Britse onderzoekers mogen embryo`s gebruiken die voor 99,9

berichten
buitenlands nieuws
Britse onderzoekers mogen
embryo’s gebruiken die voor 99,9%
menselijk zijn
Vorig jaar berichtten wij dat onderzoekers
van de Londense Newcastle University en
het King’s College een vergunning hebben
aangevraagd bij de Human Fertilisation
and Embryology Authority (HFEA) om menselijk DNA in te bouwen in eicellen van
koeien. Daarmee kunnen zij het gebrek aan
menselijke eicellen voorkómen. Bij de huidige techniek zijn namelijk honderden
menselijke eicellen nodig om één embryonale stamcellijn te genereren en daarvoor
zijn onvoldoende eiceldonoren te vinden
(2006:2665).
In Groot-Brittannië is het (met beperkingen) toegestaan om menselijke embryo’s
te maken voor wetenschappelijk stamcelonderzoek. Het maken van een mens-dierembryo is en blijft verboden. Om stamcelonderzoekers tegemoet te komen geeft de
Britse minister van Volksgezondheid, Caroline Flint, zelf een groot voorstandster van
stamcelonderzoek, toestemming om ‘cybrides’ te creëren. Daartoe heeft haar ministerie een wetsvoorstel ingediend waarin
omschreven staat wat wel en wat niet is toegestaan, zo meldt The Times (1 maart 2007).
Het maken van een chimeerembryo is verboden. Zo’n embryo ontstaat door fusie
van een menselijke en een dierlijke embryocel. Ook een hybride embryo is verboden.
Daarbij wordt een dierlijke eicel bevrucht
met menselijk sperma, of vice versa. Een
cytoplasmatische hybride ofwel een cybride
is wel toegestaan. In dit geval wordt DNA
van een menselijke celkern geïnjecteerd in
een lege dierlijke eicel. Het resultaat daar-
716
van is voor 99,9% menselijk; alleen een
restje DNA buiten de celkern is nog dierlijk.
Volgens Flint is een discussie over mensdierembryo’s niet mogelijk als niet eerst
een onderscheid gemaakt wordt tussen
de diverse mogelijke mengvormen.
Het omschrijven van mengvormen is echter niet eenvoudig, zo bleek recent uit een
evaluatie van de Nederlandse Embryowet.
De wet verbiedt het maken van chimeerembryo’s door fusie van dierlijke en menselijke embryocellen. ‘Maar het verbiedt
niet een “sluiproute” met hetzelfde resultaat’, zegt de Maastrichtse hoogleraar Biomedische Ethiek Guido de Wert in dagblad
Trouw (1 maart 2007). ‘Daarbij injecteer je
menselijke embryonale stamcellen in een
dierlijk embryo.’ Deze biologische omweg
is niet expliciet verboden door de Embryowet. Het ‘Besluit biotechnologie bij dieren’
verbiedt de route evenmin, aldus De Wert.
Het berust dus op het gezonde verstand
van wetenschappers dit soort chimeren in
Nederland niet te maken. Of de ‘sluiproute’
in de nieuwe Britse wet is opgenomen vermeldt The Times niet. (Foto: Alien-menshybride-embryo uit Das virtuelle Museum
der Rätsel van Jörg Dendl.)
gezondheidszorg. Maar ook de vooruitgang
van medische technologieën, de stijgende
kostprijs van nieuwe efficiënte geneesmiddelen en de toenemende personeelskosten
jagen de uitgaven in de gezondheidszorg
omhoog. Daarbij komen nog de groeiende
investeringen in infrastructuur en ICT, de
grotere aandacht voor de veiligheid van de
patiënt, het verbeteren van de toegankelijkheid van de gezondheidsdiensten, en – niet
te onderschatten – ook de steeds hoger oplopende verzekerings- en gerechtskosten.
Om het hoofd te bieden aan de stijgende
uitgaven zijn de meeste westerse landen
inmiddels overgegaan tot een geleidelijke
privatisering van de gezondheidszorg. De
bevolking wordt ertoe aangezet een zorgverzekering af te sluiten bij een private verzekeringsmaatschappij voor het dekken
van de gezondheidskosten. Door het bestaan van een publieke verzekering wijkt
België in dat opzicht sterk af van de andere
landen. In België probeert men overconsumptie van de gezondheidszorg in te perken door een verhoging van de remgelden.
De redenering is dat deze remgelden de
medische consumptie effectief zullen ‘afremmen’.
Gezondheidszorgtrends in Europa
Uit een recent onderzoek van Ernst & Young
blijkt dat de meeste westerse landen de
groeiende druk op het overheidsbudget
proberen te verminderen door te kiezen
voor privatisering, commercialisering en
internationalisering van de gezondheidszorg. België lijkt het enige land dat een
andere koers vaart en de oplossing zoekt
in schaalvergroting (www.ey.be; 1 maart
2007).
De studie, in 7 Europese landen en de Verenigde Staten, legt opmerkelijke trends in
het westerse ziekenhuislandschap bloot.
Hoewel overheden wereldwijd streven naar
betaalbaarheid van de gezondheidszorg,
blijven de gezondheidskosten overal gestaag stijgen: ze vormen zelfs een van de
snelst groeiende posten op de overheidsbegroting.
De demografische vergrijzing leidt onvermijdelijk tot een grotere consumptie van
Ned Tijdschr Geneeskd. 2007 24 maart;151(12)
In steeds meer landen worden private
commerciële ziekenhuizen opgericht. Het
naast elkaar bestaan van commerciële en
publieke ziekenhuizen zorgt weliswaar
voor nieuwe uitdagingen, maar de vrees
bestaat dat de privéziekenhuizen zich voornamelijk zullen richten op winstgevende
activiteiten (‘cherry-picking’) en de verliesgevende activiteiten aan de publieke ziekenhuizen zullen overlaten. Commercialisering van de ziekenhuissector is voorlopig aan België voorbijgegaan.
Gesterkt door de gedachte dat fusies en
samenwerkingsverbanden de gezondheidskosten omlaagbrengen, wagen sommige
ziekenhuisketens zich op de internatio-