Deel 5 Polarisatie Electromagnetische Straling is Gepolariseerd • Iedere transversale trilling is gepolariseerd • Tot nu alleen trillingen beschouwd waarvan E (en B) in één vlak trilt: Lineair gepolariseerd licht. (In de optica wordt bijna altijd alleen het E-veld beschouwd) Polarisatiehoek Stel twee golven met dezelfde frequentie E1(x,t) en E2(x,t): Als beide golven in het zelfde vlak trillen, dan gewoon (scalair) optellen: E( x, t ) E1 ( x, t ) E2 ( x, t ) Als beide golven niet in hetzelfde vlak trillen dan vectoriëel optellen: E( x, t ) E1 ( x, t ) E2 ( x, t ) Gelijke fase E( x, t ) E1 ( x, t ) E2 ( x, t ) Levert weer een trilling in één vlak op. Bijvoorbeeld twee loodrecht op elkaar staande trillingen (e1= e2=0): E x ( z, t ) ˆiE0 x cos(kz t E y ( z, t ) ˆjE0 y cos(kz t ( E( z, t ) ˆiE0 x ˆjE0 y cos(kz t Constante amplitude Wederom lineair gepolariseerd Lineaire polarisatie Ongelijke fase Bijvoorbeeld twee loodrecht op elkaar staande golven die 90o uit fase zijn: E x ( z, t ) ˆiE0 x cos(kz t ˆ ˆ E y ( z, t ) jE0 y cos kz t jE0 y sin (kz t 4 Indien : E0 x E0 y E0 E( z , t ) E0 ˆi cos(kz t ˆj sin (kz t Amplitude is constant; richting variëert met de tijd en de plaats (z) Circulair gepolariseerd licht Links- en rechtsom circulair Rechtsom (met de klokwijzers mee): E( z, t ) E0 ˆi cos(kz t ˆj sin (kz t Linksom (tegen de klokwijzers in): E( z, t ) E0 ˆi cos(kz t ˆj sin (kz t Willekeurig faseverschil E x ( z, t ) ˆiE0 x cos(kz t E y ( z, t ) ˆjE0 y cos(kz t e Beschouw de curve die de tip van de E-vector beschrijft als functie van de tijd ( elimineer (kzt) ): 2 E y Ex E x E y cos e sin 2 e 2 E E E E 0 x 0 y 0 y 0x tan 2a 2 Ey E0y E E0x 2 E0 x E0 y cos e E0 x E0 y 2 a 2 Elliptisch gepolariseerd licht Ex Ontbinden van lineair gepolariseerd licht (1) Lineair gepolariseerd licht kan ontbonden worden in twee loodrecht op elkaar staande componenten: ˆj ˆj E Ey î î Ex E( z, t ) E x ( z, t ) E y ( z, t ) ˆiEx ( z, t ) ˆjEy ( z, t ) ( ˆiE0 x ˆjE0 y cos(kz t Ontbinden van lineair gepolariseerd licht (2) Lineair gepolariseerd licht kan ook in twee tegengesteld draaiende circulaire polarisaties worden ontbonden: j j j E0 E î Rechts: E( z, t ) E ˆi cos(kz t ˆj sin (kz t E( z, t ) E0 ˆi cos(kz t ˆj sin (kz t 0 Links: E( z, t ) 2E0ˆi cos(kz t E0 î î Gelijke frequenties Willekeurige fases Natuurlijk licht Resultante som weer met die frequentie • Elk atoom zendt gedurende ~10ns een lichtgolf uit met willekeurige polarisatie. • Bijdragen van alle atomen vectoriëel optellen. Resultante is wederom gepolariseerd en bestaat gedurende ~10ns Ongepolariseerd of natuurlijk licht Ongepolariseerd licht altijd voor te stellen m.b.v. twee loodrecht op elkaarstaande, lineair gepolariseerde, incoherente (fluctuerende fase) golven met (gemiddeld) gelijke amplitudes. Polarisator Een (ideale) polarisator laat één enkele polarisatie richting door: Analysator Met een tweede polarisator (analysator) kan de polarisatie van het licht bepaald worden: Mogelijke polarisatoren Externe reflectie: E n cos i ni cos t tan ( i t r|| 0 r t E0i || ni cos t nt cos i tan ( i t Als : i t 90 dan is : r|| 0 i=p(=56.3°) n In dat geval is : p arctan t ni r sin( p t ) sin( p t ) cos 2 p Voor lucht - glas : r cos(2 56.3 0.384 R r 0.148 2 0.148 Reflectie polarisator: Lineair gepolariseerd licht p ongepolariseerd licht Laag rendement: Iout= 0.148Iin Wire-grid polarisator • Het E-veld in de richting van de draden (vertikaal) induceert een stroom en wordt daardoor verzwakt • Het E-veld loodrecht (horizontaal) op de draden wordt niet verzwakt. • De draden zenden een EM veld (vertikaal) uit in voor- en achterwaartse richting. De voorwaartse golf interfereert destructief met de oorspronkelijke golf. Polaroid. Polaroid is een soort moleculair wire-grid. Langgerekte HC moleculen, voorzien van iodine atomen, werken als een soort ‘parallelle elektrische draden’. Anisotrope kristallen Dubbelbrekend Calcite splitst de beide polarisaties t.g.v. verschillende brekingsindices