Drenthe geeft waarde aan groene producten Foto’s: Jan Jager, foto wethouder Arends: WJ Kleppe, Assen Biobased opbinddraad voor tomaten en komkommers Medicijn tegen hartfalen uit planten Innovatieve tuinbouw en agribusiness De agrarische- en (glas)tuinbouwsector in Drenthe staan bekend om hun veerkracht en innovatieve werkwijze. Deze ondernemers lopen voorop in het benutten van stoffen uit planten, in sensortechnologie en water- en nutriëntenmanagement. Planten bieden van nature stoffen (plantinhoudstof) die unieke eigenschappen hebben. De specifieke teelt van deze gewassen en het toepassen van deze stoffen door de verwerkende industrie is de kroon op de biobased economy. Drenthe heeft de ondernemers en de kennis om dit te realiseren. De toepassing van reststromen en het gebruik van plantinhoudstoffen als hoogwaardige grondstoffen voor de verwerkende industrie zijn unieke Drentse innovaties. Veel gewassen kunnen goed worden benut als grondstof voor bepaalde kunststoffen, gezondere voeding en medicijnen. Ook kunnen bepaalde biobased producten weer goed worden ingezet in de agrarische- of (glas)tuinbouwsector. Deze Drentse innovaties dragen dus sterk bij aan een circulaire economie, waarin groene grondstoffen de basis zijn. De tuinbouwsector in Zuidoost-Drenthe werkt samen met API-Institute en een Duitse producent van bandgarens aan het vervaardigen van biobased plastics voor verschillende toepassingen. Een mooi voorbeeld is het zogenaamde opbinddraad voor tomaat- en komkommerteelt. De tomaten en komkommers groeien in de tuinbouw via deze draden naar boven. Deze draden zijn in de regel gemaakt van niet afbreekbaar plastic en zijn dus ook niet te composteren. Dit betekent dat de tuinbouwsector een extra handeling moet verrichten door het opbindtouw uit het groene afval te sorteren. De ontwikkeling van dit composteerbaar (bio)opbindgaren (met dezelfde eigenschappen als de synthetische variant) laat zien dat in Drenthe volop wordt ingezet op innovatieve hoogwaardige Biobased producten. In de tuinbouw en de agribusiness zet Drenthe in op de hoogwaardige toepassing van biobased producten. Kennisinstellingen en ondernemers uit andere sectoren dragen hier ook fors aan bij. Voor het ontwikkelen van slimme materialen (zoals kunststoffen, chemicaliën en medicijnen) worden nieuwe gewassen geteeld onder specifieke omstandigheden, of worden reststromen van bestaande gewassen gebruikt. Deze ‘slimme’ materialen hebben een hogere toegevoegde waarde en economisch rendement, wat noodzakelijk is in de omschakeling naar een Biobased Economy. De focus op het gebruik van plantinhoudstoffen voor de ontwikkeling van hoogwaardige producten met toegevoegde waarde én de inzet van toegepast onderzoek voor de opschaling van die nieuwe slimme producten, maken van Drenthe een top ondernemersregio voor hoogwaardige biobased productie. Een prachtig voorbeeld van de hoogwaardige specialistische toepassing van plantinhoudstoffen uit de regio, is de kweek van Vingerhoedskruid. Door verschillende bedrijven (SU Biomedicine, Boehringer Ingelheim, Triple E) en de proeftuin BCK wordt in een grensoverschrijdend project gewerkt aan de hoogwaardige productie van deze plant. In deze plant zit een stof (digoxine) die nodig is voor medicijnen tegen hartfalen. Deze stof kan niet gesynthetiseerd worden en komt alleen voor in planten. “De regio Emmen heeft al een fantastische positie op het gebied van vezelchemie, de overgang naar groene chemie maakt dit cluster nog robuuster.” “Drenthe zet in op de top van de biobased piramide. Daar zijn onder nemersgeest, flexibiliteit en groene vingers voor nodig. Sterke business cases helpen daarbij, immers: Zien innoveren, doet innoveren!” Bouke Arends, wethouder gemeente Emmen Jolanda Heistek, aanjager BBE Zuidoost-Drenthe Meer informatie www.biobaseddrenthe.nl Drenthe prominent en succesvol in biobased innovatie Een krachtige regio voor ondernemers Een sterke agribusiness, (glas)tuinbouw- en chemiesector, samenwerking met de juiste kennisinstellingen, innovatieve ondernemers, de logistieke mogelijkheden van Dryport