Inhoudsopgave - Inleiding. Pagina 2 - De opdracht. Pagina 3 - 5 - Over Jan zonder Land. Pagina 6 -8 - Jan zonder Land in de moderne media. Pagina 9 - Een dag in het leven van Jan zonder Land. Pagina 10 - waarom is Jan zonder Land zo typisch voor het Pagina 11 kenmerkend aspect? - Galerij van Jan zijn kenniskringen. Pagina 12 - 14 - Bronnen, (internet, boek en film.) en kort nawoord. Pagina 15 - 16 1 PO Koning Jan zonder Land. Inleiding. Over Jan zonder Land, en waarom ik deze heb gekozen als onderwerp van mijn project. Voor deze praktische opdracht kreeg je de opdracht een individu uit de middeleeuwen te bestuderen. Een goede kans om een mogelijk hoog cijfer te halen. Ik ging meteen kijken welke persoon mij het leukste leek om te behandelen, ik kwam er achter dat ik eigenlijk geen enkel van de personen op de lijst écht goed kende. Met name de Islamitische historische figuren. Mijn voorkeur was uiteindelijk bij de volgende vier gebleven; - Saladin, Richard Leeuwenhart Jean d’Arc En Jan zonder land. En aangezien Remi Homan de Franse femme fatale (Jeanne d’Arc) vlak voor mijn neus weg snaaide voelde ik mij genoodzaakt Koning Jan te nemen. Ik had voorheen weinig van deze man gehoord, oorspronkelijk kende ik hem ook alleen als Prins Jan, uit de Disneyfilm en de boeken van het fictieve personage Robin Hood. Tot deze langs kwam als Koning Jan tijdens de les geschiedenis. En toen deze ook nog voorkwam in de eerdergenoemde lijst wist ik wie ik moest kiezen. Want waarom is Jan zonder land zo interessant? - Jan was een koning uit een van s ’werelds meest invloedrijke landen. Zijn onrechtmatige tijd als koning ten tijde van de 3e kruistocht zorgde ervoor dat hij een “bad-Guy “status heeft verkregen, dit maakt hem zo’n interessant karakter. Ook zijn invloed op de huidige staatsvorming van Engeland door het tekenen van de magna carta geeft genoeg reden tot schrijven. Zodoende raakte ik bezig, en op de volgende pagina’s staat het uiteindelijke resultaat. Behold. 2 PO Koning Jan zonder Land. Praktische opdracht geschiedenis havo 4 Opdracht In deze praktische opdracht ga je een persoon uit de middeleeuwen bestuderen. Kies een van deze personen uit de lijst en verdiep je in het leven van deze persoon. Je mag zelf kiezen waar of hoe je meer informatie over deze persoon zoekt: op het internet of in boeken. Wees wel kritisch over de bronnen die je gaat gebruiken. Leg hierna een verband met je hoofdpersoon en een of meerdere kenmerkende aspecten van het tijdvak waarin hij of zij leefde. Met andere woorden: waarom is deze persoon zo typisch voor het tijdvak waarin die leefde? Omvang PO Je schijft een werkstuk van ongeveer vier pagina’s. Hierbij geldt de volgende opbouw: Inleiding Verhaal Motivatie / bronnenverantwoording Doel van deze PO 1. Je gaat concreet met een of meerdere kenmerkende aspecten aan de slag 2. Je leert om kritisch naar bronnen te kijken in je selectie op hun bruikbaarheid De praktische opdracht 1. Maak een korte levensbeschrijving van je hoofdpersoon 2. Beschrijf een dag uit diens leven, gebaseerd een of meerdere kenmerkende aspecten (leef je uit, wees creatief) 3. Leg het verband uit tussen je hoofdpersoon en het kenmerkend aspect: waarom is deze persoon representatief voor zijn tijd en daarmee voor het Kenmerkend Aspect Bronnen en verantwoording van je bronnen Je selecteert voor deze PO minstens twee primaire en twee secundaire bronnen. Je mag hiervoor zowel het internet als boeken, tijdschriften of andere bronnen gebruiken. Het lesboek van