Nieuwsbrief - Digitale School

Nieuwsbrief
van de
Vakcommunity Filosofie
1 oktober MMX
Inhoud




Redactioneel
De VvEN heeft een brede blik
Oproep: De Lerarenwissel is op zoek naar Filosofiedocenten
Workshops Zoeken, Vinden en Gebruiken
Redactioneel
Geachte leden van de vakcommunity filosofie,
De afgelopen tien jaren groeide het aantal havisten en vwo’ers dat een filosofie-examen aflegde flink.
Dat gebeurde niet alleen omdat filosofie zo’n geweldig vak is. Het heeft ook in belangrijke mate
meegeholpen dat het vak in 1998 op vwo een plaats kreeg binnen het profiel cultuur en maatschappij.
Daarom durfden scholen het aan om een filosofiedocent in dienst te nemen en als er op een school
eenmaal een filosofiedocent beschikbaar is, dan kan deze het vak ook aanbieden aan leerlingen met
heel andere profielen en leerlingen op het havo. Dat is ook gebeurd en zo kon ons vak in het
voortgezet onderwijs gestaag groeien. Bij de vernieuwing van de profielen in 2006 werd het succes
verder geconsolideerd doordat filosofie ook op havo een plaats kreeg binnen het profiel cultuur en
maatschappij.
Op 30 september 2010 presenteerden Mark Rutte, Geert Wilders en Maxime Verhagen het
regeerakkoord dat zij samen hadden geschreven. Ergens wordt aangekondigd: “Scholen gaan
roosters zonder tussenuren maken”. Dat wordt een lastige opgave zolang sommige leerlingen met
uiteenlopende profielen bijvoorbeeld filosofie kiezen, maar andere leerlingen ook niet. Ver weggestopt
in het financiële kader valt te lezen: “”In havo en vwo wordt het aantal profielen teruggebracht. De
efficiencywinst blijft deels bij scholen; € 50 mln wordt ingeboekt.” Wat hiermee allemaal wordt beoogd,
is nog onvoldoende duidelijk, maar het zou een stelselwijziging kunnen betekenen en als het zo’n
bezuinigingsbedrag moet opbrengen, dan zou het kunnen betekenen dat relatief kleine vakken
daartoe moeten verdwijnen. Laten we hopen dat daarmee niet alles op de tocht wordt gezet, wat we
de afgelopen jaren moeizaam hebben weten op te bouwen.
Walfred Haans
communitymanager
1
De VvEN heeft een brede blik
Ethiek vormt een belangrijk onderdeel binnen het schoolexamenprogramma op havo en vwo.
Nederland kent ook al jaren een Vereniging van Ethici Nederland. Voorzitter Bert
Musschenga, hoogleraar ethiek aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, liet zich door mij
interviewen.
Wat is de VvEN voor een organisatie?
Het is een soort vakvereniging voor ethici die
verbonden zijn aan Nederlandse universiteiten
en hogescholen. Ze werd in 1970 opgericht en
heeft op dit moment zo’n 150 leden. Het
oorspronkelijke doel van onze vereniging was
om ethici vanuit verschillende
levensbeschouwelijke richtingen bijeen te
brengen en dat is de VvEN gelukt.
Ziet U het als een vak voor sommigen of voor
allen?
Dat is moeilijk te zeggen. Of het algemeen
verplicht moet zijn, weet ik niet. Binnen het vak
filosofie vormt ethiek echter wel een belangrijk
onderdeel. Daarvan ben ik overtuigd.
Als U persoonlijk een ethisch onderwerp zou
mogen noemen dat in het voortgezet onderwijs
aan bod zou moeten komen, wat zou dat dan
zijn?
Er bestaan tig vraagstukken die belangrijk zijn.
Ik zou denken aan morele verplichtingen ten
opzichte van toekomstige generaties zoals
deze aan de orde komen bij milieuethiek, aan
dierenwelzijn en aan morele samenhang in
een pluriforme samenleving, zoals deze ook
naar voren komt in morele verplichtingen ten
opzichte van de mensen aan de grenzen van
ons land.
Wat voor activiteiten organiseert de VvEN
zoal?
We organiseren voor onze leden steeds twee
halfjaarlijkse bijeenkomsten, waarvabn de één
over een praktisch en de ander over een meer
theoretisch vraagstuk gaat. Ook niet-leden zijn
daar welkom. Zo hebben we bijvoorbeeld
aandacht besteed aan ethiek over opvoeding
en de staat; over de vraag of de staat achter
de voordeur mag kijken. Daarnaast
organiseren we eens in de zoveel jaar een
bespreking waarbij dissertaties op het gebied
van de ethiek aan bod komen
Enkele jaren geleden was deugdethiek een
onderwerp voor het centraal examen filosofie
op vwo. Vindt U dat een goede keuze?
