Verslag PAO 28-06-2011

Departement Welzijn, Volksgezondheid
en Gezin
Afdeling Welzijn en Samenleving
Koning Albert II-laan 35 bus 30
1030 Brussel
Tel. 02 553 33 30 - Fax 02 553 33 60
[email protected]
n.be
Verslag
datum
Dinsdag, 28 juni 2011
aanwezig
Nathalie De Bleeckere, Rudy De Cock, Bart De Geeter,
Antoon De Rijck, Magda De Meyer, Tom D’ Olieslager,
Koen Devroey, Youssef El Boutaibe, Elien Gillaerts, Nele
Haedens, Rudi Kennes, Marianne Schapmans, Danny
Trimbos, An Van Cauwenberghe, Sabine Van den Gaer,
Henk Van Hootegem, Anne Van Lancker, Els Van den
Berghe, Frederic Vanhauwaert, Nadine Vervaet, Toon
Walschap
verontschuldigd
Bruno Buytaert, Ann Colpaert, Michel Dethée, Gerd De
Keyser, Katia De Vos, Paul De Zeeuw, Marijke Enghien, Jo
Noppe, Henk Termote, Fatima Tigra, Tom Tournicourt,
Frank Van den Branden, Rita Van Laer, Ronald Van Paassen,
Ann Verboven, Roel Vermeiren, Vranken Jan
afwezig
voorzitter
Jan Cocle, Bieke Comer, Gunter De Schepper, Katrien
Gielis, Wilfried Goossens, Paul Schreurs, Swa Schyvens, Kris
Van de Belt, Peter Vandenneucker, Michiel Van de Voorde,
Solvejg Wallyn
Magda De Meyer
verslaggever
An Van Cauwenberghe
onderwerp
Horizontaal Permanent Armoede Overleg
1. Goedkeuring verslag
Er worden geen opmerkingen geformuleerd. Het verslag wordt goedgekeurd.
2. Afsprakennota Verticaal PAO / Rol aandachtsambtenaar
1
De afsprakennota’s rond het verticaal PAO en rond de rol als aandachtsambtenaar
armoede zal voor het reces als één gezamenlijke nota op de Vlaamse Regering
worden gebracht.
3. Bijsturing Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2012
We vermelden dat aan ministers gevraagd werd om budgetten in het kader van
armoedebestrijding zichtbaar te maken in de memorie van toelichting die zij
opstellen bij de begrotingsopmaak 2012.
In het kader van de bijsturing van het VAPA en het actieprogramma
kinderarmoede worden het momenteel drie parcours gelopen:
a. Aan de Vlaamse ministers werd gevraagd om voor midden juni 2011 een
aantal maatregelen (reeds bestaande of met nieuwe focus op kinderen) in
het kader van de bestrijding van kinderarmoede aan te leveren.
Stand van zaken:
Nog niet alle ministers hebben op de vraag gereageerd. Het werd ons wel
bekend gemaakt dat er in de tweede helft van het jaar een projectoproep
rond gezins – en opvoedingsondersteunende initiatieven zal gelanceerd
worden. Deze oproep zal door verschillende kabinetten gefinancierd worden.
Deze oproep staat los van de oproep die minister Lieten organiseert in het
kader van lokale initiatieven kinderarmoede.
Op 6 juli 2011 vindt er een IKW armoede plaatst waarop het resultaat van de
bevraging rond maatregelen kinderarmoede zal besproken worden. De
kabinetten die nog niets aangeleverd hebben, zullen aangemoedigd worden
dit alsnog te doen.
Op 5 september 2011 vindt er opnieuw een IKW armoede plaatst. Op de
agenda staat de bespreking van het ontwerprapport van de bijsturing VAPA
inclusief actieprogramma kinderarmoede.
b. Werkgroepen aandachtsambtenaren en experten
Stand van zaken:
De administratie wordt gevraagd een ontwerprapport voor te bereiden tegen
2 september 2011.
In het kader hiervan werden een aantal werkgroepen samengesteld, meer
bepaald de werkgroepen Werk, Onderwijs, Gezondheid, Gezin, Vrije Tijd en
Energie. Al deze werkgroepen zijn min of meer aan de slag. De focus van de
werkgroepen ligt op het herschikken van de acties in doelstellingen die kader
2
binnen de bestrijding van de kinderarmoede en de prioriteiten zoals die door
de ministers werden vastgelegd.