Feniks en Wikipedia mag je niet als bron opvoeren maar je mag ze uiteraard wel gebruiken voor een eerste oriëntatie. Onderaan vind je een lijst met punten, waar je op moet letten Bij de verantwoording van de gekozen bronnen let je in elk geval op de volgende zaken: wie het heeft geschreven waar en wanneer het is geschreven met welk doel het is geschreven Criteria een goede verantwoording van de bronnen helder en eigen taalgebruik (we checken hier extra scherp op) creativiteit en originaliteit voldaan aan alle objectieve criteria over omvang en opbouw van je werkstuk PERSONEN OM UIT TE KIEZEN 3 PO Koning Jan zonder Land. 3.4 De islam in Europa Mohammed Chadidja Aïsja Kalief Ali Tariq ibn Zijad Karel Martel Haroen ar-Rashid 4.0 Tijd van steden en staten Willem de Veroveraar 4.1 Handel en nijverheid in de stad 4.2 Stadslucht maakt vrij Jacob van Artevelde Filips van Arteveld Graaf Gwijde van Vlaanderen 4.3 De macht van de paus Paus Gregorius VII Koning Hendrik IV van Duitsland Paus Clemens III 4.4 De kruistochten Paus Urbanus II Bisschop Odo Hertog Godfried van Bouillon Saladin Richard Leeuwenhart 4.5 Staten ontstaan Filips II Koning Jan zonder Land van Engeland Hertog Jan (zonder Vrees) van Bourgondië Jeanne d‘ Arc Hertog Filips (de Goede) van Bourgondië Koning Lodewijk XI van Frankrijk Hertog Karel (de Stoute) van Bourgondië 4 PO Koning Jan zonder Land. Checklist kwaliteit van internetbronnen: Wat zegt het webadres over de herkomst van de site? Denk aan ~ (tilde). Wat is de achtergrond van de auteur? Kletsmajoor, wetenschapper, vakmens… Is de auteur bereikbaar? Mailadres? Eigen mening auteur? Hoe actueel is de site? Wat is het doel van de site en welke invloed zou dat kunnen hebben op de inhoud? (commercie, ledenwerving, productpromotie, informatieoverdracht e.d.) Wordt de site gesponsord? Zo ja, door wie? Zijn genoemde feiten controleerbaar door een goede bronvermelding? Hoe goed is de site verzorgd? Is er bijv. sprake van spel- en grammaticafouten? Wat zeggen andere bronnen over het onderwerp? Vermeld altijd de datum waarop je een site hebt bezocht! Checklist boeken: Wordt er iets duidelijk over de deskundigheid van de auteur? Is de auteur objectief of subjectief? Uitgever en jaar van uitgave: een boek uit 1970, waarin over de ‘actuele situatie’ in de Balkan gesproken wordt bijv. En: HEMA is iets anders dan Oxford University Press. Toegankelijkheid van het boek: inhoudsopgave, register, verklarende woordenlijst e.d. Literatuurverwijzing, bronvermelding aanwezig? Wat zeggen andere bronnen over het onderwerp? (In de bronvermelding, pag. 14 en 15 wordt antwoord gegeven op de bovenstaande vragen.) 5 PO Koning Jan zonder Land. Geschiedenis PO Jonathan Hento. Leerjaar 2015/2016 Docent: Miguel Ranchor. Onderwerp: Koning Jan zonder Land. (King John Lackland of England.) Over Koning Jan zonder Land. Jan, of John in zijn geboorteland, kwam ter aarde op de 24e van december 1166 in het Engelse Oxford en hij stierf op 18/19 oktober 1216 in Notthinghamshire. Jan werd geboren als de jongste zoon van koning Hendrik II van Engeland en Eleonora van Aquitanië. Hij was de jongste aller zonen van dit paar en werd daardoor geboren zonder enig recht op grondgebied op het vaste land. Hier heeft hij de bijnaam zonderland door verkregen. Jan was Hendrik zijn favoriete zoon. En verkreeg dankzij hem dus nog wel enkele machtsfuncties. Ondanks de wederzijdse liefde voor zijn vader werd hij door zijn moeder aangespoord zich te verzetten tegen zijn vader. Het huwelijk