nieuwsbrief - Erasmus MC Thorax Foundation

NIEUWSBRIEF
winter 2017
De Erasmus MC Thorax Foundation zet zich in om een krachtige impuls te geven aan innovatief topklinisch onderzoek naar hart-, vaat- en
longziekten in het Erasmus MC Thoraxcentrum. Het Erasmus MC Thoraxcentrum is een centre of excellence voor cardiologie, cardio thoracale
chirurgie en longziekten dat zowel qua patiëntenzorg als topklinisch onderzoek en onderwijs al bijna 50 jaar tot de onbetwiste wereldtop behoort.
Op jaarbasis wordt hier aan 25.000 patiënten hoogcomplexe zorg verleend, waaronder ca. 1.200 open hartoperaties en 20 harttransplantaties.
Baanbrekende behandelmethoden en –technieken zijn hier ontwikkeld of geïntroduceerd, zoals de eerste harttransplantatie, de eerste hartklep
via de lies, de oplosbare stents, de stents die medicijnen afgeven en de 4D-scan van het hart.
UITGELICHT: INDIVIDUELE BEHANDELING VAN HARTFALEN OP BASIS VAN INWENDIGE SENSOR
Dr. Jasper Brugts is cardioloog in het Erasmus MC Thoraxcentrum met als specialisatie hartfalen en
harttransplantatie. Met zowel internationale wetenschappelijke (Harvard, Boston en Cambridge)
als klinische ervaring (Zürich, Rotterdam) heeft dr. Brugts nu een belangrijke nieuwe passie: de
individuele behandeling van ernstig hartfalen.
Hartfalen
Hartfalen is een levensbedreigende ziekte waarbij de pompfunctie van het hart verminderd is.
Het hart pompt niet genoeg bloed rond waardoor klachten ontstaan zoals vermoeidheid of vocht
vasthouden. Ook krijgen de organen onvoldoende bloed en gaan kapot. Zonder een goede
behandeling gaan mensen dood aan hartfalen. De prognose is slechter dan de meeste vormen
van kanker.
Dr. Jasper Brugts
Het aantal mensen dat hartfalen krijgt neemt toe, onder andere door het succes in de behandeling
van het hartinfarct én door de steeds ouder wordende bevolking met meer risicofactoren als
suikerziekte en overgewicht. Men spreekt van een aankomende tsunami van het aantal hartfalen patiënten en verwacht in de komende 10 jaar zelfs een verdubbeling tot meer dan 250.000
mensen met hartfalen in Nederland.
Lees verder op de volgende pagina
Vervolg van pagina 1
De behandeling van hartfalen is de laatste decennia flink
verbeterd, echter steeds meer mensen krijgen de diagnose eindstadium hartfalen waarbij medicijnen het hart niet meer kunnen
redden. Het laatste redmiddel is een mogelijke harttransplantatie.
Helaas is er een enorm tekort aan donoren waardoor dit nooit een
oplossing zal worden voor iedereen: elk jaar zijn er maar een paar
gelukkigen. De rest van de patiënten, vaak jonge mensen, redden
het niet.
Mechanisch steunhart (LVAD)
De laatste jaren zijn revolutionaire technieken ontwikkeld om
de hartfunctie over te nemen, zoals een mechanisch steunhart
(LVAD). Een LVAD is een pomp die de functie van het hart
overneemt.
Deze pompen zijn nog steeds in ontwikkeling maar zijn inmiddels
zo betrouwbaar dat deze nu ook worden toegepast als alternatief
voor harttransplantatie. De langstlevende patiënt heeft reeds 10
jaar een LVAD. Normaliter zou deze patiënt het eerste jaar niet
hebben overleefd.
LVAD plaatsvindt. Door regelmatige meting van de druk in het
hart en longen kunnen we juist ernstige complicaties voorkomen
door patiënten tijdig te behandelen.