EmmenCoevorden: Drenthe is een uitstekende basis voor hoogwaardige biobased ontwikkelingen. En dus is Drenthe dé regio voor het ontwikkelen en opschalen van nieuwe biobased producten. We brengen er toegepast onderzoek in de praktijk en ontwikkelen nieuwe kennis in de chemie, food en farma industrie. Die impact gaat over landsgrenzen heen: Drenthe als internationale bakermat voor biobased innovatie en toepassing. Want in Drenthe, daar gebeurt het al! Samenwerking draagt bij aan kennis Zuidoost-Drenthe dé regio voor groene chemie StendenPRE: ‘broedplaats voor jonge bedrijven’ Jan Jager, lector StendenPRE Zuidoost-Drenthe prominent in kenniscluster BBE! Drenthe is leverancier van biobased kennis en producten op het gebied van groene (vezel)chemie, agribusiness en (glas)tuinbouw. Door de aanwezigheid van deze sectoren, de unieke logistieke mogelijkheden, en de samenwerking met gespecialiseerde kennisinstellingen, heeft Drenthe voor ondernemers de juiste randvoorwaarden om de Biobased Economy te ontwikkelen. Drenthe zal in 2020 zijn uitgegroeid tot een volwaardig kenniscluster Biobased Economy. De regio Zuidoost-Drenthe is de belangrijkste schakel naar die groei. De nationaal toegekende status als knooppunt voor open innovatie in de chemiesector (COCI) onder de naam Green PAC bevestigt dit. Met deze status zijn er extra mogelijkheden om (startende) ondernemers via toegepast onderzoek te faciliteren, om concurrerende en innovatieve hoogwaardige biobased producten te produceren. Door de verbindingen tussen het chemieknooppunt Green PAC (met bedrijvenpark Emmtec als basis), de nieuwe masteropleiding Kunststoftechnologie aan Stenden Hogeschool en de aanwezige agro- en tuinbouwsector, kunnen ondernemers, onderzoekers, studenten en kennisinstellingen elkaar goed vinden en versterken: Drenthe heeft ‘groen’ goud in handen. Zowel StendenPRE (samenwerking tussen Stenden, API-Institute en Emmtec Services) als de Proeftuin BCK (samenwerking tussen tuinbouwsector, kennisinstellingen en de verwerkende industrie) zijn goede voorbeelden van de beoogde kruisbestuiving tussen onderzoek, onderwijs, ondernemers en overheden. Binnen StendenPRE ligt de nadruk op de (vezel)chemie en binnen de Proeftuin BCK op innovatie in de (glas)tuinbouw. Beide maken gebruik van ondernemersnetwerken en kennisdeling om te komen tot nieuwe hoogwaardige producten. “Zowel letterlijk als figuurlijk zijn de lijnen kort in Drenthe. Bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden weten elkaar goed te vinden. Deze vorm van ketensamenwerking maakt Drenthe een sterspeler in de Biobased Economy. Dit biedt nieuwe marktkansen en een impuls voor de werkgelegenheid.” Ard van der Tuuk, gedeputeerde provincie Drenthe De chemische industrie in Drenthe heeft een top 3 positie in Europa op het gebied van innovaties in de kunststofbranche en industriële garens (vezelchemie). De helft van de synthetische vezelproductie van Nederland wordt op het Emmtec terrein in Emmen gemaakt. De volgende stap is de inzet op groene chemie. Gevestigde grote bedrijven en ondernemers uit het MKB haken nu al in op de ontwikkeling richting een Biobased Economy. Het bedrijfsleven, de Drentse overheden en excellente kennisinstellingen trekken hierin gezamenlijk op. Een mooi voorbeeld is het in 2011 opgerichte StendenPRE. PRE staat voor Polymer Research & Education en biedt ondernemers, onderwijs en onderzoekers de mogelijkheid te werken aan sterke innovatieve groene producten op het gebied van plastics. Onlangs heeft deze samenwerking er toe geleid dat deze partijen gezamenlijk de status van Centre for Open Chemical Innovation (COCI) hebben gekregen onder de naam Green PAC (Polymer Application Centre.) De regio (met Emmen als centrum) is daarmee het belangrijkste knooppunt in Noord-Nederland als het gaat om kennis en innovaties in de groene chemie. “De regio Zuidoost-Drenthe, met Emmen als centrum, bruist van de Biobased activiteiten. Ik ben er van overtuigd dat dit onze economie sterker maakt en Drenthe nieuwe werkgelegenheid oplevert.” Nynke Houwing, wethouder gemeente Emmen