tussen deze twee verliep namelijk minder dan soepel. De band tussen Hendrik en zijn zoon Richard was inmiddels ook dusdanig verslechterd. Richard was door het overlijden van zijn oudere broers volgens het erfsysteem de rechtmatige opvolger van Hendrik. Hendrik was bang geworden voor zijn zoon en wou hem het erfrecht ontnemen. Dit tot afgunst van zijn leenheren. Dit omdat Jan een inmiddels beruchte naam voor zichzelf had opgebouwd als sluw en doordacht persoon. Ook kreeg Jan met enige regelmaat waardevolle goederen van zijn vader, dit ten koste van de edelen. En Jan verkreeg in 1177 de titel Heer van Ierland. Hendrik wou zijn jongste zoon Jan laten trouwen met Adelheid (Aline) van Champagne. Hierdoor zou hij de machtigste van al de zonen worden. Koning Filips II van Frankrijk en Richard waren het niet eens met deze beslissing en trokken met 2 legers naar Hendrik zijn verblijfsplaats toe. Henrik kon ontvluchten maar erkende Filips en Richard toe als overwinnaars. Hij beschouwde Filips als zijn leenheer (en leenman) in Frankrijk en stemde toe om Richard met Adelheid te laten trouwen. Hendrik was ten tijden van deze gebeurtenissen ernstig ziek. Toen hij hoorde dat zijn favoriete zoon Jan zich had aangesloten bij Richard bezweek Hendrik, en hij overleed op 6 juli 1189. 6 PO Koning Jan zonder Land. Richard Leeuwenhart en Jan zonder Land Hendrik werd opgevolgd door zijn zoon Richard die vrijwel alle bezittingen van Hendrik verkreeg. Richard was nu koning van Engeland. En Jan zou onder hem heersen, dit tot Jan zijn afgunst. Richard ging ten tijden van de 3e kruistocht mee naar het heilige land om te strijden tegen de “heidense” moslims en hun leider Saladin. Of Salah Ad-Din. De derde kruistocht was opgezet door de Europese (geestelijke) leiders en deden een poging het heilige land Jeruzalem te bevrijden. Na de dood van Hendrik besloot Richard direct geld in te zamelen voor deze tocht. Richard vertrok samen met Filips II van Frankrijk in 1190 naar het heilige land. Door samen te spannen met Filips en de afwezigheid van Richard kon Jan nu een poging doen de Engelse troon te bezetten. En in 1190, terwijl Richard dit zijn jongere broer had verboden, bestijgt Jan de Engelse troon en kroont zichzelf koning van Engeland. Toen Richard hier in 1194 van te horen kreeg sloot hij een verdrag met zijn tegenstander Saladin en keerde weder naar Engeland. Eenmaal na een turbulente reis aangekomen zette hij Jan weer af en claimde zijn afgenomen titel terug. Richard ging weer verder met zijn strijden en geraakte in oorlog met Frankrijk en hun koning en oude vriend Filips II. In april 1199 overleed Richard aan zijn verwondingen na getroffen te zijn door een pijl in de schouder. Ondanks hun turbulente geschiedenis wees Richard Jan aan als opvolger van de Engelse troon. In Engeland werd deze beslissing alom geaccepteerd, maar in de Franse leenstaten was enkel Normandië bereid Jan als vorst te erkennen. Koning Jan zonder land tegen de Fransen, de kerk en de adel. Koning Filips had Arthur I van Bretagne, een jonge neef van Jan en Richard, aangewezen als waardige opvolger van Richard. Als gevolg confisqueerde Filips vele Franse leengebieden van Jan. Hij claimde onder andere Normandië, en de belangrijke stad Anjou. Er volgde een langdurende oorlog tussen de Engelsen en de fransen, de vredesonderhandelingen zorgden ervoor dat Jan al zijn bezittingen in Frankrijk, behalve het door zijn moeder geërfde Aquitanië, verloor. Hiermee waren alle zorgen voor Jan nog niet voorbij. Hij