CardioMEMS sensor
Met de CardioMEMS sensor kunnen we longdrukken meten in
patiënten. Deze nieuwe state-of-the art techniek bevat een kleine
sensor (8mm) die wordt aangebracht in een bloedvat naar de longen.
De sensor is veilig en betrouwbaar. Dagelijks wordt de druk aan de
rechterkant van het hart gemeten. Dit kunnen patiënten gewoon
thuis op bed doen door een simpele druk op de knop!
Deze nieuwe ontwikkeling van thuismeting is de toekomst en zeer
patiëntvriendelijk. Door thuis de druk in het hart te meten blijkt
dat achteruitgang in conditie eerder opgespoord kan worden,
vóórdat klachten zoals vocht in de benen zich ontwikkelen. Hierdoor hoeven patiënten niet meer naar het ziekenhuis te komen en
kunnen ze thuis in de gaten gehouden worden. Problemen worden
hiermee vroeger opgespoord dan met onze huidige behandelingen.
Het aantal ziekenhuisopnamen en contacten op de polikliniek
kunnen hiermee drastisch omlaag.
Aanvankelijk werden
deze LVAD’s alleen ingezet
voor patiënten op de transplantatiewachtlijst. Het Erasmus MC Thoraxcentrum
heeft van het ministerie van VWS de vergunning gekregen om ook
patiënten die niet in aanmerking komen voor een harttransplantatie,
een steunhart te geven. Dit betekent dat veel meer patiënten met
eindstadium hartfalen in aanmerking komen voor een LVAD.
Het Erasmus MC Thoraxcentrum wil als één van de weinige centra
in Nederland die hier een vergunning voor heeft, een belangrijke en
leidende rol spelen in LVAD-behandeling. Het aantal implantaties
is in 2016 fors gegroeid en is een van de speerpunten van het
Thoraxcentrum.
Rechter hartkamer falen bij patiënten met een steunhart
Op dit moment kunnen we nog niet voorspellen wie hartfalen krijgt.
Weken voordat een patiënt klachten krijgt zoals kortademigheid,
gewichtstoename of vocht in de enkels, gaat de druk in het hart
omhoog. Het lijkt erop dat dit proces ook bij patiënten met een
Wat maakt het onderzoek zo bijzonder?
Het onderzoek is uniek en zeer innovatief. Het combineert twee
state-of-the-art technieken met een ingrijpende verbetering in
de zorg voor de individuele patiënt. De minisensor wordt in
het lichaam geplaatst en is ontwikkeld om een leven lang mee
te gaan. De arts kan veel sneller ingrijpen doordat dagelijks de
druk in het hart wordt gemeten. Patiënten hoeven minder naar
het ziekenhuis te komen en er zijn minder opnames waardoor het
risico op complicaties vermindert.
Wilt u een bijdrage doen of een actie starten om dit innovatieve
onderzoek te steunen? Het benodigd budget van dit onderzoek
bedraagt € 175.000,-, waarvan wij reeds € 27.000,- hebben mogen
ontvangen.
STEUN ONS!
NL41 RABO 0155 242 288
www.thoraxfoundation.com
PROF. DR. JOLIEN ROOS-HESSELINK IN EXPOSITIE ‘VROUWEN VAN ROTTERDAM’
Een ode aan de vrouwen van toen, voor de vrouwen van nu
Museum Rotterdam is een stadsmuseum met lef en sinds februari
2016 gevestigd in het Timmerhuis aan de Rodezand 26 (zijstraat
van de Meent). Op 18 februari aanstaande opent de expositie
‘Vrouwen van Rotterdam’.
De Rotterdamse wederopbouw wordt vaak gepresenteerd als een
heldhaftige periode van plannen, mannen, gebouwen en bouwers.
Maar waar is de Rotterdamse vrouw in dit verhaal van de stad?
