Idomeneo - Keunstwurk

Stichting Vrije Val / Muziektheater Frank Groothof
www.frankgroothof.nl
Lesmateriaal ‘Idomeneo’
Dit lesmateriaal behoort bij de voorstelling ‘Idomeneo’ van Frank Groothof.
Wij verzoeken u de onderstaande opdrachten voor het bezoek aan de voorstelling met
de kinderen te behandelen. Het is onze ervaring dat leerlingen die zich van tevoren in de
voorstelling hebben verdiept, deze met meer aandacht volgen.
Idomeneo
Idomeneo is een opera, gebaseerd op een verhaal uit de Griekse oudheid. De muziek
werd geschreven door Wolfgang Amadeus Mozart en voor het eerst op 29 januari 1781
in München opgevoerd. Mozart leefde in de achttiende eeuw en was een wonderkind.
Hij werkte al op 8-jarige leeftijd aan zijn eerste opera-aria. Toen hij op 24-jarige leeftijd
Idomeneo schreef was hij al een ervaren operacomponist. Idomeneo is z'n 13e opera en
er zijn kenners die zeggen dat Mozart geen mooiere opera heeft geschreven dan deze.
Wolfgang Mozart was getrouwd met Constanze en volgens haar was de Idomeneoperiode de gelukkigste tijd van zijn leven.
1
Stichting Vrije Val / Muziektheater Frank Groothof
a.
www.frankgroothof.nl
voorbeeld van een operadecor van een andere ‘Idomeneo’
Jullie gaan binnenkort naar de voorstelling Idomeneo. Dit spannende verhaal speelt zich
af op verschillende plekken. Een decorontwerper heeft zijn best gedaan en Frank
Groothof speelt het stuk dan ook in een 10 meter breed decor.
Het verhaal van Idomeneo volgt dadelijk. Luister goed of lees het goed door. Tijdens het
lezen vormt zich misschien al een beeld in je hoofd. Hieronder wat voorwaarden:
Frank Groothof speelt de voorstelling alleen. Hij beeldt de verschillende personages uit:
Idomeneo
o Idamantes
o Ilja
- Koning van Kreta
- de zoon van Idomeneo
- een gevangen genomen prinses die nu als slavin moet
poetsen in het paleis van Idomeneo, ze is verliefd op
Idamantes en hij op haar
o Elektra
- een kreng van een prinses die graag met Idamantes wil
trouwen
o Poseidon
- God van de Zee, hij kan ongelofelijke stormen
veroorzaken
o Het monster Water - een neef van Poseidon, voor nog meer rampspoed
2
Stichting Vrije Val / Muziektheater Frank Groothof
b.
www.frankgroothof.nl
voorbeeld van een operadecor van een andere ‘Idomeneo’
Het verhaal van Koning Idomeneo
Idomeneo, Koning van Kreta is jarenlang van huis weggeweest om oorlog te voeren tegen
Troje. Hij beloofde zijn zoon Idamantes maar een paar weken te gaan vechten, maar dat
viel nogal tegen. De poorten van Troje werden namelijk goed bewaakt door Poseidon.
Poseidon is de God van de Zee. Pas na jaren als Poseidon een keer niet goed
oplet slaat koning Idomeneo toe en vernietigt Troje. Hij steekt het in de brand, plundert
het en rooft alle schatten. Om direct daarna naar huis te vertrekken.
Zodra Poseidon ontdekt wat er met zijn geliefde Troje is gebeurd, ontsteekt hij in woede
en gaat hij wraak nemen. Hij ontketend een enorme storm waarin het schip van
Idomeneo met man en muis vergaat.
Ook Idomeneo verdrinkt bijna. Hij smeekt Poseidon hem te laten leven en belooft de
eerste persoon die hij tegenkomt als hij aanspoelt aan land, aan Poseidon te zullen
offeren. En ineens wordt de zee kalm. Als hij daarna aanspoelt gebeurt het
verschrikkelijke. Zijn zoon Idamantes is de eerste die Idomeneo op het strand vindt. De
vader moet zijn eigen zoon offeren aan Poseidon…
De koning komt op zijn paleis aan. Maar het is geen blije thuiskomst, hij is wanhopig. Na
veel wikken en wegen besluit hij zijn zoon per schip weg te sturen. Idamantes moet met
Elektra naar het verre land van deze prinses. Daar zal hij veilig zijn.
