Pijn IZ en BWC 2017

Pijn IZ en BWC
2017
Eddy Lambrecht
Pijn – verpleegkundige ( ref. )
Brandwondencentrum UZ Gent
Netwerk Vlaamse Pijn verpleegkundigen
1
Lezing pijn ….. en “mijn” tijd
2
3
FAST HUG mnemonic
F eeding
A nalgesia –
A ntibiotics
S edation
T hromboprophylaxis
H ead of bed elevated 30 °
U lcer prophylaxis
G lycemia control
Prof. J.L. Vincent. Critical Care Med 2005 Vol 33, n° 6
Critical Care Medicine
morphine
Analgetica
fentanyl, remifentanil
oxycodone
midazolam
Sedativa
propofol
lorazepam
Sedativa zijn GEEN analgetica
Analgetica kunnen sedatief / anxiolytisch werken
PIJN in de acute zorg
PIJN in de acute zorg
ZELFrapportage
PIJN
Fysiologie
Gedrag
2014
Pijn scoren op intensieve zorg
Congres Pijnplatform UZ Gent – 10/10/2014
• Pijnscores IZ
– verpleegkundigen scoren “ zeer veel “
en
“ zeer goed “
– Artsen kijken er nauwelijks naar en …..
• doen er niet zoveel mee !!
( scoren enkel voor MVG / accreditatie ?? )
Pijn scoren op intensieve zorg
Congres Pijnplatform UZ Gent – 10/10/2014
• Pijnscores IZ
– verpleegkundigen scoren “ zeer veel “
en
“ zeer goed “
– Artsen kijken er nauwelijks naar en …..
• doen er niet zoveel mee !!
•
Psychologie van de pijn
•
Chronische pijn op ICU
( scoren enkel voor MVG / accreditatie ?? )
= ZEER belangrijk !!
=
– nog teveel onderschat
– pas de laatste 10 jaar enkele goede artikelen
( NEJM, BJA,..)
PIJN op IZ / BWC
Hoofdzakelijk nociceptief
• Trauma – wondpijn
• Post OP pijn
•
•
•
•
•
Artrose
Viscerale pijn
Hoofdpijn
Ischemische pijn
Tumorpijn
(zonder zenuwschade)
Gemengd
• Chronische rugpijn
• Chronische wondpijn
• Chronificatie post OP
pijn
• Tumorpijn
Hoofdzakelijk neuropathisch
Perifeer
Centraal
•
•
•
•
Rugpijn
• Post CVA
PHN
• Multiple sclerosis
Trigeminus neuralgie• Ruggen-mergletsel
Diabetische
neuropathie
• PICS - CIP
• HIV
• CRPS
• Fantoompijn
(met infiltratie van zenuw)
Schade aan zenuwweefsel
Beschadigde somatische
of viscerale structuur
Nociceptieve en neuropathische
componenten
Baron R and Treede RD. Dtsch Med Wochenschr 2007; 132: 2139-44.
Procedurele pijn
Procedurele
pijn
Pijn in rust en beweging
Procedurele pijn = voorspelbaar
wondzorg ; fysiotherapie ; extra
wondreiniging ; debrideren ; …..
13
Paracetamol 45 min. voor
Fentanyl 2 – 4 mcg/kg ( x 4 )
Midazolam 4 mg.
52 jaar 112 kg.
Wondzorg op een BWC
15
Pijn : complex ?
16
Niet farmaco - analgesie
• Hypnose ?
• Ademhaling - concentratie
• Afleiding
• Allerlei ontspanningsoefeningen
“Pijn is emotie = kracht van de empathie ! “
Alette de Jong – Beverwijk
Notes on Burn Nursing 2013
VSBN – EBA Wien 2013
EBA Hannover session PAIN - 2015
17
Pijncongres 2016
Erasmus MC Rotterdam
Virtual
Reality
Goede nachtrust – slaap =
Minder hoge (basis) pijnscores
Minder nood aan analgetica
Pijn aanpakken - analgetica
• 24/24 = plasmaspiegels hoog
– goed opladen
+
opgeladen houden
genoeg
( nachtdienst )
• Basisanalgesie = “ DE “ basis !
