Digitale Toegankelijkheid

Digitale
Toegankelijkheid
Vormingsdag Associatie 5 feb. 2015
Prof. Jan Engelen
Een beetje geschiedenis
•
Vanaf 1980:
KU Leuven: originele aanpak van de begeleiding van studenten met een
beperking (recrutering van vrijwilligersgroepjes per student met een
beperking)
•
Afspraken met de technische diensten over het toegankelijk maken van
gebouwen
•
1993 Opening Romerohuis: volledig toegankelijk gebouwd huis waar
studenten met een beperking en hun begeleiders samen kunnen wonen
[2011: De Vesten met 2 gangen voor omkaderd wonen]
•
1995: Myriam Van Acker ( 2003) en de Werkgroep Gehandicapte
Studenten ontvingen de Europese Heliosprijs:
“- Social integration
Silver award : Belgium - disabled students work group, Katholieke
Universiteit Leuven, for the optimal participation of disabled students in
both studies and the social life of the university;”
Helios programme: Handicapped people in the European community
Living Independently in an Open Society
Werkgroep Fysieke Toegankelijkheid
campuskrant Jaargang 26 nr. 02 (22 oktober 2014)
Digitale toegankelijkheid
• KU Leuven zet al vele jaren in op de versterking
opvang van studenten en personeel met een
functiebeperking door verschillende initiatieven
rond digitale toegankelijkheid
• Sinds 2007 Werkgroep Digitale Toegankelijkheid
o Ontmoeting van onderzoekers, specialisten en gebruikers
o Stimulerende en coördinerende functie
o Afstemming tussen ondersteunende diensten
• Noodzaak aan acties
o Geen valven meer
o Lesmaterialen meer en meer uitsluitend digitaal
o Digitale evolutie  belang van toegankelijkheid van informatie
Ad valvas...
Ad valvas is afkomstig uit het Latijn en betekent
letterlijk "aan de deuren".
De vervlaamste vorm valven is ook gangbaar
("raadpleeg regelmatig de valven").
Cursusmateriaal
Toegankelijke documenten (1)
• Voor mensen met leesbeperkingen (blind,
slechtziend, dyslectisch, met zware motorische
handicap)
• Er bestaat geen optimaal documentformaat dat
voor iedereen optimaal toegankelijk is
• Voornaamste toegankelijke documentformaten
zijn:
o Word & OO documenten (mits aandacht voor enkele regels)
o PDF documenten met toegankelijkheidsinformatie (bv. met toelichting in
tekstformaat bij figuren en scans)
o Webpagina’s die voldoen aan de WCAG2.0 richtlijnen van het
WorldWideWeb consortium
o Pure tekstdocumenten
o Audioversies (met menselijke stem of via spraaksynthese), bij voorkeur in
het Daisyformaat
Toegankelijke documenten (2)
Beschikbare informatie
• Dyslexiesoftware
• Examenvragen naar MP3
• LOKO toegankelijkheidstips 2009
• Richtlijnen toegankelijke documenten en multimedia
• Richtlijnen toegankelijke websites
• AandachtspuntenVoorToegankelijkheid_handboek
• Goede Praktijken_Toegankelijke PDF met MsWord
• On producing accessible documents_v2
• Richtlijnen_dyslexie_20070109
http://www.kuleuven.be/diversiteit/digitaletoegankelijkheid/
of
[email protected]
Realisaties door leden van de WGDT
Verschillende realisaties
• Webtoegankelijkheid:
o Richtlijnen m.b.t. webtoegankelijkheid
o Vorming webmasters
o webpagina's met Anysurfer-label
• Toegankelijkheid van studiemateriaal:
o Toledo: voorstudie
o K.U.Loket voor studenten (aanpassingen i.s.m. ICTS)
o Richtlijnen over het toegankelijk maken van documenten verspreid naar
1800 docenten via brochure
o Ondersteuning bij het aanvragen van digitaal materiaal bij uitgeverijen;
Speciale overeenkomst met ACCO en Universitaire Pers Leuven
• Leestoestellen voor blinden en slechtzienden
o Geschonken door IBM
o Beschikbaar In verschillende bibliotheken
• Gebruik compenserende software voor studenten met dyslexie
o Ondersteuning van studenten (Kurzweil & Sprint)
o Ondersteuning naar faculteiten (laptops voorgebruik bij examens)
• Informatieve video's met getuigenissen en interviews over studeren
met dyslexie aan de K.U.Leuven
Organisatorisch
• Dienstverlening aan studenten met een
functiebeperking wordt gecoördineerd door de
“Cel Studeren met een Functiebeperking”
Medewerkers van deze cel vormen het
aanspreekpunt voor studenten en academici voor
alle vragen in dit verband.
