Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst Kwaliteit E-mail: [email protected] Tel: 011 30 90 22 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke zetel: Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt www.jessazh.be versie juli 2012 (Object-ID 10631) De dag rond met een driehoek DE VOEDINGSDRIEHOEK Praten, lachen, lopen, spelen, studeren en werken: het zijn allemaal dingen die een heleboel energie vragen. Daarvoor hebben we de juiste bouwstenen en brandstoffen nodig, deze halen we uit onze voeding. De dagelijks vereiste hoeveelheid is verschillend per leeftijdscategorie (zie ‘voedingsrichtwijzer’ per leeftijd). De voedingsdriehoek helpt ons een gezonde en evenwichtige voeding samen te stellen. Dagelijks verdelen we onze voeding best over 3 hoofdmaaltijden en 3 tussendoortjes. Daarnaast leren we uit de driehoek of we van een bepaalde groep veel mogen verbruiken (grote vakken) of dat we er eerder matig mee moeten omspringen (kleine vakken). 1 EERSTE BOUWLAAG: BEWEEGLAAG Beweging vormt de basislaag van de driehoek. Meer lichaamsbeweging inbouwen in de dagelijkse activiteiten levert een aanzienlijke gezondheidswinst op. Volwassenen zorgen er best voor om minstens 30 minuten per dag matig intensief te bewegen. Kinderen en jongeren hebben elke dag minstens 1 uur matig intensieve lichaamsbeweging nodig. Bijvoorbeeld: fietsen, stevig doorstappen, traplopen, dansen, zwemmen en balsporten. TWEEDE BOUWLAAG: WATER Water is onmisbaar in onze dagelijkse voeding. Dranken die tot de watergroep behoren, zijn water, koffie, thee en bouillon. Dagelijks minstens 1,5 liter drinken, is goed. Wie intensief sport beoefent, drinkt best méér om het verlies van transpiratievocht te compenseren. DERDE BOUWLAAG: GRAANPRODUCTEN EN AARDAPPELEN Dit zijn de grote energieleveranciers, de brandstoffen. Ze bevatten zetmeel, voedingsvezels, vitaminen en mineralen. We vinden deze belangrijke energiebronnen vooral terug in brood, beschuit, ontbijtgranen, rijst, deegwaren en aardappelen. Bruine of volkoren soorten leveren ons extra voedingsvezels, een hulpmiddel om de darmen aan het werk te zetten. VIERDE BOUWLAAG: GROENTEN EN FRUIT Groenten en fruit leveren koolhydraten, vitaminen, mineralen en voedingsvezels. Dit zijn beschermende stoffen, ze herstellen en verhogen onze weerstand tegen ziekten. Groenten en fruit kunnen elkaar niet vervangen omdat ze samengesteld zijn uit verschillende voedingsstoffen, ze vullen elkaar aan. Bij de keuze van zowel groenten als fruit is afwisseling belangrijk. Groenten eten we ook nooit genoeg en we komen best aan minimum twee stukken fruit per dag. 2 VIJFDE BOUWLAAG: VLEES, VIS, EIEREN EN VERVANGPRODUCTEN, MELKPRODUCTEN Deze producten bevatten veel eiwitten, vitamines en mineralen zoals ijzer en vitamine B12. Vis bevat bovendien ook gezonde vetten en oliën. Sojaproducten, peulvruchten en noten kunnen vlees, vis en eieren vervangen, maar zijn minder goede leveranciers van vitamine B12 en ijzer. Wie vegetarisch wilt eten, kan vlees volledig vervangen door een combinatie van plantaardige eiwitbronnen en granen, of melkproducten. Melkproducten zijn een belangrijke bron van calcium, dat zorgt voor een versterking van de botten. Tot de melkproducten behoren onder andere melk, yoghurt, alle kaassoorten en karnemelk. Halfvolle en magere producten krijgen de voorkeur. ZESDE BOUWLAAG: SMEER- EN BEREIDINGSVETTEN Vetstoffen, waaronder de minarines, margarines, boter en oliën, leveren energie en vetoplosbare vitamines. Denk er aan dat er ook zogenaamde ‘verborgen’ vetten bestaan, bijvoorbeeld in vlees, melkproducten, koekjes,… Een mespuntje smeervet op de boterham en 1 eetlepel bereidingsvet per persoon voor de warme maaltijd volstaan. ZEVENDE BOUWLAAG: DE RESTGROEP De restgroep bestaat uit zoetigheden, snoepjes, alcoholische en suikerrijke dranken, mayonaise,… Ze leveren veel energie (vet en suiker) en weinig of geen voedingsvezels. Strikt genomen zijn ze niet nodig in een gezonde voeding. 3 WAT LEREN WE UIT DE VOEDINGSDRIEHOEK? Als we dagelijks uit elke groep hetzelfde voedingsmiddel zouden kiezen, zou onze voeding eentonig en onevenwichtig worden. Geen enkel voedingsmiddel levert alle noodzakelijke voedingsstoffen. DAGELIJKS AFWISSELEN BINNEN ELKE VOEDINGSGROEP IS DUS DE BOODSCHAP! Voor meer informatie kan u terecht bij de dieetafdeling. Campus Virga Jesse Tel: 011 30 85 30 Campus Salvator Tel: 011 28 94 67 Campus St.-Ursula Tel: 013 55 06 39 (op dinsdag, woensdag en donderdag) 4