was ook nog in conflict met de Engelse Kerk geraakt. Dit naar aanleiding van de verkiezing van de aartsbisschop van Canterbury, Stephen Langton. Jan zonder Land weigerde Langton te erkennen. Dit zorgde er uiteindelijk voor dat Paus Innocentius III in maart 1208 besloot Engeland onder interdict te plaatsen. Een kerkelijke straf. Leden van de kerk konden hierdoor onder meer niet langer de sacramenten zoals doop en biecht ontvangen. In 1209 werd de Engelse koning door de kerk in de ban gedaan en in 1213 werd hij van de troon vervallen verklaard. In datzelfde jaar riep Innocentius op een kruistocht naar Engeland te ondernemen. Deze zou onder leiding zijn geweest van Koning Filips. Jan onderwierp zich in mei datzelfde jaar nog aan de paus. Hierdoor werd de tocht afgeblazen, en Jan weer erkent als vorst. 7 PO Koning Jan zonder Land. De Magna Carta Filips en Jan geraakten nog enkele malen verwoed in oorlogen. Jan vormt een coalitie met de noordelijke provincies (van de latere Nederlanden) waaronder de graven van Holland, Vlaanderen en Brabant vallen. Deze strijd viel tegen voor Jan en Filips vergrote zijn rijk minstens in viervoud. Er heerste nu onrust bij Jan zijn vrienden, maar ook bij het volk, graven en de kerk. Zijn slechte relatie met het Vaticaan maakte het voor Jan niet veel gunstiger. Om de rust in zijn rijk te bewaren tekent Jan onder dwang van zijn leenheren, een document dat wordt beschouwd als een van de eerste schriftelijk opgemaakte grondwetten in de geschiedenis: De Magna Charta.( Latijn voor de grote oorkonde. ) De Magna Carta/Charta werd volgens bronnen geschreven door de aartsbisschop van Canterbury en was met name gunstig voor de edelen en geestelijken uit Engeland. - - In de carta staan enkele artikelen die de macht van de koning beperken waarin staat hoe de macht van de koning kan worden beperkt. De carta garandeerde ook grotere politieke vrijheden. Volgens de carta moet de kerk in zijn geheel losstaan van de staat. In de carta staat ook dat de koning alleen na overleg met een speciaal hiervoor toegewezen raad financiële lasten mag opleggen. De vorst had nu niet meer het recht om op grond dat niet rechterlijk van hem was, belastingen te heffen. Een commissie van 25 leenmannen moest toezien op de naleving van deze regels. Ook mochten kooplieden vrij en onbeperkt door het hele land trekken. Het negeren of overtreden van de opgezette regels door de koning zou leiden tot gewapende arrestatie. Met de gevolgen van dien. Paus Innocentius III verklaarde in augustus 1215 de magna charta in de naam van de kerk officieel ongeldig. het Vaticaan besloot om de Engelsen geen kerkelijke steun meer te geven en spoorde Lodewijk van Frankrijk aan om Engeland binnen te vallen. Jan was eerder de stad Londen al verloren aan de hand van rebellen, maar toen hij hoorde dat Filips eenmaal was aangekomen in Londen en dat de rebellen zich bij hem hadden aangesloten vluchtte hij met zijn familie in 1216 naar het noorden. Tijdens deze tocht raakte Jan bij een baai, The Wash, de Engelse kroonjuwelen kwijt. Deze werden door de zee opgeslokt toen een colonne vervoerders niet rekening had gehouden met het tij. Het verliezen van deze juwelen zou Jan zwaar gevallen zijn. Hij geraakte zowel lichamelijk en geestelijk in verval en overleed in oktober van 1216 aan de gevolgen van dysenterie. Hij was zo’n 50 jaar oud geworden en werd begraven in de kathedraal van Worcester. Zijn negenjarige zoon Hendrik III volgde hem op de extreem jonge leeftijd op als koning van Engeland. 