MILIEU V I S I Edocument Maatschappelijk kader In de samenleving en de politiek heeft milieu een hoge prioriteit. De bouwsector kent private en publieke initiatieven om dit concreet vorm te geven. Bouwend Nederland heeft een belangrijke verantwoordelijkheid gezien de relatief grote invloed van de sector op het milieu. De bestaande gebouwvoorraad is verantwoordelijk voor ruwweg 40% van de CO2 emissies. Ook van het afval dat vrijkomt is bijna de helft afkomstig uit de bouwsector. Door de kredietcrisis en economische krimp zou je verwachten dat milieu op een lager pitje komt. Toch blijft het onderwerp actueel en na de economische dip zal er weer volle belangstelling zijn voor energiebesparing doordat nu al verwacht wordt dat de olieprijs snel door 100$ grens heen zal gaan. Overheidsbeleid De Europese en Nederlandse overheid hebben uitgebreid beleid ontwikkeld op het gebied van duurzaamheid. Ook de plannen om het economisch herstel te stimuleren staan bol van de duurzaamheidcriteria. De bouwsector ervaart dit op twee manieren: 1. Als markt in ontwikkeling. De doelstellingen om het milieu te verbeteren worden gerealiseerd door bouwwerken. Denk maar aan energiezuiniger gebouwen of schoon water door zuiveringsinstallaties of afkoppeling van het regenwater van het rioolsysteem. De regelgever stimuleert ontwikkelingen en innovaties waar het milieu bij gebaat is en de bouwsector haar diensten kan verlenen. 2. Als knellende regels. Een voorbeeld is het fijnstof-dossier. Doordat niet aan Europese normen werd voldaan werden bouwplanprocedures vertraagd. Dit was niet altijd terecht en niet altijd ten gunste van milieu of gezondheid. Deze regels vragen om aanpassing. Het belang van Bouwend Nederland Duurzaamheid en milieu zijn relevant voor de bouwsector. Weinig andere economische sectoren hebben zo veel raakvlakken met milieupolitiek, milieuregels, milieubeleid, milieuhandhaving en Zoetermeer, maart 2009 milieu-imago als de bouwsector. De Nederlandse bouwsector heeft belang bij: 1. rechtszekerheid in de uitvoering, zodat investeringen kunnen worden gedaan en de branche een gezonde ontwikkeling kan laten zien; 2. eenvoudige en consistente beleidskaders voor consequente handhaving, waarmee bij wordt gedragen aan de efficiëntie van bedrijfsprocessen en een level-playing-field; 1 3. lage kosten in de uitvoering en lage administratieve lasten; 4. een overheidsvisie op Europese milieuregelgeving met aandacht voor de specifieke Nederlandse rechtspraak waar de sector zich mee geconfronteerd ziet; 5. op zo’n manier in de bouwbehoefte kunnen voorzien dat milieu tot bouwcondities wordt gerekend (naast financiële - en fysieke ruimte is milieuruimte nodig) voor afzonderlijke dossiers is dit bij voorkeur in concurrentie en bij andere niet (gelijk aan de streep); 6. het uitdragen van het innovatief en probleemoplossend vermogen van de bouwsector waarmee tevens markt gecreëerd wordt; 7. het toekennen van prioriteiten aan afzonderlijke duurzaamheiddossiers waardoor keuzes gemaakt kunnen worden. Visie Bouwend Nederland Bouwend Nederland stelt dat er voor een duurzame samenleving vijf dingen nodig zijn: 1. een markt 2. heldere regels en adequaat toezicht 3. bestuurders die verantwoordelijkheid nemen 4. intelligente inbreng in Europese processen 5. een voortzetting van de verbeteringen in de bouwsector. 