Een eerste algemene vaststelling vanuit de werkgroepen betreft het feit dat
weinig acties specifiek gericht zijn op het bestrijden van de kinderarmoede,
maar dat vele acties hier op onrechtstreeks wel een positieve invloed
uitoefenen.
Voor de thema’s waar geen werkgroep werd voor opgericht, zal rechtstreeks
contact genomen worden met de aandachtsambtenaar.
Ondertussen werd voor iedereen het nodige gedaan om een toegangsticket
voor de SharePointapplicatie te bekomen. We zijn er echter nog niet
toegekomen iedereen al toegang te verlenen tot de website. Dit zal eerstdaags
gebeuren. Van zodra iemand toegang krijgt, wordt hij of zij hier automatische
per mail van op de hoogte gebracht.
Dit werd ondertussen in orde gebracht. Iedereen heeft in principe toegang tot
de site en de mappen waarvoor men bevoegd is.
Deze toegang is zeer belangrijk omdat we vanaf vandaag werk moeten maken
van de bijsturing van de acties. Het communicatiekanaal hiervoor zal de
website zijn.
Op de website zullen jullie onder actiefiches een algemene map vinden. Daarin
vinden jullie een blanco fiche. Alle fiches moeten getransformeerd worden
naar het nieuwe, gebruiksvriendelijke formaat. Jullie kunnen er nu ook in
aangeven of de fiche inderdaad is bijgewerkt/geclusterd/afgevoerd/… en in
welke staat van uitvoering ze zich bevindt.
Iedereen zal zijn ingevulde fiches per ‘ministerieel beleidsdomein’ kunnen
onderbrengen. Enkel de betrokken medewerkers hebben toegang tot
bepaalde mappen. De mappen kunnen niet worden ingekeken door mensen
die geen fiches aanleveren voor dat bepaalde domein. Het is pas wanneer de
fiches gebundeld worden in een rapport dat ze aan de gehele groep worden
vrijgegeven.
Voor de fiches met een transversaal thema zal de administratie een ontwerp
opmaken. De betrokken diensten dienen dan enkel nog het stappenplan in te
De fiches moeten ten laatste tegen 22 augustus 2011 17u aangeleverd
worden. Daarna kunnen nog wijzigingen toegevoegd worden.
c. Voorbereiding Provinciale rondes
Stand van zaken uit de voorbereidende nota:
3
Rol van de lokale besturen
De lokale besturen hebben een cruciale positie in een inclusief en integraal
armoedebestrijdingsbeleid. De lokale besturen staan het dichtst bij de mensen
zelf. Zij kunnen bij uitstek een rol spelen in de aanpak van armoede. Dit wordt
ook erkend in het witboek interne staatshervorming. Daarin is het principe
opgenomen dat de Vlaamse Regering het lokaal armoedebestrijdingsbeleid wil
versterken als wezenlijk element van een omvattende armoedeaanpak op
Vlaams niveau.
De steden en gemeenten kunnen de regierol opnemen van alle acties ter
bestrijding van armoede op hun grondgebied op de verschillende
beleidsdomeinen: tewerkstelling, scholing, huisvesting, gezondheid,
gezinsbeleid, vrijetijdsaanbod, … Ze kunnen uiteraard hiervoor ook
intergemeentelijke samenwerkingsverbanden aangaan.
Een specifiek lokaal armoedebestrijdingsbeleid kan uitgetekend worden
binnen het lokaal sociaal beleid en heeft als belangrijkste doelstelling het
creëren van samenwerkingsverbanden tussen alle actoren op het terrein. Het
slopen van muurtjes tussen de verschillende sociale actoren kan een enorme
meerwaarde betekenen en grotere synergieën tot stand brengen. Die
resulteren in een veel efficiëntere manier van armoedebestrijding, dicht bij de
mensen en op een participatieve manier.
We willen lokale besturen in de mogelijkheid stellen om, op basis van kennis,
uitwisseling van ervaringen, participatie en samenwerking, een beleid te
voeren waarbij, vanuit de dichte band met de burger, de armoede op een
efficiënte manier wordt bestreden. Inclusief en integraal werken, evenals
participatie zijn hierbij sleutelbegrippen. Participatie slaat wat
armoedebestrijding betreft niet enkel op de participatie van de intermediairen
maar eveneens op de participatie van de mensen die zelf in armoede leven. Dit
kan bij uitstek dit via hun verenigingen. Ook de inzet van opgeleide
ervaringsdeskundigen in de armoede en sociale uitsluiting kan hier een
belangrijke meerwaarde zijn
Dit beleid dient steeds te vertrekken vanuit de sociale grondrechten en streeft
een gevrijwaarde toegang tot die grondrechten na. Vanuit deze optiek lijkt een
integratie binnen het lokaal sociaal beleid wenselijk waarbij rekening moet
gehouden worden met het evaluatie- en bijsturingsluik van het lokaal sociaal
beleid en de latere integratie binnen het legislatuurprogramma. Het essentiële
in dit verhaal is dat de lokale besturen werk maken van een aanpak van
armoede waarbij enerzijds alle lokale actoren worden betrokken en een
integrale aanpak de leidraad vormt en anderzijds de kennis en het inzicht
aanwezig is om de juiste maatregelen te nemen.
