Jezus wil dat zijn rijk in jou groeit Preek over Marcus 4:1-29 lezen: Marcus 4:1-34 Lelystad, 18 maart 2007 R.J.Vreugdenhil Jezus wil dat zijn rijk in jou groeit 1. Hij strooit zaad om later te oogsten 2. Ontvang het zaad en laat het groeien Bij het houden van deze preek, had ik op de preekstoel twee kistjes; één met appels, één met zwarte aarde. Daarmee maakte ik duidelijk: Jezus deelt niet de lekkere appels uit, maar zoekt mensen die als aarde zijn waarin hij een appelpitje (had ik ook bij me) kan planten. In de preek kwam dit een paar keer terug. Dit staat niet in de uitgeschreven tekst. Het is wel terug te luisteren via de website > meeluisteren Waarvoor ben je christen? Waarvoor zou je christen worden? Omdat het zoveel oplevert. Je krijgt er zoveel voor terug. Je krijgt een gemeente om je heen. Je krijgt de zekerheid dat God je liefheeft - altijd iemand die van je houdt! Je krijgt de belofte dat God voor je zorgt, en je mag altijd bidden. Je krijgt vergeving, een nieuwe kans als je het fout doet. Je krijgt troost bij verdriet en tegenslag. Je krijgt eeuwig leven, uitzicht over het sterven heen. Waarom zou je christen worden of blijven - omdat het zoveel oplevert! Herken je daar iets van? Dan nodig ik je uit om vanmorgen goed te luisteren. ‘Wie oren heeft om te horen, moet goed luisteren’. *** Er liepen nogal wat mensen achter Jezus aan. ‘Een enorme menigte kwam om hem heen staan’. Marcus zegt: dat was een herhaling van wat eerder gebeurde. ‘Weer ging hij naar het meer’. Net als in hoofdstuk 3 verteld is. Mensen komen uit alle delen van het land, zelfs uit het buitenland; ze komen naar Jezus ‘omdat ze hadden gehoord wat hij allemaal deed’ (3:8). Ze komen omdat er bij Jezus zoveel te halen is. Zieken verdringen zich om hem aan te raken, want hij had al veel mensen genezen. Mensen met onreine geesten komen om bevrijd te worden. En natuurlijk heel veel die dat gewoon willen zien. Bij Jezus is wat te beleven! Maar deze keer gaat Jezus in het bootje dat klaarligt. Vandaag dus geen genezingen. Zieken kunnen hem niet aanraken. Er zit een stukje water tussen. Vandaag ook niet de sensatie van duivelse geesten die uitgedreven worden. Het lijkt of Jezus een beetje afstand neemt. 317484473 1 Alsof hij de mensen tot nadenken wil brengen. Mensen, even afstand nemen: waarom kom je naar me toe? Want er is wel wat gebeurd sinds die vorige keer, in hoofdstuk 3. Er is een scherpe aanval gekomen. Schriftgeleerden uit Jeruzalem hebben tegen de mensen gezegd: die Jezus, daar moet je voor oppassen. Hij is zelf bezeten door Beëlzebul. Zo komt er al een tweedeling. Aan de ene kant Jezus, die zelf twaalf leerlingen om zich heen verzameld, als begin van een nieuw volk. Aan de andere kant mensen die hem voor gek verklaren. Voor of tegen Jezus - het hangt al in de lucht. Jezus gaat nu zelf die tegenstelling scherper laten worden. In zijn uitleg aan de leerlingen zegt hij het heel duidelijk, vers 11: jullie kennen het geheim van het koninkrijk, maar de anderen ‘blijven buiten staan’. Zo zegt Jezus het over heel veel uit die grote menigte om hem heen: zij staan buiten. Ze volgen Jezus wel, maar alleen omdat er zoveel te halen is. Jezus zegt: dan sta je er buiten. *** Jezus vertelt dan een verhaal. Hij beschrijft iets heel gewoons: een boer ging naar zijn akker om te zaaien. Hij strooide graankorrels zodat er koren zou gaan groeien. Straks gaan we kijken wáár dat zaad valt en wat dat betekent. Maar eerst eens even de vraag: waarom gebruikt Jezus dit beeld? Waarom vergelijkt hij zichzelf met een zaaier? Want het gaat over hem. Over zijn woord, zijn boodschap. Het gaat over wat mensen tot nu toe van hem hebben