1 Hiermee wordt voorkomen dat allerhande kosten in de bouwsom terecht komen. Ook al kunnen kosten worden doorberekend drukken deze wel op de investeringscapaciteit van de maatschappij. Het eerste is eenvoudig: een markt die om duurzaamheid vraagt! Het stimuleren van deze markt wordt gedaan in het Lente Akkoord. Hierin werkt Bouwend Nederland samen met opdrachtgevers om de vraag om energiezuiniger gebouwen te stimuleren. Natuurlijk is duurzaamheid breder dan alleen energie en zodra er een werkend systeem is kan het inhoudelijk verbreed worden. Naast de marktvraag zijn heldere regels en adequaat toezicht nodig. Handhavingtekorten en kennishiaten bij Rijksoverheid, andere overheden en aanbestedende diensten staan een duurzame samenleving in de weg. Bouwend Nederland signaleert deze tekorten en wil bijdragen aan het oplossen daarvan. Mede voor het imago van haar eigen leden is het zinnig dat inspecterende diensten goed op de hoogte zijn van de regels voor bijvoorbeeld energiezuinigheid van gebouwen, het omgaan met afval en het werken in de bodem. Bestuurlijk processen in relatie tot (complexe) regelgeving voor milieu en ruimtelijke ordening zijn regelmatig de oorzaak van stagnatie van bouwplanprocedures. Bouwend Nederland erkent hier de belangrijke rol voor (lokale) bestuurders en de verantwoordelijkheid die zij dragen. Bouwend Nederland zegt dat milieuregelgeving alleen tot duurzaamheid leidt wanneer dit meer is dan een bureaucratische controle van gevolgde procedures en het voldoen aan normen. De Europese regelgeving op milieugebied speelt in Nederland een belangrijke rol. Onze intensieve economie leidt er vaak toe dat Nederland meer inspanningen moet plegen dan andere EU lidstaten om eenzelfde resultaat te bereiken. De Nederlandse inbreng bij het opstellen van Europese regels dient dit te reflecteren waarbij er aandacht moet zijn voor de Nederlandse belangen en specifiek de wijze waarop de Nederlandse rechtspraak is georganiseerd. Ten slotte moet de sector zich opmaken voor veranderingen. Voortvloeiend uit het PSIBouw programma en de Regieraad zijn er voorlopers ontstaan in het veld. Het peloton dient ook in beweging te komen en een hoogst elegant vehikel hiervoor is duurzaamheid. Of een bouwondernemer nu werkt aan betere waterkwaliteit, energiezuiniger gebouwen of stiller asfalt maakt niet uit. Wat telt is de beweging in de juiste richting. Om geloofwaardigheid, imago en rendement op lange termijn hoog te houden voor zowel de sector als individuele ondernemingen, is het belangrijk de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid en milieu op te pakken. Bouwend Nederland is mede verantwoordelijk om de voortgang hiervan te meten. Duurzaamheid in de praktijk Bouwend Nederland werkt hard aan duurzaamheid en heeft hierbij keuzes gemaakt voor bepaalde onderwerpen. Als eerste is er vastgesteld dat sociale en economische aspecten onderdeel uitmaken van duurzaamheid. Deze zijn echter niet terug te vinden in de specifieke thema’s waar Bouwend Nederland aan werkt: energie, duurzaam bouwen, water, bodem, lucht en afval. Voor deze thema’s wordt gewerkt aan een verbetering van de positie van bouwondernemers en verbeteringen op het vlak van gezondheid, veiligheid en milieu. Deze twee belangen staan niet per sé haaks op elkaar. Bouwend Nederland spant zich in om belangen te verenigen en op die manier totstandkoming van ontwikkelingen te ondersteunen. Als branchevereniging ziet Bouwend Nederland het als haar taak een bijdrage te leveren aan de duurzaamheid van Nederland en een duurzame inrichting van de fysieke omgeving. Vragen en nadere informatie Roept het bovenstaande vragen op? Is iets niet duidelijk? Wilt u meer weten? Neem contact op met Bouwend Nederland. Specialist op het gebied van duurzaamheid en milieu is de heer Niels Ruyter telefoon 079– 3252111 of e-mail [email protected]