In de expositie ‘Vrouwen van Rotterdam’ laat Museum Rotterdam
de vrouwen van de wederopbouw zien. Vrouwen met ambities en
dromen. Ieder leveren ze op hun eigen manier een bijdrage aan de
wederopbouw van de stad en het Rotterdam van nu.
‘Vrouwen van Rotterdam’ laat diverse vrouwen aan het woord,
van ondernemers en huisvrouwen tot stewardessen en politici.
Ook bekende vrouwen passeren de revue, zoals o.a. schrijfster Anna
Blaman, commissaris en adviseur (inter)nationale ondernemingen
Neelie Kroes, tassenontwerpster Susan Bijl én prof.dr. Jolien
Roos-Hesselink, cardioloog in het Erasmus MC en voorzitter van
de Thorax Foundation. Met een kort filmportret laat zij zien hoe zij
een stempel drukt op ons hedendaagse Rotterdam.
De expositie in Museum Rotterdam, het meest Rotterdamse
museum ter wereld, is van 18 februari tot 1 oktober 2017 geopend
voor publiek.
HOE STAAT HET MET...?
Het onderzoek ‘Voorkomen van Plotse Dood,
een vroege detectie van ernstige hartritmestoornissen’ van Dr. Sing Yap
Het diner van 2016 stond in het teken van het onderzoek ‘Voorkomen
van Plotse Dood’. Dankzij de geweldige opbrengst tijdens het diner
van € 209.950,- kon het onderzoek van dr. Sing Yap volledig
gefinancierd worden.
Het onderzoek richt zich op het vroeg detecteren van ernstige
hartritmestoornissen bij personen die een hartafwijking hebben.
Patiënten die reeds te maken hebben gehad met een zeer ernstige
stoornis, of zelfs een hartstilstand (de hoog-risico patiënten) dragen
een implanteerbare cardioverter defibrillator (ICD). Dit ‘kastje’ zorgt
ervoor dat een ernstige ritmestoornis wordt gestopt door middel van
een schok. Na deze schok pakt het hart het normale hart-ritme weer op.
Er zijn echter ook patiënten met een lager risico die niet in aanmerking komen voor een ICD. Hebben deze patiënten ook risico
op het ontwikkelen van een ernstige ritmestoornis? Om hier
goed inzicht in te krijgen, willen we patiënten volgen door een
implanteerbare loop recorder (ILR) net onder de huid in te brengen.
Deze loop recorder zal gedurende enkele jaren de ritmestoornissen
volgen, waardoor wij hopen te detecteren welke personen kans
hebben op het ontwikkelen van een ernstige ritmestoornis.
drs. Rafi Sakhi (l.)
en Dr. Sing Yap
Wat is de stand van zaken?
In november j.l. is drs. Rafi Sakhi als promovendus op dit onderzoek
gestart. Rafi is in september jl. afgestudeerd in Rotterdam, waar hij
tevens een dedicated schakeljaar cardiologie heeft gevolgd; dit is een
excellent traject dat voor slechts 6 studenten per jaar beschikbaar is.
Op dit moment wordt gekeken naar 100 patiënten die reeds een
loop recorder (ILR) dragen. Het blijkt dat een aanzienlijk deel van
patiënten met een hartaandoening ernstige ritmestoornissen
ontwikkelen. Daarnaast gaan we kijken naar overlevers van een
hartstilstand en patiënten met een afgesloten kransslagader. Zijn
deze situaties voorspellend voor het optreden van een ernstige
ritmestoornis?
Deze gegevens zullen we presenteren tijdens het Heart Rythm
Society Congres in Chicago in mei 2017.
NIEUWE PROJECTEN
Eind januari heeft de Thorax Foundation de onderstaande nieuwe, innovatieve onderzoeksprojecten aan haar portfolio toegevoegd:
Onderzoek naar te vroeg geboren kinderen: hoe gaat het op de
lange termijn met hart en longen?