8 PO Koning Jan zonder Land. Koning Jan in de moderne media. Vanwege zijn onrechtmatige greep op de troon in 1190 wordt Jan vaak beschreven als een soort “bad-guy”. Dit komt ook omdat hij de hoofdprotagonist is in de boeken en andere media rondom het personage Robin Hood. In deze media wordt Jan beschreven als de personificatie van de Antichrist, en draagt de naam Prins Jan. Ook kwam hij vaak voor in de boeken en andere media rondom het personage Ivanhoe, geschreven door Sir Walter Scott. Een van bekendste vertolkingen van Prins Jan zonder Land is die in de 1973 Disneyfilm Robin Hood. Zijn stem word gedaan door Brian Bedford. Een beschrijving van deze door Koning Jan geïnspireerde schurk is te vinden op de website van Donald Duck. -“In de tekenfilm “Robin Hood” is Prins Jan, in tegenstelling tot zijn dappere broer Richard Leeuwenhart, een behoorlijke lafaard. Terwijl Koning Richard op kruistocht is, gebruikt Prins Jan zijn macht om de bewoners van het dorpje Nottingham tot hun laatste cent kaal te plukken. Zelfs zieken en arme weduwen zijn voor hem niet veilig. En daarbij gedraagt de prins zich af en toe als een klein kind. Wanneer het hem even tegenzit, begint hij op zijn duim te zuigen en om zijn moeder te roepen.” Nottingham viel onder het rijk van Jan en hier stond ook een van zijn kastelen, deze werd later als fundering gebruikt voor Nottingham Castle. Dit kasteel is in de eerdergenoemde sagen de thuisbasis van Jan. In de laatste zin van de bovenstaande beschrijving staat dat Jan zich gedraagt als een klein kind die om zijn moeder roept, mogelijk een referentie naar de goede band van Jan met zijn ouders, en met name zijn moeder Eleonora, die hem aanstuurde tot verzet tegen zijn vader. De verhouding tussen Jan zonder Land en zijn volk, en de tirannie die hij over hen uitoefent, geïllustreerd aan de hand van dit lied uit dezelfde film. (Robin Hood 1973) O, ik zing u van een domme man Een man die weinig kan De engste man van Engeland Hij noemt zich koning Jan De echte koning hakt ver weg De heidenen in de pan En die mooie meneer speelt hier mooi weer En zijn broer weet nergens van Ja, zijn eigen broer weet inderdaad Letterlijk van de prins geen kwaad Ja, dat is aan de hand in Groot-Brittannië Ja, dat is aan de hand in Groot-Brittannië Hij zit gewoon op een hoge troon En zuigt de mensen uit Hij heft lukraak belastingen En haalt ons onderuit Het hele land moet lijden Onder elke gril of luim Maar mislukt zijn programma Dan roept hij om mama Dan zuigt hij op zijn duim Dus zing met mij uit volle borst In welk land vind je zo'n hansworst Als onze Jan, de Jan van Groot-Brittannië Hij heeft ons in de houdgreep Hij heeft ons in de tang Maar zijn kroon staat altijd op een oor Die draagt hij niet meer lang Want het volk is een olifant En hij is maar een mug En we hebben nog altijd Robin Hood Die gapt het geld terug En op een dag krijg jij je zin Dan gaat Jan zo de geschiedenis in Als Jan zonder land Jan zonder land van Groot-Brittannië Jan de onnozele Jan met de handjes Jan de ontzettende Johan de doerak Jan zonder titel Jan met de duim Janneman zonder land van Groot-Brittannië In de film wordt jan gestopt door Robin Hood en neemt koning Richard Leeuwenhart het recht weer in handen. Jan wordt in de film in het gevang gezet, iets wat in het echt nooit gebeurd zou zijn. 9 PO Koning Jan zonder Land. Een dag in het leven van Jan zonder land. Het is 15 juni 1215. Jan wordt wakker in zijn tijdelijke verblijf in Runnymede. Het is geen goede dag