Drama van Jutphaas komt tot leven

UTRECHT-ZUID
zaterdag 5 december 2009
23
UZ
Aanleg natuurvriendelijke oevers langs Galecopperwetering
NIEUWEGEIN l Vleermuizen, salamanders, ijsvogels en libellen keren
binnen vijf jaar terug naar Galecop.
De gemeente Nieuwegein hoopt
dat met de aanleg van natuurvriendelijke oevers de flora en fauna zich
gaan ontwikkelen. Langs de Galecopperwetering heeft de gemeente
een geul van bijna anderhalf kilometer lang en tien meter breed gegra-
ven. Nieuwegein heeft hiermee de
langste aaneengesloten natuuroever van de provincie Utrecht.
Projectleider van de gemeente
Harry Klinkhamer is bij de realisering betrokken.
Klinkhamer: ,,In dit gebied laten
we de natuur geheel haar eigen
gang gaan. We gaan geen bijzondere gewassen planten of dieren uitzet-
ten. Over vijf jaar bekijken we hoe
het gebied zich heeft ontwikkeld.’’
Zeven weken lang is de gemeente
bezig geweest met de aanleg van de
oever. Het is een gezamenlijk project van de provincie, het hoogheemraadschap en de gemeente.
De aanleg heeft 140.000 euro gekost. De helft hiervan subsidieert de
provincie in het kader van de Euro-
pese kaderrichtlijn water. Deze regeling heeft als doel het oppervlaktewater en grondwater van Europa te
verbeteren.
In het gebied tussen de snelwegen A12 en de A2 plus de Galopperwetering wil Nieuwegein ‘woningen, groen en ecologie’ realiseren.
Zo staat in de plannen die de gemeente in januari moet vaststellen.
Een bedrijventerrein waarvan eerder sprake was, is daarmee van de
baan.
Maandag 7 december opent gedeputeerde Joop Binnekamp van de
provincie Utrecht de natuurvriendelijke oever aan de Galecopperwetering. Hij onthult dat ook een informatiebord dat bij de oever komt te
staan.
(Paulien van Winden)
Drama van Jutphaas komt tot leven
Evert Hanselaar vertelt eindelijk zijn verhaal over de fatale schietpartij in ’45
NIEUWEGEIN l Ad van
Liempt (1949) maakte veel
documentaires waarin de
Tweede Wereldoorlog centraal stond.
ASTRID PEL
Maar de sensatie die de Nieuwegeiner voelde toen hij in de dramatische gebeurtenissen van 7 mei 1945
van het dorp Jutphaas dook, valt volgens hem met weinig anders te vergelijken. ,,Zo dicht bij huis, hebben
dergelijke verhalen nog meer impact op je.’’
De kersverse winnaar van de prestigieuze ‘Beeld en Geluid Award’ is
diep onder de indruk van het trauma dat Jutphaas met zich meedraagt. Een schietpartij ‘in de blessuretijd van de oorlog’ zoals hij het
noemt, kostte vijf Nederlanders en
een Duitse militair het leven in dit
rustieke dorp. Het drama duurde anderhalf uur, maar aan het trauma
lijkt nog steeds geen einde gekomen. Het is Van Liempt, die bezig is
aan een boek over het drama, als eerste ‘buitenstaander’ gelukt om getuigen en nabestaanden aan het praten te krijgen. Wellicht is hiermee
de verwerking van de fatale schietpartij in Jutphaas dan toch begonnen. Omkomen in een oorlog is verschrikkelijk. Het leven laten, terwijl
de vrede al is getekend, is heel erg
wreed. Om dit onbeschrijfelijke
toch aan het papier toe te kunnen
vertrouwen, vertrok Van Liempt
vanuit de naakte feiten en eindigde
hij bij het relaas van de 91-jarige
Evert Hanselaar uit Jutphaas die
zijn tweelingbroer verloor door
Duitse kogels, afgevuurd op een
kast in het raadhuis op 7 mei 1945,
terwijl de rest van Nederland uitbundig de bevrijding vierde.
De Duitsers hadden op 5 mei 1945
de vrede getekend in Wageningen.
Maar dit betekende niet dat de bezetter overal de wapens inleverde
en gedwee deed wat de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) wilden.
De BS moesten proberen in het
ontstane machtsvacuüm de orde te
handhaven. Terwijl de Nederlandse
driekleur al heimelijk overal van zol-
der werd gehaald en op straat de bevrijding het gesprek van de dag was,
maakte een dronken Duiter in Jutphaas op de zevende mei van het bevrijdingsjaar amok met een automatisch pistool in zijn hand. Zijn provocerende gedrag maakte dat iemand
van de BS hem neerschoot. Uit noodweer.