Doelstellingen
-
Sensibilisering:
4
o De lokale besturen aanmoedigen om in te zetten op de aanpak van
armoede, en specifieke kinderarmoede
o Betrokkenheid in de samenleving teweeg brengen voor deze
thematiek
-
Creëren
van
een
wisselwerking/kruisbestuiving
tussen
armoedebestrijdingsbeleid lokale besturen en Vlaamse overheid:
creativiteit van de lokale besturen capteren en zorgen voor uitwisseling
-
Het bevorderen van de samenwerking tussen alle betrokken actoren op
lokaal niveau die op basis van een integrale en inclusieve aanpak de
(kinder)armoede weten terug te dringen
-
De lokale besturen ondersteunen bij de aanpak van armoede, en in het
bijzonder kinderarmoede
Resultaten en producten
-
De lokale besturen kennen het lokaal armoedebestrijdingsbeleid een
prioritaire rol toe in het kader van het lokaal sociaal beleid en gaan hierbij
uit van een participatieve aanpak waarbij de dialoog met de mensen in
armoede zelf cruciaal is
-
De samenwerking tussen lokale besturen onderling en tussen lokale
besturen en lokale actoren capteren en uitwisseling hieromtrent
bevorderen
-
De
lokale
besturen
ontwikkelen
een
onderbouwd
lokaal
armoedebestrijdingsbeleid op basis van actuele armoedecijfers en
monitoren dit beleid
-
De lokale besturen zetten gerichte projecten op in het kader van de
armoedebestrijding
Acties
-
Toelichting en kadering Vlaams armoedebestrijdingsbeleid met focus op
kinderarmoede. De noodzaak aan betrokkenheid van lokale besturen
wordt hierbij benadrukt.
-
Met het oog op het ontwikkelen van een onderbouwd
armoedebestrijdingsbeleid dat systematisch kan worden gemonitord:
5
vindplaatsen van lokale, provinciale, Vlaamse en nationale cijfergegevens
m.b.t. armoede presenteren
-
Uitwisseling van goede praktijken:
o Werkgroepen
o Handboek met methodieken en goede praktijken
-
Financieel stimuleringsbeleid naar lokale besturen voeren
Ondertussen werd in alle provincies het eerste voorbereidende gesprek afgerond.
De provincies werken de agenda – op maat – verder uit. In de loop van juli worden
de uitnodigingen verstuurd. De Rondes vinden plaats op volgende data:
Woensdag, 7 september 2011, West – Vlaanderen
Vrijdag, 16 september 2011, Oost – Vlaanderen
Maandag, 19 september 2011, Vlaams Brabant
Donderdag, 22 september 2011, Limburg
Maandag, 26 september 2011, Antwerpen
Opmerkingen:
- In het witboek lezen we dat er werk zal gemaakt worden van een hertekening
van het lokaal beleid. Het Lokaal Sociaal Beleid zal namelijk deel gaan uitmaken
van een groter, gemeentelijk, plan. Enkele leden van de groep uiten de
bezorgdheid dat bepaalde kansengroepen in dit plaatje aan hun lot zullen
overgelaten worden. Desondanks men vanuit de Vlaamse Overheid over mindere
rechtsreeks sturende kracht zal beschikken, zal dit de nodige opvolging vragen.
- Er wordt gevraagd de goede praktijken die tijdens de provinciale rondes worden
verzameld niet enkel in een methodiekenboek op te nemen, maar ook op de
website van de VVSG
(http://www.vvsg.be/NP/Lists/NP/AllItems.aspx?PageView=Shared)
- De goede praktijken zullen in eerste instantie niet aan een toetsingskader
onderworpen worden. Dit zal in een later stadium bekeken worden.
