Bodem en bomen

Bodem en bomen
Everhard van Essen
© Aequator Groen & Ruimte bv
Even voorstellen
© Aequator Groen & Ruimte bv
2
Opzet presentatie
•
Wat bepaald de geschiktheid van de bodem voor de boom?
•
Wat weten we over de bodem?
•
Reisje langs verschillende bodems in Friesland
•
Drukte in de grond
•
Aanbevelingen bodem en bomen
© Aequator Groen & Ruimte bv
3
Bodem laat het zien…
© Aequator Groen & Ruimte bv
4
De bodem op 3 manieren bekeken
Biologie
Bodem
Fysisch
Chemie
Betere afstemming:
•10-30% verbetering
© Aequator Groen & Ruimte bv
5
Gezonde bodem onder een boom
• Water
• Lucht
• Voedingsstoffen
24%
22%
© Aequator Groen & Ruimte bv
11%
43%
organic matter
minerals
water
air
6
Eigenschappen van de grond
worden bepaald door:
Bodemopbouw en grondwatersituatie
Of iets specifieker….:
•
Korrelgrootte deeltjes
– Klei (<2 µm)
– Silt (2-50 µm)
– Zand (50-2000 µm)
– (grind, >2000 µm)
•
Organische stof gehalte
•
Voedingstoestand
•
Grondwaterdynamiek
Bodemgeschiktheid en begrippen
•
Bodemgeschiktheid: mate waarin grond voldoet aan eisen van
bepaald gebruik
•
Bodembeoordelingsfactor: Een met grond samenhangende factor,
waarmee een voor bodemgebruik belangrijk proces, een
gedragsaspect van de grond of een groeiplaatsomstandigheid kan
worden gekarakteriseerd en het niveau ervan kan worden beschreven
•
Sleutel
Beoordelingsfactoren bodem (en
bomen)
1.
Ontwateringstoestand
2.
Vochtleverend vermogen
3.
Stevigheid bovengrond
4.
Verkruimelbaarheid
5.
Slempgevoeligheid
6.
Voedingstoestand
7.
Zuurgraad
8.
Stenigheid, reliëf, …
SleutelZand
veen, zand, zavel
klei
Vochtleverend vermogen
Hoe berekend je vochtleverend
vermogen?
•
Bewortelingsdiepte
•
Vochtvasthoudend vermogen
•
Capillaire opstijging
Wat weten we van de bodem onder de
boom?
© Aequator Groen & Ruimte bv
16
Bomen in de berm, bodem in de berm?
© Aequator Groen & Ruimte bv
17
Van zand tot klei
© Aequator Groen & Ruimte bv
18
© Aequator Groen & Ruimte bv
19
Essen of Enkeerdgronden
•
Uitermate geschikt voor alle teelten
•
Geen beperkingen m.b.t. draagkracht
•
Goede vocht beschikbaarheid
•
Goede bewerkbaarheid
•
Stuifgevoelig
•
Evt. verdichtingen
© Aequator Groen & Ruimte bv
20
Keileem
© Aequator Groen & Ruimte bv
21
Keileem
•
Zeer wisselende doorlatendheid
•
Hoog in profiel, kans op natte percelen
•
Stenen
•
Nooit bewerken!!
© Aequator Groen & Ruimte bv
22
Veldpodzol
•
Evt. droogtegevoelig
•
Evt. draagkracht problemen
•
Stuifgevoelig
•
Mogelijk storende lagen
(inspoelingslagen)
© Aequator Groen & Ruimte bv
23
Beekeerd
•
Vocht voldoende
•
Evt. beperkt bewerkbaar
•
Draagkracht beperkingen
•
Veelal beperkte ontwatering
© Aequator Groen & Ruimte bv
24
Veen
•
Draagkracht beperkingen
•
Vocht voldoende
•
Veelal beperkte ontwatering
•
Alleen geschikt voor grasland
© Aequator Groen & Ruimte bv
25
Van veen naar klei: Knipklei
Zware klei
www.vanhall-larenstein.nl
Gebruiksmogelijkheden knipklei
•
Matige waterdoorlatendheid
•
Moeilijk bewerkbaar
•
Alleen geschikt voor grasland
Klei en zavelgronden
© Aequator Groen & Ruimte bv
29
Groen in de stad
•
•
•
•
•
•
Lagere temperatuur
Geluidsdemping
Afvangen fijn stof
Vast houden van water
Invloed op de gemoedstoestand van mensen
Mooi
© Aequator Groen & Ruimte bv
30
Bodem in de stad
• Infrastructuur
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Wegen
Kabels en leidingen
Ondergrondsbouwen
WK-opslag
……
Bebouwing
Park
Laanbomen
Stadslandbouw
Waterberging
© Aequator Groen & Ruimte bv
31
Bedreigingen voor de boom in de stad
•
•
•
•
•
•
Verdichting
Geen aandacht voor bodemecologie
Verontreiniging
Verdringing
Regelmatige graafwerk
……
© Aequator Groen & Ruimte bv
32
Technische mogelijkheden
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gebruik bomenzand
Geotextielen
Wortelschermen
Bomenbox
Kluitverankering
Beluchtings- en infiltratiesystemen
Ploffen, opheffen verdichtingen
Compost
….
© Aequator Groen & Ruimte bv
33
Aanbevelingen
•
Veel meer kennis van bodem nodig voor een vitale leefomgeving
•
Graaf eens wat vaker een kuil
•
Aandacht aan bodemconditie
•
Meer kennis over bodemvruchtbaarheid is nodig
•
Groen ook onder het maaiveld inplannen
•
Abiotische factoren
•
Technische oplossingen
•
Denk ook aan de waterhuishouding
•
Werken onder droge omstandigheden
•
In aanbestedingen aandacht voor bodem en bomen
© Aequator Groen & Ruimte bv
34
Diverse methodes voor bodembeoordelen
Profiel nr.
Voorbeeld:
1
2
Laag
in cm
0 - 30
30 - 60
60 – 70
70 - 80
0 - 30
30 – 35
> 40
M50 in
Mu
Leem
%
Organisch
stof %
Roest
Ontwatering
Opmerkingen
160
22
7
6
geen
2-20%
> 20% bont
GHG 40?
gemengd
Keileem
blauwer
50
GLG 80 ?
140
22
30
7
1
geen
0-2 %
> 20%
homogeen
leem
Vooral veel kuilen graven,
zien, voelen, ruiken en
ervaren….
© Aequator Groen & Ruimte bv
35
Bodemconditiescore
© Aequator Groen & Ruimte bv
36
Wat zie ik ?
© Aequator Groen & Ruimte bv
37