Toen brak de hel los. Duitsers die
in het naburige kasteel Rijnhuizen
zaten, wilden deze actie wreken en
stormden schietend af op omstanders. Enkelen vluchtten het oude
raadhuis aan de Herenweg in. De gewonde Theo Hanselaar, tweelingbroer van de eerdergenoemde
Evert, verborg zich in een kast op de
eerste verdieping. Piet van Gerrevink en Rikus van den Brink konden ontsnappen naar zolder. Een
verdieping lager werd de kast waarin Hanselaar zat doorzeefd met kogels. Hij overleefde dit niet. Vier andere inwoners van Jutphaas, onder
wie bakker Luiten, werden eveneens in of in de buurt van het raadhuis doodgeschoten.
«
Het is belangrijk de
verhalen te blijven
vertellen, zonder
schuldigen aan te
wijzen.
Ad van Liempt
Ten tijde van de schietpartij zat
tweelingbroer Evert Hanselaar ondergedoken in Berkel en Rodenrijs.
Toen Ad van Liempt met hem afsprak was Van Gerrevink erbij. Hij
vertelde Evert Hanselaar dat, voordat hij op die zwarte dag in 1945 de
zoldertrap van het raadhuis opvluchtte, hij de kastdeur open had
gedaan waar Theo Hanselaar in zat.
,,Kom er niet bij, want dan schieten
ze ons allebei dood,’’ had Hanselaar
hem gezegd. Het was voor het eerst
dat de oude Evert de laatste woorden hoorde die zijn tweelingbroer
had uitgesproken.
,,Ik was onder de indruk hoeveel
details Van Gerrevink nog wist.
Ad van Liempt voor het oude raadhuis van Jutphaas waar de dramatische gebeurtenissen van 7 mei 1945 zich
grotendeels voltrokken. FOTO HANS GEERLINGS
Voor tweelingbroer Evert, die nog
steeds op een steenworpafstand
van het oude raadhuis woont, moet
dat helemaal indrukwekkend zijn
geweest,’’ aldus Van Liempt.
Ad van Liempt krijgt op 25 januari de televisieprijs uitgereikt. Hij is
de bedenker van het programma
‘Andere Tijden’, schrijver van onder
meer het boek ‘De Oorlog’ en werkte
mee aan de NPS-serie De Oorlog die
elke zondag te zien is. Het college
van Nieuwegein nodigde hem onlangs uit op de koffie vanwege de
prijs. ,,Ze vroegen mij onder meer
hoelang ik vond dat je stil moet blijven staan bij gebeurtenissen uit de
oorlog. Zolang de mensen dat willen, vind ik. De oude Hanselaar kan
niet vergeten, maar wel vergeven.
Het is belangrijk om de verhalen te
blijven vertellen, zonder schuldigen
aan te wijzen.’’
Jutphaas in de jaren ’50, zoals het er ook aan het einde van de Tweede
Wereldoorlog uitzag. FOTO ARCHIEF MUSEUM WARSENHOECK
KerkdiensteninhetDuits inUtrecht
Rondetafelgesprek 8 december gaat niet door
Het rondetafelgesprek over programma, locatie en
financiële haalbaarheid van een 3e voorzieningengebied
in Houten is verplaatst van 8 december naar 12 januari.
Bijbehorende documenten downloadt u vanaf
11 december op www.houten.nl/bis.
UTRECHT/NIEUWEGEIN l De Evangelisch-Lutherse gemeente in
Utrecht gaat kerkdiensten in het
Duits houden. De eerste is op zaterdag 12 december om 19.00 uur
in de Lutherse Kerk aan de Hamburgerstraat 9. Het wordt een feestelijke eredienst in de Duitse adventstraditie. De Duitse diensten
zullen niet wekelijks zijn, maar ‘af
en toe’. ,,In andere steden zijn al
kerkdiensten in de Duitse taal,
dus we dachten: we proberen het
ook in Utrecht,’’ zegt dominee
Chr. Karrer. Hij is zelf van Duitse
afkomst en leidt de diensten. De
kerk richt zich met het initiatief
niet alleen op gemeenteleden,
maar op alle geïnteresseerden.
,,Er zijn ook Nederlanders met
een liefde voor de Duitse taal, die
al hebben laten weten dat ze zullen komen.’’ De EvangelischLutherse gemeente is een regionale gemeente, die het gebied bestrijkt van De Bilt/Bilthoven, Bunnik, Houten, Maarssen, Nieuwegein, Utrecht, IJsselstein en Wijk
bij Duurstede.
(Wim Langejan)
NIEUW
in Evenementenhal Gorinchem
11, 12 en 13 december 2009
10.00 - 17.00 uur
Franklinweg 2
4207 HZ Gorinchem
WWW.EVENEMENTENHALGORINCHEM.NL