10% van de baby’s wordt te vroeg geboren. Deze zogenaamde
‘premature baby’s’ hebben o.a. onvolgroeide longen waardoor ze
na de geboorte hulp nodig hebben bij het ademhalen. Iedereen
kent wel een te vroeg geboren kindje. Om na te gaan of deze baby’s
ook op lange termijn last houden, willen we bij jongvolwassenen
tussen de 18 en 25 jaar (die tussen 1992 en 1999 te vroeg geboren
zijn) onderzoeken hoe hun inspanningsmogelijkheden zijn en hoe
hun hart- en longfunctie is. Er bestaan aanwijzingen dat te vroeg
geboren kinderen inderdaad blijvend problemen hebben van hun
hart en longen, maar dit is nooit goed uitgezocht en heeft belangrijke
consequenties.
Hoofdonderzoeker dr. Daphne Merkus; benodigd budget voor dit
1-jarig onderzoek: € 81.000,-
Maatwerk voor hartfalen
De prognose van een patiënt met hartfalen wordt momenteel
vooral ingeschat door lichamelijk onderzoek en echo-onderzoek
van het hart. Het is niet goed mogelijk om per patiënt te voorspellen of hij of zij snel zal komen te overlijden of juist lange tijd
stabiel zal blijven. Recent zijn aanwijzingen gevonden dat een bepaald
eiwit dat je kunt meten in het bloed, de zogenaamde biomarker ST2,
een accurate indruk van de ernst van het hartfalen kan geven.
Deze biomarker ST2 willen wij nu gaan testen in een grote groep
patiënten. We verwachten dat behandeling gebaseerd op deze
specifieke ST2 bepaling een betere overleving geeft.
Betere opsporing en behandeling van endocartitis (infectie in het hart)
Bij een infectie in het hart of infectie van één van de hartkleppen
spreken we van endocarditis. Het is een zeer ernstige en anno 2017
de meest fatale hartaandoening. Endocarditis is een ziektebeeld
dat lastig is vast te stellen. Vaak zijn de mensen al weken, soms
zelfs maanden ziek met koorts en vermoeidheid zonder dat de
juiste diagnose is gesteld. Het kan ook optreden bij mensen die
niet bekend waren met een hartafwijking. Als je endocarditis hebt,
moet je 6 weken in het ziekenhuis worden behandeld met antibiotica
via lange infusen en heb je 20% kans op overlijden. Bij een tijdige
diagnose kan de behandeling eerder starten.
In het Erasmus MC kunnen we nu met een nieuwe beeldvormende
techniek (PET-CT scan) beter een infectie in het hart vaststellen.
Het Erasmus MC Thoraxcentrum loopt hierin voorop, waarbij
samenwerking met de hele regio Rijnmond erg belangrijk is.
Sinds enkele maanden is het zogenaamde ‘Endocarditisteam’
in het leven geroepen waarbij radiologen, cardiologen, infectiespecialisten, nucleair geneeskundigen en thoraxchirurgen de
patiënten bespreken. Uit de hele regio komen verwijzingen.
Met het onderzoek willen we de nauwkeurigheid en de interpretatie van de nieuwe beeldvorming (PET-CT) verbeteren. Door een
betere en snellere diagnose zullen we vele levens kunnen redden.
Hoofdonderzoeker prof. dr. Jolien Roos-Hesselink; benodigd
budget voor dit 3-jarig onderzoek: € 200.000,-
Hoofdonderzoeker dr. Isabella Kardys; benodigd budget voor dit
3-jarig onderzoek: € 190.000,-
Steun onze ambitie om van het Thoraxcentrum het
meest innovatieve centre of excellence van de wereld
te maken en dankzij versnelling van topklinisch
onderzoek nóg meer levens te redden!
NL41 RABO 0155 242 288
www.thoraxfoundation.com
‘s-Gravendijkwal 230, Ba 573
Postbus 2040
3000 CA Rotterdam
T 010 703 30 17
E [email protected]
I www.thoraxfoundation.com
NL41 RABO 0155 242 288