• Voor technische vragen wordt de hulp ingeroepen
van bestaande KU Leuven ondersteuningsdiensten
zoals:
o ICTS
o LIMEL
o UBD (BIBLIOTHEEK)
• Al deze groepen lichten vandaag hun werking toe !
• The Institute developed out of a pilot project begun in
1991. The pilot project provided services for people with
disabilities, with special focus on information and
communication technologies for people with disabilities
in research and development.
• Research at the institute is undertaken in the sphere of
"Disability". Although this origin was very much focused
on technological issues, other areas of investigation
have since been established. Research is currently
undertaken in the fields of "eAccessibility", "Mathematics
& Games" and "Social Integration".
[http://www.jku.at/iis/content/e33674]
The Study Centre for the Visually Impaired Students
(SZS) is a cross faculty service and research facility at
the Karlsruhe Institute of Technology (KIT).
The SZS assists blind and partially sighted students,
particularly in the completion of the study courses
offered at KIT. Strategic components of the work of
SZS are service offerings and research.
The successful establishment in 2011 of the
Professorship of "IT systems for visually impaired
students", occupied at present by Professor Rainer
Stiefelhagen, supplements the previous fields of
activities of the SZS with new key research topics.
Teiresias (CZ)
• Tsjechisch nationaal ondersteuningspunt voor studenten
met functiebeperkingen
• Zeer actief aan de Masaryk universiteit in Brno maar
verantwoordelijk voor digitale support binnen alle
Tsjechische universiteiten
• Teiresias zorgt ook voor tekstomzettingen,
brailleproductie, gesproken boeken enz...
[activiteiten die in andere landen dikwijls door
traditionele organisaties uitgevoerd worden]
• Bijzondere realisaties:
Woordenboek Tsjechische gebarentaal
Elektronische boeken
Spraak naar tekstomzettingen op conferenties (Polygraf1)
Organisator van de jaarlijkse conferentiereeks “Universal Learning Design”
Mede-organisator van sessies over wiskundetoegankelijkheid gelinkt aan de
ICCHP conferentie-reeks
o Mede-organisatie van ICC (International Computer Camp); editie 2017 zal in
Leuven plaatsvinden
o
o
o
o
o
Teiresias (CZ)
1. Braille fonts (produced in the Teiresias Centre)
1.
2.
Czech version
Slovak version
2. Basic instructions on how to act when dealing with
students with hearing impairments at university
3. Methodology of text adjustment for readers with visual
impairments
4. Accessibility of e-learning to students with a disability
5. BlindMoose 2: math processor for the blind
6. A Course of Communication with People with Hearing
Impairments
7. A Course of Communication with People with Visual
Impairments
8. Catalogization of documents for the visually impaired,
focused on electronic books (according to AACR2 and
MARC 21)
Zie: http://www.teiresias.muni.cz/
Toekomst ?
• Onderzoeken of een combinatie van
onderzoekscentrum en vormingsdienst binnen onze
Associatie haalbaar is
• Buitenlandse projecten verder opvolgen
• Meer aandacht voor deelname aan internationale
conferenties:
o
o
o
o
ICCHP
AAATE
Universal Learning Design
International Conference on Higher Education and Disability
• Medewerking aan Europese onderzoeksprojecten
(bv. Erasmus+) exploreren
Dank U
Jan Engelen, prof. em.
ESAT-STADIUS
[email protected]
tel. 016 32 11 23