Het betreft een specifieke benadering die
bruikbaar is voor scholieren die nog op weg
zijn naar morele volwassenheid. Ze richt zich
op het raakvlak tussen ethiek en opvoedingsfilosofie. De aandacht voor het karakter en het
persoonlijke maakt deze tot een zinnige
benadering. Ik denk dat deze benadering
vooral de moeite waard is omdat daarmee
ethiek valt concreet te maken voor opvoeding
en ontwikkeling.
Zijn zulke activiteiten ook interessant voor
filosofiedocenten in het voortgezet onderwijs?
Dat lijkt me wel; er komen geregeld ook
buitenstaanders. Dat kunnen filosofiedocenten
zijn, mensen die een advies- of beleidsfucntie
bij overheid of bedrijfsleven hebben, maar ook
mensen met een eigen ethisch adviesbureau.
Is de VvEN gebonden aan een bepaalde
ethische stroming?
Neen, we zijn een pluralistische vereniging en
staan los van ethische stromingen. Bij ons
kunnen zowel de deugdethiek als de
speltheorie aan bod komen. Begin jaren ’90 is
naast de VvEN de Onderzoeksschool Ethiek
van start gegaan als een
samenwerkingsverband van universiteiten
waarbij onderzoek en onderwijs aan
promovendi werd gebundeld.
Interviewer: Walfred Haans
Vindt U het waardevol als scholieren in het
voortgezet onderwijs al worden geconfronteerd
met ethiek?
Beslist wel. Het is waardevol als scholieren
leren nadenken over morele dimensies van
hun eigen en politiek handelen.
2
Oproep: De Lerarenwissel is op zoek naar
Filosofiedocenten!
Bent u leraar Filosofie en wilt u eens een kijkje nemen in de (wereld)keuken van een
collega op een andere school bij u in de buurt? Dat kan! Meld u snel aan! Uiteraard
mogen enthousiaste leraren van andere vakken zich ook aanmelden! Bent u de
leraar die wij zoeken? Laat het ons weten en mail uw contactgegevens, uw
onderwijservaring en de gegevens van uw school naar Leraar24 (mailto:
[email protected]) of bel met 030-24 00 880.
Het digitale lerarenplatform Leraar24
organiseert uitwisselingen voor een dag om
leraren een vernieuwde kijk te geven op hun
onderwijs. Door een dag(deel) in een andere
onderwijssituatie te werken, leert u meer over
uw eigen vaardigheden en over de diversiteit
aan kwaliteiten die nodig zijn binnen het
onderwijs. U draait een dag(deel) de les van
een collega op een andere school, die u
daarbij zal instrueren en coachen. Daarna
ontvangt u uw collega op uw school en
begeleidt u hem/haar die dag. Het uiteindelijke
filmpje zal te zien zijn op Leraar24.
van haar Lerarenwissel met Douwe Kerkstra,
leraar SPW en SAW aan het Drenthe College
in Assen.
Marion en Douwe ruilden voor een dag van
plek en kregen op die manier een vernieuwde
kijk op hun eigen onderwijs. Ook Douwe is
enthousiast: "Een geweldige dag. Heel veel
indrukken, prachtige ervaring, wereld van
verschil met mijn normale werk en dat was ook
de bedoeling om dat een keer mee te maken."
De video’s van de eerste Lerarenwissel met
Marion en Douwe zijn nu te zien op
Leraar24.nl. Klik HIER om deze te bekijken.
"Een verrijking in mijn ervaring, een
bevestiging van wat ik dacht en hoopte en een
heerlijke dag waarvan ik genoten heb." Dit zegt
Marion Jimmink, leraar Zorg&Welzijn op het
Vaderrijn College in Utrecht naar aanleiding
Anouk Hartmann, productie assistent
Workshops Zoeken, Vinden en Gebruiken
Het project Digitaal leermateriaal van het Innovatieplatform-VO (een initiatief van de
VO-raad) organiseert dit najaar een aantal praktische workshops voor docenten in
het voortgezet onderwijs met als titel ‘Zoeken, vinden en gebruiken’.
In deze workshops worden docenten en
andere belangstellenden wegwijs gemaakt in
VO-content, de open, gedigitaliseerde
leermaterialenbank voor het voortgezet
onderwijs. VO-content is terug te vinden in de
portal Wikiwijs. In de bijgevoegde uitnodiging
en op de aanmeldkaart treft u meer informatie
aan over deze workshops en staan de tijden
en locaties aangegeven. Aangezien wij zoveel
mogelijk docenten de gelegenheid willen
bieden om kennis te maken met VO-content,
stellen wij het bijzonder op prijs als u in uw
magazine, of digitale nieuwsbrief aandacht wilt
besteden aan deze workshops. Deelname is
gratis en er bestaat ook een mogelijkheid om
de workshops (bijvoorbeeld voor eigen
vakgroepen) incompany aan te bieden.
Voor meer informatie verwijs ik u graag naar
www.vo-content.nl. Meer informatie over het
Innovatieplatform-VO vindt u op www.voraad/projecten.
Jan Scholten
Communicatieadviseur
Innovatieplatform-VO
3