voor Jan. Er is geen riolering, de wifi is onvindbaar, en Jan is vandaag ook nog eens genoodzaakt een bepaalde oorkonde te ondertekenen. Hij laat zich door zijn helpers kleden in zijn koninklijke en ceremoniële gewaad en hij waant zich naar beneden. De koets staat voor, en een stoet vertegenwoordigers begeeft zich met hun vorst naar het centrum van Runnymede. Eenmaal aangekomen in de hiervoor bestemde zaal ziet Jan het boekwerk voor zich liggen. Op het voorblad van het met de hand geschreven geschrift glimmen goudkleurige letters die samen de woorden “Magna Carta” spellen in de ogen van de koning. Hij weet dat het boek, geschreven door Stephen Langton, de zogenaamde aartsbisschop van Canterburry, hem aanzienlijk in zijn macht gaat beperken. Daar hebben onder andere de 25 baronnen in de zaal wel voor gezorgd. Volgens hen heeft hij de laatste jaren samen met zijn voorgangers de macht als monarch misbruikt. “Whatever”, denkt Jan. Hij had toch al genoeg problemen, de paus zit hem op de hielen, rebellen in Londen, Fillips die zijn land inneemt... dus, deze kan er ook wel bij. “Jan, Bij god genade Koning van Engeland. Heer van Ierland, graaf van Normandië en Aquitanië, graaf van Anjou, aan zijn aartsbisschoppen, bisschoppen, graven, baronnen, sheriff en anderen, u zijt gegroet. “ Zo luidt de opening van de zitting, met dat officiële gebrats over dit en dat en bla bla bla.. Graafje hier, hertog daar etc. etc.. “like I care.” “Maar goed, ondertekenen die handel” denkt Jan, “dan kan ik weer lekker naar huis en koninkje spelen, ik wou vandaag eigenlijk de kleine Hendrik instoppen en vroeg naar bed gaan.. maar dat zit er waarschijnlijk niet in. “ En teleurgesteld zet Jan de ganzenveer op het o zo belangrijke papier. Het is nu klaar. Voor al zijn nageslacht zal de macht van de koning dankzij hem worden ingeperkt. Eenmaal terug in zijn verblijf laat Jan de kaars op zijn kamer uitmaken door een van zijn hofdames... “wat een k*tdag..( quite a shite day,)”mompelt Jan nog even voordat hij in slaap valt. 10 PO Koning Jan zonder Land. Waarom is Jan zonder Land zo typisch voor het tijdvak 4.5:” staten ontstaan.”? Kenmerkend aspect: “Het begin van staatsvorming en centralisatie.” Alinea: “de kern” uit het lesboek Feniks legt het volgende uit over hoofdstuk 4.5: “staten ontstaan”. - In Europa werden vooral in de veertiende en vijftiende eeuw door koningen staten gevormd. .... de Franse koning sloot de honderdjarige oorlog met Engeland af met een overwinning, vanaf dat moment had hij het hele Franse grondgebied onder controle. Hij organiseerde het bestuur efficiënter en verminderde daardoor de macht van de adel. .... vanuit één plaats, Parijs, probeerde hij heel Frankrijk op gelijke wijze te besturen. ( centralisatie en uniformering). Om te begrijpen wat er zo belangrijk is aan het belangrijkste woord van het kenmerkende aspect: ‘centralisatie’ moet je eerst de betekenis van het woord kennen: - centralisatie: Het samenvoegen van werkzaamheden van dezelfde soort of met eenzelfde functie tot een centrale afdeling en het delegeren van bevoegdheden om deze werkzaamheden uit te voeren In dit geval gaat het vooral om het “centraliseren” van kleine stukjes land, Hertogdomen, graafschappen etc.etc. samenvoegen tot één groot rijk. Men neme het hier bovenstaande voorbeeld. Frankrijk in de 13e eeuw, centralisatie door het invoegen van een gelijke vorst, valuta, wetboek en centraal punt, in het geval van Frankrijk, Parijs. Waarom is Jan zo kenmerkend geweest voor dit kenmerkend