meegemaakt. Was Jezus daarin een zaaier? Zijn woorden met gezag, zoals hij preekt in synagogen. De genezingen, het uitdrijven van onreine geesten. De reiniging van een melaatse - hij had hem bevrijd van de slaande hand van God. Vergeving die Jezus uitdeelt, vergeving hier en nu. Is dat nou een zaaiende boer? Is dat niet veel meer: de oogst uitdelen? Al die dingen waar de mensen naar komen kijken, dat zijn toch geen graankorrels die nog moeten gaan groeien? Dat lijkt toch veel meer op een royale oogst. Het lijkt meer op het brood dat uit dat graan gebakken is. Het lijkt wel koek en gebak wat Jezus uitdeelt, zo royaal, zo heerlijk om van te genieten. Dáár komen de mensen voor: bij Jezus is wat lekkers te halen! Waarom vergelijkt hij zichzelf dan met een boer die aan het zaaien is? Want als je zaad strooit, moet er nog heel wat gebeuren. Jezus benoemt dat zelf in vers 27 en 28. 317484473 2 Zaad moet ontkiemen en opschieten. Dan groeit er eerst een halm, dan de aar en dan het rijpe graan in de aar. Dat is heel proces. Dat kost tijd. Maar dat is wat Jezus aan het doen is. Zijn woorden, zijn wonderen, heel zijn optreden - dat is zaad waar wat mee moet gebeuren. Het moet ontkiemen en gaan groeien. In mensen. Jezus wil dat het zaad van het koninkrijk iets doet in mensen. Ze moeten niet de oogst willen binnenhalen. Ze moeten de akker willen zijn waarin Jezus zijn zaad kan zaaien. Ze moeten willen groeien. Jezus wil mensen in wie het koninkrijk groeit. Hij wil vruchten zien. Vruchten van liefde voor God, liefde voor mensen; vruchten van eerlijkheid, geduld, vriendelijkheid. Hij wil vruchten zien van totale inzet voor God. Mensen zoals God ze ooit heeft bedoeld toen hij de mens maakte. Dat vraagt tijd. Dat is een heel proces. Ontkiemen, opschieten; de halm, de aar, het graan - en dan pas de oogst. En die oogst is niet voor de mensen zelf. Een volgeling van Jezus, een christen, krijgt niet de oogst. Hij of zij is de oogst. Voor de boer, voor Jezus, voor zijn Vader. Zoals Jezus het beschrijft in vers 26-29: het koninkrijk van God is als een mens die zaad uitstrooit op de aarde - God zaait in mensen. Het koninkrijk groeit in mensen. Aan het einde haalt hij de oogst binnen. Voor hemzelf. Jezus volgen, dat doet je niet om er zoveel voordeel van te plukken, maar om te groeien zodat God jou plukken kan. Je krijgt niet de oogst, maar je bent de oogst. Voor God. *** Doordat Jezus dit beeld kiest, zet hij de mensen tegenover zich aan het denken. Waarvoor volg je Jezus? Wat wil je bij hem? Zoveel mogelijk krijgen? Of wil je een open akker zijn waar Jezus het zaad van het koninkrijk in kan strooien? Laat dat eens op je inwerken. Jezus zoekt mensen die voor God vruchtbaar willen zijn. Jezus zoekt mensen die zeggen: het gaat niet om wat het mij oplevert, maar ik wil groeien voor de Heer. Ik wil vruchten dragen voor hem. Ik wil (dat is een ander beeld uit de bijbel) gesnoeid worden, klein geknipt als het nodig is, als ik daardoor nog meer oogst oplever. Waarom ben jij christen? Waarom zou je je leven aan Jezus Christus geven? Doe het, omdat je gegrepen bent door Jezus Christus zelf. Kies er van harte voor om tegen hem te zeggen: ja Heer, ik wil groeien voor u, voor uw Vader. 2 Ontvang het zaad en laat het groeien. 