr.gr.bez.
- velen dienden als soldaat
- ondanks aanzien leefden ze in grote armoede
- oplossing: migratie naar de stad
* handelaren stonden niet in hoog aanzien
- profiteerden wel van de Pax Romana
- goede infrastructuur
- introductie van het geld (sestertie)
* patriciërs stonden in hoog aanzien
- rijke adel, veel grond
- konden senator worden (1 milj. Sestertiën nodig)
* Plebejers (plebs = het volk) stonden niet hoog in aanzien
- voornamelijk oud-soldaten
- zitting in volksvergadering > besluiten senaat verwerpen
- later gekozen worden tot senator en magistraten
(1miljoen sestertiën bleef nodig)
§2
* proletariërs stonden laag in aanzien
- armen, genoemd vanwege bezit kinderen
- wonen in insulae (= huurkazerne)
- brood en spelen
- verhuren als cliënt
* slaven, aanzien afhankelijk van opleiding
- hoog opgeleid (vaak Grieken) en laag opgeleid
- goede en slechte behandeling
- slaaf door: krijgsgevangen, geboren, schulden
Hoe onrust in het Romeinse Rijk te voorkomen?
- schenkingen aan het volk: geld, banen, cliënten
- brood en spelen:
brood > voedseluitdelingen (gratis)
spelen > toneel- en dichtkunst dmv voorstellingen in theaters
gladiatorengevechten
Brood en spelen werden ook georganiseerd zodat de keizer en de
senatoren populair werden, dus meer aanzien kregen bij het volk
Cultuur
§3
* multiculturele samenleving
- verschillen
- overeenkomsten:
> Romeinse wetten + rechtspraak
> Latijn als bestuurstaal
> handel
* wetten
- plicht: - belasting betalen
- gehoorzaamheid als cliënt, soldaat
- verandering door consul of keizer
- bescherming Romein
- vrije mensen, dus bij ruzie rechtszaak / advocaat
- geen Romein, dan willekeur machthebbers
* religie
- polytheïsme
> huisgoden – altaar – ceremonie
> tempels - offeren – hiernamaals
> priesters - voorspellen toekomst
- staatsgodsdienst
> keizer = pontifex maximus
> doel: aantonen goddelijke afkomst
- verdraagzaam > eigen goden, mits offeren R. goden
> adopteren buitenlandse goden
(Grieks, Germaans, Egyptisch)
* Grieken als voorbeeld
Grieks-Romeins / antiek / klassiek
vb.
bouwkunst:
- Pantheon (Corintische orde / fronton)
uitvindingen : beton, koepelbouw
religie
wetenschap, etc.
Opkomst Christendom
§4
63 vC. Judea wordt veroverd
– gaat belasting betalen
- woongebied van Joden – monotheïsme
30nC.
Jezus van Nazareth > komst messias is voorspelling in Tenach
beetje populair / Christus – veroordeling door Pontius Pilatus
66 nC.
misoogst > armoede > geen belasting meer kunnen betalen
keizer niet meer vereren > opstand
opstand neergeslagen > diaspora over RR.
|
meer mensen maken kennis met Christendom
populair bij: vrouwen, armen, slaven vanwege gelijkheid
Gevolg?
- verboden door keizer
- vervolging
312 nC. keizer Constantijn geeft joden godsdienstvrijheid
waarom?
Steun van joden bij strijd tegen medekeizer Maxentius
380 nC. keizer Theodosius maakt christendom tot staatsgodsdienst
|
wordt later rooms-katholieke kerk
* paus
* Rome
Germaanse invallen
§5
57 vC.
Onderwerping Nederland > limes > castra / castellum
legioenen
hulptroepen
noorden: Friezen - opstanden
zuiden: Bataven – bondgenoot
- geen belasting betalen
- hulptroepen leveren
- opstand olv Julius Civilis (69 nC.)
allen romaniseren
Romeinen nemen Germaanse gebruiken over
1e eeuw nC.
Volksverhuizingen
leidt tot verval RR, omdat:
- Romeinen willen leger niet meer in
- leger krijgt minder geld van keizer/senaat
- leger krijgt minder belastinggelden
- loyaliteitsprobleem