Bereikbaarheid van bestemmingen en beweging bij - Bloso-KICS

Bereikbaarheid van bestemmingen
en beweging bij Vlaamse oudere
volwassenen
VEERLE VAN HOLLE
UNIVERSITEIT GENT
VAKGROEP BEWEGINGS- EN SPORTWETENSCHAPPEN
Kennisdag Bloso – KICS
1 april 2015
BEWEGEN EN GEZONDHEID
 Maar liefst 9% van alle vroegtijdige overlijdens te wijten aan te weinig
beweging!
 “exercise is medicine”: meer bewegen met het oog op gezond ouder worden
 Langer onafhankelijk wonen  ook maatschappelijk belang
OUDERE VOLWASSENEN
WAT IS DE NORM VOOR BEWEGING BIJ OUDEREN ?
“VOLDOENDE BEWEGING” =
 Minimum 5 x per week 30 minuten matige intensiteit
OF
 Minimum 3 x per week 20 minuten aan hoge intensiteit
EN
 Minimum 2 x per week kracht- en lenigheidsoefeningen
SITUATIE IN VLAANDEREN
% Vlamingen
dat voldoende beweegt
Leeftijd
Gezondheidsenquête 2013
ER IS DUS NOOD AAN BEWEGINGSPROMOTIE
 HOE?
 Interventies om beweging te doen stijgen op populatieniveau
 Kennis van de onderliggende factoren nodig
 Wetenschappelijk onderzoek:
• vroegere studies: focus op individu
• recentere studies: focus op individu BINNEN z’n OMGEVING
HET BELANG VAN DE “WALKABILITY”
VAN DE WOONOMGEVING
MEEST BEWEGINGSVRIENDELIJK ??
DE WALKABILITY INDEX
Internationale index voor het meten van bewegingsvriendelijkheid
in functie van bereikbaarheid van bestemmingen
De index bevat drie basiscomponenten:
1. functie menggebruik
2. residentiële dichtheid
3. stratenconnectiviteit
Hoog functie menggebruik
Laag functie menggebruik
Hoge residentiële dichtheid
Lage residentiële dichtheid
Hoge stratenconnectiviteit
Lage stratenconnectviteit
LAGE WALKABILITY
HOGE WALKABILITY
HET BELANG VAN DE “WALKABILITY”
VAN DE WOONOMGEVING
MEEST BEWEGINGSVRIENDELIJK ??
HET BELANG VAN DE “WALKABILITY”
VAN DE WOONOMGEVING
??
??
??
??
??
??
Belgian Environmental Physical Activity Study in Seniors
BEPAS SENIORS
 Longitudinale studie (periode opvolging = 3 jaar)
 Eerste meting: 2010-2012
 Tweede meting: 2013-2015 (metingen nog in uitvoering)
 4 types buurten (hoog/laag inkomen x hoge/lage walkability)
Hoog inkomen / lage walkability
Laag inkomen / lage walkability
Hoog inkomen / hoge walkability
Laag inkomen / hoge walkability
Belgian Environmental Physical Activity Study in Seniors
BEPAS SENIORS
Hoog inkomen / lage walkability
Laag inkomen / lage walkability
Hoog inkomen / hoge walkability
Laag inkomen / hoge walkability
Belgian Environmental Physical Activity Study in Seniors
BEPAS SENIORS
 Eerste meting: 508 thuiswonende oudere volwassenen
 In staat om 100 meter te wandelen zonder moeilijkheden
 Nederlandstalig
 Interview bij de deelnemers thuis
• Vragenlijst bewegingsgedrag voorbije week
• Wandelen in de vrije tijd
• Verplaatsingen te voet (“wandelen voor transport”)
• Deelnemers droegen 7 dagen een objectieve
bewegingsmeter
• Registratie beweging van matig tot zware intensiteit
Belgian Environmental Physical Activity Study in Seniors
BEPAS SENIORS
• Lichaamsmetingen ~ gezondheidsparameters:
• Body Mass Index (=gewicht/lengte²)
• Lendenomtrek
RESULTATEN BEPAS |
WANDELEN IN DE VRIJE TIJD
GEEN VERSCHIL tussen mensen die in een buurt met goede
vs. minder goede bereikbaarheid van bestemmingen wonen
RESULTATEN BEPAS |
VERPLAATSINGEN TE VOET
Minder goede bereikbaarheid bestemmingen:
minder verplaatsingen te voet
WEL EEN VERSCHIL !
Betere bereikbaarheid bestemmingen:
meer verplaatsingen te voet
17 min./week
verplaatsingen
te voet
VERSUS
76 min./week
RESULTATEN BEPAS |
MATIG – TOT - ZWARE BEWEGING
68 min./week
matig-tot-zware
beweging
Buurten laag gemiddeld inkomen
VERSUS
Bovendien:
Bewoners buurt goede bereikbaarheid: 106 min./week
- lagere (= betere) BMI-waarden
- kleinere (= betere) lendenomtrek
Belgian Environmental Physical Activity Study in Seniors
BEPAS SENIORS
CONCLUSIES walkability van de buurt
- Geen verschil in recreatief wandelen
- Wel een verschil voor verplaatsingen te voet
- Vlaamse ouderen die in een buurt wonen met GOEDE
BEREIKBAARHEID van bestemmingen, bewegen ook meer
Belgian Environmental Physical Activity Study in Seniors
BEPAS SENIORS
CONCLUSIES walkability van de buurt
- Ook een verschil voor totale matig-tot-zware bewegingsactiviteiten, maar
enkel in buurten met een laag gemiddeld inkomen
- Hoge walkability (~betere bereikbaarheid bestemmingen)
 meer beweging
 betere BMI en lendenomtrek
Ouderen wonend in sociaal achtergestelde buurten: belangrijke doelgroep!
Belgian Environmental Physical Activity Study in Seniors
BEPAS SENIORS
CONCLUSIES walkability van de buurt
 Via structurele veranderingen kunnen dus ook mensen bereikt worden
die minder vaak wandelen als vrijetijdsbesteding
 We moeten oog hebben voor sociaal achtergestelde buurten
 Langer zelfstandig wonen
 Korte trips in de buurt
MAAR…
tussen 1994 en 2010 halveerde het aantal buurtwinkels
VVSG, 2012
Goede bereikbaarheid van bushaltes is ook gerelateerd
aan meer actieve verplaatsingen bij ouderen.
(onderzoek Belgian Aging Studies)
BEDANKT !
[email protected]