317484473 3 Het zaad groeit niet overal. De boer strooit wel royaal. Jezus preekt voor iedereen. Iedereen mag zien en horen wat hij doet. Ook vandaag: de kerk staat open, iedereen is welkom. Wij mogen ook het woord van Jezus overal uitstrooien. Maar het zaad groeit niet overal. Er valt zaad op de platgestampte paadjes tussen de akker. Mensen horen de boodschap van Jezus, maar nemen het niet op. Het komt niet binnen en het is zo weer weg. Er valt zaad op de aarde, maar het is een dun laagje grond. Er onder zitten stenen. Die mensen reageren enthousiast. Ja, Jezus volgen, dat levert wat op. Maar het zit niet diep. Er hoeft maar iets te gebeuren en ze zijn het kwijt. Er valt ook zaad tussen de distels. Kijk eens goed wat daarmee gebeurt. Daar begint het te groeien. Daar groeit geloof. Mooie plantjes. Maar ze houden het niet vol. Groeien voor Christus vraagt doorzettingsvermogen, en dat hebben ze niet. Er komen te veel andere dingen die aandacht vragen. Daar gaat heel veel energie in zitten. En het geloof - het ziet er wel uit als graan, maar als je er in knijpt is het zo leeg. Er groeit niets uit. Er zit geen vrucht aan. Het is leeg koren. Er valt ook zaad in goede grond. Grond die het opneemt en ruimte geeft. Daar kan het groeien. Daar draagt het vrucht. En daar gaat het om. Dertig, zestig, honderd keer zoveel als er gezaaid is. Een grote oogst voor de Heer. *** Jezus begint en eindigt dit verhaal met de oproep om te luisteren. Wie oren heeft om te horen, moet goed luisteren! In die situatie was dat letterlijk: vandaag geen wonderen om naar te kijken, maar luisteren naar wat Jezus zegt. Tegelijk is het in één woord waar het in de gelijkenis om gaat: je moet willen luisteren naar Jezus Christus. Luister je echt naar zijn woord? Ben je als grond die openstaat voor het zaad? Ontvang je het zaad en laat je het groeien. Geef je het woord van God de ruimte om te groeien en vrucht te dragen. Krijgt het rijk van Christus ruimte om in jouw leven zichtbaar te worden? Er waren toen heel wat mensen die niet goed luisterden. ‘Zij blijven buiten staan’, zegt Jezus over hen. Zij wilden wel de vruchten plukken van wat Jezus deed, maar ze wilden zelf geen grond zijn waar hij zijn zaad in kon zaaien. Ze hoorden hem wel, maar ze luisterden niet. 317484473 4 *** Hoe is dat nu? Hoe is dat hier in de kerk? Er zitten hier veel mensen die al jaren het woord horen. Luister je ook echt? Ben je grond die het zaad opneemt? Geef je de Heer de ruimte om zijn rijk in jou te laten groeien? Ik denk dat in onze gemeente vooral de distels een groot gevaar zijn. Dan is er best wat gegroeid. Het geloof is niet weg. Je komt ook gewoon in de kerk. Er is een geloofsplantje. Maar het blijft zo klein. Er is zo weinig van zichtbaar. Je groeit niet verder. Je geloofsgroei staat stil, want bijna alle energie gaat naar andere dingen. Misschien herken het gevoel wel. Door een preek, door een lied, door een bijbelgedeelte. Dat je weet: ik moet iets veranderen in mijn leven. Ik zou God de ruimte moeten geven . Stoppen met bepaald gedrag. De stap zetten om ergens aan mee te gaan doen. Iemand uitnodigen, iemand aandacht geven; vriendelijker zijn. Je voelt dat het goed zou zijn, maar je doet het toch weer niet. Je geloofsplantje staat er wel. Maar het staat onder druk van de distels. Er groeien geen vruchten. Er is voor God zo weinig om te oogsten. Je hebt wel geloof, maar het is zo’n onvruchtbaar geloof. *** De Heer legt ook bij u en jou en mij die vraag neer: laat je zijn rijk in je groeien? Geef je zijn Geest de ruimte om in jou zijn vruchten rijp te laten worden? Wat voor oogst ziet God bij jou al groeien? Dertig, zestig, honderd keer zoveel als hij gezaaid heeft? AMEN Liturgie Belijdenis van afhankelijkheid zegengroet Psalm 19:1,2 lezing van Levenswoorden Psalm 19: 3,5 gebed lezen Marcus 4:1-33 Nieuw Gezang 63 verkondiging n.a.v. Marcus 4:1-29 Lied 78: 1, 2, 4 gebed mededelingen collecte 317484473 5 Psalm 85: 2b-3a en 3b-4 (dus twee keer van twee vershelften een nieuw vers maken, te zingen op de gewone melodie) zegen 317484473 6