aspect? Door het vele vechten en verbrassen van geld daalde het Engelse moreel en het vertrouwen in de koning, het verliezen van grondgebied aan de Fransen was voor de Engelse burger van elke stand een doorn in het oog. Zoals bekend werd deze ontevredenheid verzacht door het tekenen van de magna carta. Door het tekenen van de magna carta werd Engeland steeds meer een eenheid. Jan en zijn nakomelingen hadden aanzienlijk minder macht. Een gedeelte van deze oorkonde wordt vertaald en als volgende neergezet in lesboek Feniks. - “Jan zonder land doet afstand van een deel van zijn macht: 1: De Engelse kerk houdt onbeperkt haar rechten en is vrij. De koning mag zich niet meer bemoeien met benoemingen. .... .. 12: Er komt een raad: (bestaande uit vijfentwintig door de edelen uit hun midden gekozen leden) die uiteindelijk besluit of de belastingen die de koning wenst, terecht zijn. 13: De stad Londen en alle andere steden behouden al hun privileges en oude gebruiken ... 39: Geen enkel vrij man mag worden aangehouden , opgesloten of onteigend worde of beroofd van zijn rechten, zonder regelmatig vonnis. De magna carta (, en dus Jan) zorgde in een van de grootste rijken van die tijd voor centralisatie door een wet te laten tekenen die impact had op al de inwoners van Engeland. Volgens het les boek zorgde deze eenheidsvorming voor het eerst dat de verschillen in volkeren in Engeland verdwenen. 11 PO Koning Jan zonder Land. Galerij van Jan en zijn kenniskringen. Koning Richard I Leeuwenhart - 1157 – 1199 Koning van Engeland en broer en voorganger van Jan. Verkreeg zijn achternaam door zijn populariteit en vechterslust. Verbleef waarschijnlijk 11 maanden van zijn tijd als Koning in Engeland. Saladin. بيّوأ ب ن ي و سف ال دي ن ص الح, Salah ad-Din Yoessoef bin Ajjoeb. - 1174 – 1193 Tegenstander van Richard ten tijden van de 3e kruistocht. Door het vechten tussen bovengenoemde kon Jan de macht claimen in Engeland. Koning Filips Augustus II van Frankrijk - 1165 – 1223 Koning van Frankrijk. Hielp Richard ten tijden van de kruistochten tegen de moslims. Werd daarna de grootste tegenstander van zowel Richard en Jan. Bezette Engeland in 1216. 12 PO Koning Jan zonder Land. Paus Innocentius III - 1160 – 1216 Beschouwt als een van de, al dan niet de machtigste en invloedrijkste paus ooit. Grote tegenstander van de monarchen van die tijd. Grote tegenstander van de in 1215 opgezette Magna Charta. - Koning Jan zoals hij wordt vertoont in de 1973 Disney film: Robin Hood. De Magna Charta. - Getekend door Koning Jan zonder land op 15 juni 1215. Werd getekend onder de dwang van de leenheren. Volgens de UNESCO een mijlpaal van vrijheid en democratie. Vormt de basis van de huidige Engelse wetgeving. 13 PO Koning Jan zonder Land. Bloedlijn van Koning Hendrik (Henry) II van Engeland. - Een tekening die de bloedlijn en dus de kinderen van Hendrik II schetst. De eerste met groen omcirkelde figuur is Richard Leeuwenhart. De laatste in de rij is Koning Jan. De rest is of vrouwelijk, overleden of ontdaan van erfrecht. Koning Hendrik II van Engeland. - 1133 - 1189 vader en voorganger van koningen Jan en Richard. Gezworen vijand van zijn zoon Richard en vrouw Eleonora. Stierf mogelijk aan een gebroken hart. Koningin Eleonora van Aquitanië. - 1122 – 1204 “Bloedkoning” van Frankrijk en Engeland. Getrouwd geweest met Franse koning Lodewijk VII Daarna gehuwd met latere vijand en man Hendrik II. Moeder van o.a. Koningen Jan en Richard. 