Wat kan TNM met de circulaire economie? Een verkenning Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent http://www.cdo.UGent.be TNM-Netwerkdag – 5 februari 2016 – Brussel Waarom deden we dit ook alweer? • Rechtvaardige en ecologisch duurzame samenleving • Nood aan transitie • Stem van het middenveld noodzakelijk TNM-visie en circulaire economie? CE: het standaardbeeld Bouwstenen op zoek naar cement Nieuwe technologie Materiaal terugwinning Secundaire grondstoffen Nieuwe materialen en substitutie Nieuwe ontginning 3D-printing Tracking en inzameling ….. Business modellen Functionaliteit Levensduur Bevoorrading materialen Delen Herstel en hergebruik …… Design Potentieel van herstel, herbestemming, recyclage Maatschappelijk-politieke inbedding Beleidskader en regelgeving Fiscale en financiële incentives Financieringsmodellen Nieuwe governance en samenwerking Verhouding producent-consument Opleiding en vorming ……. Openheid en dus invloed ? Het beeld, de organisatie, de werkingsprincipes, de inzet van de circulaire economie liggen nog niet vast. M.a.w. er is ruimte voor invloed. Houden sociale organisaties zich enkel bezig met het lieve, kleine en schattige alternatief, of eisen ze een plaats op in het debat over socio-technologische innovatiekeuzes? Hoe transformatief is CE ? • Is het een technologisch verhaal van grondstoffen, marktopportuniteiten en herindustrialisering? Of is het een maatschappelijk verhaal over nieuwe waarden en nieuwe verhoudingen? • Hoe framen we dit? Opportuniteit voor innovatie, een feelgood-economie, of ingrepen in het hart van het kapitalistisch systeem ? EIT Materials Carbon capture and storage Deeleconomie Peer-to-peer economie Enkele gaten in het verhaal Welke schaal voor circulariteit? Groei-economie en CE ? Diensten, eigendom en kapitalistische verhoudingen ? Een veranderend productiesysteem en sociale zekerheid ? Noord-Zuid en sociale en ecologische afwenteling ? Welke belangen zijn in het spel? Wie wint en wie verliest? Wiens verhaal telt?