3
Stichting Vrije Val / Muziektheater Frank Groothof
www.frankgroothof.nl
Poseidon doorziet dit plan en vraagt het monster Water te hulp. Die woont op de bodem
van de zee en zorgt voor zoveel onheil dat Idamantes boot niet kan vertrekken. De
bevolking heeft het zo zwaar, dat Idomeneo aan het volk moet opbiechten waar alle
problemen vandaan komen. Er zit niks anders op, Idomeneo moet zijn belofte aan
Poseidon nakomen en Idamantes offeren.
Hoe zal dit aflopen? Eist Poseidon dit offer?
c.
voorbeeld van een operadecor van een andere ‘Idomeneo’
Opdracht
-
Belofte maakt schuld
Net zoals je vaker ziet bij de tragedies van de grote Griekse toneelschrijvers (bijvoorbeeld
Sophocles en Euripides) gaat het verhaal eigenlijk over de mens die de wil van de Goden
aan z’n laars lapt. Dat leidt altijd tot een gigantische hoop misère.
De Griekse Goden moest je wel respecteren. En dat kon je maar beter doen ook, anders
waren de gevolgen niet te overzien. De Grieken geloofden in een hele serie Goden. Die
woonden met z’n allen op de berg Olympus. Goden hadden destijds een centrale rol in
het leven van de mensen. Je had Goden voor de liefde, Goden voor een behouden vaart
op zee en Goden voor de oogst. Maar ook voor de oorlog of de jacht. Als die Goden
kwaad waren moest je je bergen. Je kon ze maar beter te vriend houden. Bijvoorbeeld
door te bidden, tempels voor ze te bouwen en iets aan ze te offeren.
4
Stichting Vrije Val / Muziektheater Frank Groothof
www.frankgroothof.nl
Rembrandts’ Offer
Filosofeer met de leerlingen over de volgende vragen:
 Offeren, wat is dat?
 Gebeurt dat nu nog? En zo ja, in welk deel van de wereld? In welke culturen?






Wat offeren mensen dan?
Ken je verhalen over andere culturen waar veel offers werden gebracht?
Ook zware offers, bijvoorbeeld mensenoffers zoals in het verhaal van Idomeneo?
Geloof jij in een God? En zo ja, kan die ook boos worden?
Moet je die ook te vriend houden? Hoe zou je dat doen?
Als jij iets zou moeten offeren, wat zou dat dan zijn? Iets waar je toch al veel van
hebt of iets wat je moeite zou kosten?
5
Stichting Vrije Val / Muziektheater Frank Groothof
Opdracht
-
www.frankgroothof.nl
Griekse Goden op internet
De Griekse Mythologie bestaat uit een hele serie spannende verhalen over Goden,
koningen, prinsen en prinsessen, monsters en nog veel meer. Over speciale opdrachten,
over oorlogen en spannende trucs om enge monsters om de tuin te leiden of eenogige
reuzen te slim af te zijn.
Het zijn verhalen die je jarenlang kunt lezen. In één keer, dat wordt misschien wat veel.
Probeer een boek te bemachtigen en lees af en toe zo’n spannend verhaal. Ze zijn al
duizenden jaren oud maar nog steeds spannend. Alleen dat is al knap.
Een korte uitleg over de belangrijkste Griekse goden vind je op onderstaande link. Je
vindt er informatie over de Griekse taal, de Griekse geschiedenis en zoals gezegd, de
Griekse Goden. Als je op elke God klikt zie je niet alleen wie zijn of haar ouders zijn, maar
opent een pagina met meer informatie over die god. Lees het goed en sluit dan af met de
Griekse Goden Quiz.
http://ontwikkel.thinkquest.nl/~kla020/index.html
Leerkracht: op verschillende sites èn in vele boeken treft u goed geschreven verhalen aan
uit de Griekse Mythologie. Wellicht is het een goed idee om de belangstelling van de
kinderen wakker te schudden door regelmatig een verhaal voor te lezen.
6