14 PO Koning Jan zonder Land. Bronnen en de kwaliteit van deze bronnen. Internetbronnen https://nl.wikipedia.org/wiki/Adelheid_van_Champagne - Adelheid van champagne Wikipedia. Zeer betrouwbaar. https://en.wikipedia.org/wiki/John,_King_of_England - King John 1st of England. Wikipedia. Zeer betrouwbaar. https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_zonder_Land - Koning jan zonderland Wikipedia. Zeer betrouwbaar. https://nl.wikipedia.org/wiki/Hendrik_II_van_Engeland - Koning hendrik II van Engeland. Wikipedia. Zeer betrouwbaar. https://nl.wikipedia.org/wiki/Richard_I_van_Engeland - Koning Richard leeuwenhart van Engeland. Wikipedia . zeer betrouwbaar. http://historiek.net/jan-zonder-land-1167-1216/5419/#.Vp4UXk32bcs - Koning Jan zonder Land historiek. Historiek.net. Historiek.net is een zeer betrouwbare website, ze publiceren maandelijks hun eigen geschiedenis gerelateerde magazine en brengen boeken over verschillende thema’s uit bij grote uitgevers. http://www.absolutefacts.nl/royalty/data/janzonderland.htm - Koning jan zonderland absulutefacts. Relatief betrouwbaar. Hebben sites met verschillende domeinen in meerdere landen. http://www.meneervanempel.nl/wp-content/uploads/2015/03/Schema-tijdvakken-KA-skernbegrippen.pdf - Historische aspecten. van Empel is een geschiedenisdocent met een weblog over verschillende thema’s omtrent de geschiedenis. Hij heeft verschillende malen samengewerkt met o.a. het ministerie van onderwijs. Het is makkelijk om met Dhr. v. Empel contact op te nemen via zijn site en mailadres. http://magnacarta800th.com/schools/biographies/the-25-barons-of-magna-carta/ - Een site opgezet in 2015 om de viering van de Magna Carta te eren. Gaat in zijn geheel over de Magna Carta en is in dit opzicht dus redelijk betrouwbaar. Zeer recent. http://www.history.com/news/history-lists/6-things-you-might-not-know-about-the-magna-carta - History.com is een zeer bekende geschiedenis-georiënteerde website met vele bezoekers. Ze hebben hun eigen tv zender, met veel professionals achter de schermen. 15 PO Koning Jan zonder Land. Bronnen uit geschrift en film. Van nul tot nu. Door Thom Roep en Co Loerakker. - Zeer betrouwbaar Geliefd door zowel leerlingen als leeraren. 12e druk, 2008. Eleonora: de zwarte legende, Bloedkoninginen. Door Arnoud Delalande, Simona Mogavino en Carlos Gomez - Betrouwbaar, doch geromantiseerd. Stripboek over de meest gevreesde koninginnen uit onze geschiedenis. Alle 3 delen te koop bij stripspeciaalzaak Akim, ( www.akim.nl ) Ulgersmaweg 14, Groningen. Lesboek Feniks: overzicht van de geschiedenis, geschiedenis voor de bovenbouw Havo. - Lesboek gebruikt op het H.N werkman Stadslyceum. Uitgegeven door Thiele Meulenhof. Tweede druk, 2008 Aantekeningen geschiedenislessen van leerjaren 14/15 en 15/16 - Aantekingen door docenten mRan en Wvri Hopelijk zeer betrouwbaar. Disney’s Robin Hood. - Tekenfilm van de grootste filmstudio ter wereld. 1973. Ironclad. - Actiefilm uit 2011. - Bekritiseerd om zijn fictionele elementen. Assasins Creed. - Game over het vermoorden van tempeliers aan de hand van assasijnen, hasjhasjins. - Speelt zich af ten tijden van de 3e kruistocht. - Geprezen om zijn historische accuraatheid. Nawoord Ik hoop te hebben voldaan aan de verwachtingen en eisen die gesteld werden aan deze praktische opdracht. Ik heb veel geleerd over een van de geschiedenis “most noutorius monarchs”.. Ik hoop dat ik de verkregen kennis kan gebruiken voor het volgende proefwerk en de testen die later zullen volgen. Jonathan Hento. 2016 16 PO Koning Jan zonder Land.