- De financiële incentive die minister Lieten aan lokale initiatieven wil geven,
betreft een projectmatige ondersteuning. De oproep zal een breed gamma van
initiatieven rond kinderarmoede omvatten.
- Vooraleer de projectoproep de deur uitgaat, zal deze afgetoetst worden met de
aandachtsambtenaren.
6
- In het kader van de bijsturing van het VAPA wordt verduidelijkt dat er geen
nieuw plan zal geschreven worden, maar dat het huidige plan naast een update
ook naar structuur en visibiliteit zal bijgewerkt worden. Het Netwerk hoopt dat in
het plan minimaal voor wat betreft de prioriteiten concrete timing en budgetten
zullen duidelijk gemaakt worden.
- Men merkt op dat het benoemen van armoede in de beheersovereenkomsten
vaak louter op een weinigzeggende standaardformule stoelt. Om deze maatregel
meer diepgang te laten vinden, zal een schrijven aan de secretarissen – generaal
gestuurd worden met de vraag om armoede een prominente plaats te geven in de
werking van de dienst. Daarnaast kan tijdens het overleg van het CAG ook
toelichting gegeven worden over het bestaan van armoede. Omdat de
beheersovereenkomsten nu voor een tijdje vastliggen, kan bij het schrijven van de
jaarplannen armoede mee opgenomen worden.
4. Armoedetoets
Stand van zaken:
Het is een moeilijk proces om tot een consensus te komen. Er werd
overeengekomen een quick scan te installeren, een toets die nagaat ‘of er
mogelijk effect is op …’. Mocht de toets aangeven dat een bepaalde maatregel
mogelijks een effect zou kunnen uitlokken, is het aan het bevoegde beleidsdomein
(waar een effect mogelijks zou plaatsvinden) om het effect en/of alternatieve
pistes verder uit te werken. Het beleidsdomein dient hier een eigen
toetsingsmiddel voor te ontwikkelen.
Op 30 juni 2011 zal een eerste ontwerp van de quick scan worden voorgesteld. In
het najaar wil men tot een definitief instrument komen dat dan door de Vlaamse
Regering kan worden goedgekeurd.
Ondertussen werd aan Prof. Em. Dr. Jan Vranken gevraagd om op basis van het
RIA sjabloon een armoede en sociale uitsluitingstoets te ontwikkelen. Deze toets
zal dit jaar nog op twee projecten worden ingezet, namelijk op het decreet
Vlaamse Sociale Bescherming (Contactpersoon Bea Cantillon) en op het BVR
erkenning en subsidiëring van de sociale verhuurkantoren.
De ambtenaar die verantwoordelijk is voor het desbetreffende dossier, is ook
verantwoordelijk voor het uitvoeren van de de quick scan en eventueel de verdere
toetsing.
Er wordt opgemerkt dat het praktisch niet altijd mogelijk zal zijn om voor elke
maatregel via een VPAO de diepere effecten te gaan aftoetsen / bespreken. De
samenwerking met het Netwerk VWAWN moet nog verder uitgewerkt worden.
7
5. Tweejaarlijks verslag Steunpunt Armoedebestrijding
Toelichting van Henk Van Hootegem
a. Algemene voorstelling
Het verlag werd – door de val van de regering (en het niet plaatsvinden van het
IMC) – pas laat aan het publiek voorgesteld. Alle teksten zijn op de website van
het Steunpunt Armoedebestrijding te raadplegen. Ik verwijs ook graag naar de
powerpoint voorstelling, die als bijlage bij dit verslag gaat.
b. Stand van zaken automatische rechtentoekenning
De uitwerking van de automatische rechtentoekenning is een complex gebeuren.
Momenteel worden slechts een handvol rechten automatisch toegekend.
Het Steunpunt werkt momenteel in samenwerking met de Vlaamse administratie
aan een lijst waarin wordt vermeld welke sociale rechten reeds automatisch
worden toegekend, welke sociale rechten geautomatiseerd worde en welke
sociale rechten geautomatiseerd moeten worden. Deze lijst zal in de loop van juli
aan de aandachtsambtenaren bezorgd worden. Er wordt gevraagd na te kijken of
alle sociale rechten zijn opgenomen, in welke fase van automatisering ze zich
bevinden en vermelden van eventuele knelpunten. De lijst wordt gefinaliseerd in
het najaar 2011.
Er wordt opgemerkt dat er ook een keerzijde is aan automatische
rechtentoekenning, namelijk automatische afsluiting van bepaalde rechten.
6. Varia
Er werden geen varia punten besproken.
8