– PCM + / - NSAID
( korte tijdsperiode )
– hoog genoeg doseren – lang genoeg innemen
( cfr. voorschrift )
– tijdig innemen ( per os = zie T max )
20
21
Biologische beschikbaarheid
T max
40’
22
• Diclofenac
• Ibuprofen
• Naproxen
( 2 x 500 dd.)
• Taradyl® /
Ketorelac
bv. 2 x 50 mg IV / dd.
21-3-2017
• Arcoxia®
bv. 1 x 120 mg. /dd.
24
Intranasale analgesie
• Traumatologie ( spoed - verbandwissel )
fentanyl ; maar ook andere………dormicum, ketalar, narcan,…
• Kortdurende pijnlijke procedures
• Palliatieve zorg
25
Oxycodone
• Oxynorm ® = snelwerkend = smelttablet
– ideale profiel voor procedurele analgesie ?
– weinig “ neven – of nawerking “
• Oxycontin ® = traag werkend = RETARD
26
27
28
Relivopan® - Kalinox®
100 %
N2O
Lachgas
+
100%
O2
Zuurstof
als N2O > 50%
 Anestheticum
Equimolair
mengsel
N2O/O2
Kalinox
als N2O < 50 %
 Analgetisch + Sedatief
29
Pijn - Medicatie
• VOORSCHRIFT !
–
–
–
–
medico-legaal = (gewoon ) opletten
combinatie met “ niet - farmaco technieken “
stafleden …….assistenten……..huisartsen
gezondheidswerkers vs. juristen / advocaten
in mcg / mg (kg.)
NIET in ml. / cc.
• TherapieTROUW
• Pijn scoren – goed inschatten
– verpleegkundige “ kunst “
– onderbuikgevoel vs. cijfer v/e pijnscore
30
Hoofdzakelijk nociceptief
• Trauma – wondpijn
• Post OP pijn
•
•
•
•
•
Artrose
Viscerale pijn
Hoofdpijn
Ischemische pijn
Tumorpijn
(zonder zenuwschade)
Gemengd
• Chronische rugpijn
• Chronische wondpijn
• Chronificatie post OP
pijn
• Tumorpijn
Hoofdzakelijk neuropathisch
Perifeer
Centraal
•
•
•
•
Rugpijn
• Post CVA
PHN
• Multiple sclerosis
Trigeminus neuralgie• Ruggen-mergletsel
Diabetische
neuropathie
• PICS - CIP
• HIV
• CRPS
• Fantoompijn
(met infiltratie van zenuw)
Schade aan
Beschadigde somatische
of viscerale structuur
Nociceptieve en neuropathische
componenten
Baron R and Treede RD. Dtsch Med Wochenschr 2007; 132: 2139-44.
zenuwweefsel
Neuropatische pijn
Co - analgetica
1
Anti - epileptica
2
Antidepressiva
3
Langwerkende opiaten
4
Belangrijk = Therapietrouw ?
( retard/ transdermaal )
33
Chronische pijn op IZ
Neuropathische pijn
– co – analgetica
of anti- neuropathica
– bij 40 – 50 % hoopvol ?.....na lange periode van
strikte therapietrouw
• Hyperalgesie – hypergevoelige wonden
34
Chronische pijn en
PICS
Principes goede pijnaanpak
• Voorkeur per os
• Best de klok rond, op vaste tijdstippen
• Combinatie basisanalgesie - opiaten
• Aangepast aan de patiënt , pijnscore!!!
• Aanpassen als nodig op voorschrift arts
• Trap 1-2-3 mag met co analgetica
gecombineerd worden
36
Dank U
Voor uw aandacht !!
38