Hoofdstuk `Contact`

Hoofdstuk ‘Contact’
ZINTUIGEN
Zintuigen
• Prikkel : Verandering in je omgeving
» Zien van de klok
» Geur van de soep
» Voelen van de temperatuur
• Zintuigcel: Zet prikkel om in impuls
Drempelwaarde
• Prikkel niet groot genoeg?
Zintuigcel geeft geen impuls door
• Langdurig dezelfde prikkel?
Gewenning, de drempelwaarde wordt hoger
De huid
Herhaling
1. Wat doet een zintuigcel?
– Prikkel omzetten in impuls
2. Welke zintuigencellen zitten er in de huid?
– Aanraking, druk, pijn, warmt en koud
3. Uit welke twee lagen bestaat de opperhuid?
– Hoornlaag en kiemlaag/slijmlaag
4. Waar in de huid zitten de meeste zintuigcellen?
– In de lederhuid
5. Welke smaken kun je proeven met je tong?
– Zoet, zout, zuur en bitter
Reukzintuig
Begrippen
• Prikkel : Verandering in je omgeving
• Zintuigcel: Zet prikkel om in impuls
• Adequate prikkel: Zintuig is gevoelig voor één
soort prikkel.
• Drempelwaarde : Beneden de drempelwaarde
wordt de prikkel niet waargenomen (omstaat
er geen impuls)
Herhaling
• Wat houd een adequate prikkel in?
• Dat een zintuigcel gevoelig is voor mij één prikkel
• Wat is de adequate prikkel van je
gehoororgaan?
• Trillingen (geluid)
• Hoe wordt je oog beschermt tegen uitdrogen?
• Traanvocht
Het oog
Het netvlies
Oog afwijkingen
Bijziend:
• oogbol te diep,
• beeld verafgelegen voorwerp valt voor netvlies
• voorwerp dat dichtbij is wordt wel scherp waargenomen
Verziend:
• oogbol niet diep genoeg
• beeld van veraf zou achter het netvlies vallen
• lens stelt scherp waardoor veraf toch scherp gezien kan worden
• dichtbij zien lukt niet omdat lens niet verder kan scherpstellen
• met positieve lens (bril/contactles) dichtbij wel scherp
Ouderdomsverziendheid:
• ooglenzen verliezen elasticiteit
• bij accommodatie wordt lens niet meer zo bol
• dichtbij kun je zonder bril niet meer scherp zien
Samenvatting oogafwijkingen
Bijziend
• Oog te diep
• Beeld valt voor het netvlies
• Van dichtbij wel scherp zien
• Negatieve (-) lens
(holle lens)
Verziend
• Oog niet diep genoeg
• Beeld van achter het
netvlies
• Van veraf wel scherp zien
• Positieve (+) lens
(bolle lens)
• Kan ook ontstaan door
ouderdom. Lenzen minder
elastisch.
Het oor
Gehoorbeentjes
• Hamer
• Aambeeld
• Stijgbeugel
Herhaling
• In welk deel van het oor bevinden zich de gehoorbeentjes?
• In het middenoor
• Waar in het oor bevinden zich de zintuigcellen?
• In het slakkenhuis
• Waar bevind zich de buis van Eustachius?
• Tussen het oor en de neus
Evenwichtszintuig
• Halfcirkelvormige kanalen
– Registreert bewegingen van het hoofd
– Bevatten een vloeistof
– Vloeistof druk op bepaalde plekken tegen haartje
– Er ontstaat een impuls
Evenwichtszintuig
• Twee holten
Waar?
Werking
?
In ovaal en rond blaasje
Principe steunt op
zwaartekracht: werkt in
op kalkkristallen
Kristallen drukken op de
wimpers van de
zintuigcellen
Prikkeling zintuigcellen
Impuls doorgeven naar
hersenen via zenuwen
In de verbreding van de
halfcirkelvormige kanalen
Principe steunt op traagheid
Bij beweging hoofd: vloeistof blijft
achter op de verplaatsing van de
wand
Ampullaorgaan buigt af in bepaalde
richting
Prikkeling zintuigcellen
Impuls doorgeven naar
hersenen via zenuwen
Spierspoeltjes