Blauwe plekken

Help ! Blauwe plekken:
Eerste benadering bij diagnostiek
Isabelle Vande Broek
Hematoloog
Dienst Oncologie – Hematologie
Stolling : back to basics
Bloedplaatjes
Hemostase
1/ De Abnormale “Blauwe Plek”
2/ “Easy Bruising”
De abnormale “blauwe plek”
• Spontaan
• Excessief
• Vertraagd optreden (48u na trauma/ingreep)
Dit kan wijzen op een abnormale stolling
< Afwijking in :
- de bloedplaatjes
- de stollingsfactoren (hemostase)
< Aangeboren of verworven
Eerste benadering bij “abnormale
blauwe plekken”
VOORGESCHIEDENIS
KLINISCHE MANIFESTATIES
AANVULLENDE TESTEN
Eerste benadering
VOORGESCHIEDENIS
• Bloedingsgeschiedenis
– Kan zeer heterogeen zijn
+ Variabele perceptie van de patient mogelijk
 uniforme klinische meting nodig
- Vroegere bloedingsproblemen (als kind ?)
- Familiale geschiedenis (cave neg ATCD sluit aangeboren afwijking niet uit !)
- Geschiedenis van ijzertekort / bloedarmoede / bloedtransfusie
- Chirurgie / tandexctracties / bevalling
- Respons op trauma = excellente screeningstest !
- (geen majeure bloeding na chirurgische ingreep is bewijs tegen significant
stollingsprobleem)
• Medicatie : kan bestaande stollingsziekte verergeren
- verschillende
mechanismen spelen een rol (thrombopenie, plaatjesdysfunctie,
aplasie)
- aspirine, NSAID, AB, Clopidogrel, coumarine derivaten, LMWH, NOAC
• Dieet (vitamine K deficientie !)
• Comorbiditeit : schildklier, lever, nier
Eerste Benadering :
KLINISCHE MANIFESTATIES
1/ Cutaan
Afwijkingen in de bloedplaatjes
PETICHIEEN
kleine capillaire bloedingen
vaak op plaatsen van druk (bijv voeten, enkels)
ECCHYMOSEN
klein
oppervlakkig : geen uitbreiding naar diepere weefsels
HEMATOMEN
Afwijkingen
groot, palpeerbaar
uitbreiding naar diepere weefsels
in de hemostase
2/ Slijmvliezen : epistaxis, gingiva, menorrhagie
3/ Gewrichten
Eerste Benadering :
LABO TESTEN
• Algemene screening :
– Bloedplaatjes : quantitatief en qualitatief
(plaatjesaggregatie test)
– PTT : meet extrinsieke stollingsweg (vitamine K
afhankelijke stollingseiwitten : II, VII, IX, X)
– aPTT : meet intrinsieke en gemeenschappelijke
stollingsweg (VWF, VIII)
• Gerichte testen om een specifieke plaatjes of
stollingsfactor afwijking op te sporen
Interpretatie van PTT en aPTT
PTT
VERLENGD
aPTT
NORMAAL
Oorzaak
Aangeboren
Factor VII deficiëntie
Verworven
Vitamine K deficiëntie (mild)
Lever aandoening
Anticoagulatie met coumarine
derivaten
Inhibitor van Factor VII
Lupus anticoagulans
Interpretatie van PTT en aPTT
PTT
aPTT
Oorzaak
NORMAAL VERLENGD Aangeboren
Deficiëntie Factoren VIII, IX, XI, XII
Ziekte van Von Willebrand
Verworven
Heparine behandeling
Inhibitoren van VIII, IX, XI, XII
Verworven ziekte van Von Willebrand
Lupus anticoagulans
Interpretatie van PTT en aPTT
PTT
aPTT
Oorzaak
VERLENGD VERLENGD Aangeboren
Gecombineerde factor deficiëntie
Verworven
Lever ziekte
Diffuse intravasculaire anticoagulatie (DIC)
Ernstige vitamine K deficiëntie
Gecombineerde heparine/coumarine
behandeling
Behandeling met thrombine inhibitor
(Pradaxa) of factor Xa inhibito (Eliquis,
Xarelto)
DIAGNOSTISCHE BENADERING
• Veel essentiële informatie op basis van
voorgeschiedenis en klinische manifestaties
– Kunnen voldoende zijn voor diagnose stelling
• Diagnostische testen
– Screening op basis van plaatjes, aPTT, PTT
– Bevestiging van de diagnose : dosage van
stollingsfactoren
• OPM herhaalde testen kunnen noodzakelijk zijn (vb
verhoogd VWF en VIII bij zwangerscap, anticonceptie en
leverziekte)
“Easy Bruising”
•
•
•
•
Geen petichieën
Geen slijmvliesbloeding
Geen familiale voorgeschiedenis
Meestal op de ledematen
Observatie zonder
verdere onderzoeken
• Niet typisch patroon
• Petichieën
• Slijmvliesbloeding
Oppuntstelling
“abnormale plek”