Savantis sjabloon MBO opdracht

Duurzaamheid in het beroep B
Keuzedeel K0029
Duurzaamheid in het beroep B
Artikel 116038
© Savantis
Duurzaamheid in het beroep B
Praktische informatie
Code keuzedeel
K0029
Niveau
Geschikt voor niveau 2
Studielast
Totaal: 240 uur
Savantis adviseert 20 contactgebonden uren theorie, 130 uren praktijk en 90 zelfstudie-uren
theorie.
Deze uren zijn slechts een indicatie. V.w.b. de ‘contactgebonden uren theorie’ kunt u ook meer
uren inroosteren. Voor BOL-opleidingen zijn de ‘uren praktijk’ deels contactgebonden uren.
‘Zelfstudie-uren’ kunt u verminderen door deze op te nemen bij de ‘contactgebonden uren’.
Beroepsgericht / generiek
Dit keuzedeel is generiek (sectoroverstijgend).
Productvorm uitgave
Het lesmateriaal wordt geleverd in een folioversie én in een online leeromgeving (Studeo).
Examenvorm
Savantis biedt een bijpassend examen aan.
2
© Savantis
Duurzaamheid in het beroep B
Inhoudsopgave
1.
Wat is duurzaamheid?
2.
Duurzaam eten
2.1 Eten en milieuvervuiling
2.2 Ecologische voedselafdruk
2.3 Fairtradeproducten
3.
Duurzame energie
3.1 Fossiele brandstoffen
3.2 Duurzame energiebronnen
4.
Duurzame kleding
4.1 Problemen in de kledingindustrie
4.2 Duurzame kleding
5.
Duurzaam wonen
5.1 Energie besparen
5.2 Water besparen
6.
Duurzaam reizen
6.1 Massatoerisme
6.2 Duurzaam op vakantie
7.
Duurzaam omgaan met afval
7.1 Een grote afvalberg
7.2 Afval duurzaam verwerken
8.
Duurzame economie
9.
Duurzaamheid in bedrijven
9.1 De drie p’s in het bedrijfsleven
9.2 Afval van bedrijven
Praktijkopdrachten
Praktijkopdracht 1. Test je ecologische voetafdruk
Praktijkopdracht 2. Test je ecologische voedselafdruk
Praktijkopdracht 3. Lanceer een waterraket
Praktijkopdracht 4. Onderzoek je favoriete kledingmerken
Praktijkopdracht 5. Schrijf een energierapport
Praktijkopdracht 6. Maak een reisbrochure
Praktijkopdracht 7. Duik in de afvalcontainer
Praktijkopdracht 8. Onderzoek jouw gedrag
Praktijkopdracht 9. Interview je praktijkbegeleider
Praktijkopdracht 10. Onderzoek jouw sector
© Savantis
3
Duurzaamheid in het beroep B
1. Wat is duurzaamheid?
Duurzaamheid. Het is een woord dat je vast weleens bent tegengekomen. Maar
wat betekent duurzaamheid eigenlijk? Wanneer is iets duurzaam? Op dit
moment misschien lastige vragen, maar dat gaat veranderen. Jij gaat je in dit
keuzedeel namelijk verdiepen in duurzaamheid. Wist je dat duurzaamheid van
levensbelang is? Vooral met het oog op de toekomst. Als we blijven leven zoals
we dat nu doen, verandert de aarde in een onleefbare planeet. Dat kun jij
voorkomen! Door vaker duurzame keuzes te maken, werk je mee aan een betere
toekomst. Een toekomst waar je naar kunt uitkijken!
Hieronder lees je wat duurzaamheid betekent.
Duurzaamheid heeft te maken met de houdbaarheid van de aarde. Gelukkig is de
houdbaarheid van de aarde in principe onbeperkt. De aarde krijgt continu nieuwe
energie. Die energie komt van de zon.
Toch is de houdbaarheid van de aarde in gevaar. De aarde raakt op. Er wonen
steeds meer mensen op aarde.
• Hebben mensen in de toekomst nog wel genoeg te eten?
• Wat doen we als niet-duurzame energiebronnen zoals olie en gas opraken?
• Wat voor gevolgen heeft klimaatverandering voor het leven op aarde?
Allemaal vragen die te maken hebben met duurzaamheid.
De aarde brandt langzaam op
4
© Savantis
Duurzaamheid in het beroep B
In 1994 introduceerde de Brit John Elkington het idee dat duurzaamheid uit drie
elementen bestaat:
• People
• Planet
• Profit/Prosperity
Aan alle drie de elementen van duurzaamheid moet aandacht worden besteed.
Alleen dan kunnen mensen op aarde een gelukkig leven leiden. Om dit beter te
kunnen begrijpen worden de elementen hieronder toegelicht.
People
People gaat over het welzijn van mensen. Welzijn heeft te maken met het leiden van
een gelukkig leven. Op aarde is veel leed. Lang niet alle mensen leiden een gelukkig
leven.
Dat komt bijvoorbeeld door:
• Armoede
• Honger
• Oorlog
• Ongelijkheid
• Terrorisme
• Ziekte
De verschillen tussen arm en rijk zijn groot. Jouw leven ziet er heel anders uit dan dat
van een leeftijdsgenoot in bijvoorbeeld een arm, Afrikaans land. Dat komt omdat
Nederland een (heel) rijk land is.
Nederland is een (heel) rijk land
Wat is in Nederland de normaalste zaak van de wereld, maar in andere landen soms
ver te zoeken?
• Sinds de Tweede Wereldoorlog is er vrede in Nederland
• Als kind ga je naar school en leer je lezen en schrijven
© Savantis
5
Duurzaamheid in het beroep B
OEFENVRAGEN
Vraag 1
In de 19e eeuw was kinderarbeid heel normaal in Nederland. Kinderen werkten in de
fabriek omdat er anders niet genoeg geld was om te eten. Omdat ze in de fabriek
werkten, konden ze niet naar school.
Kinderarbeid in een drukkerij
Welk element van duurzaamheid was toen in het geding?
a. People
b. Planet
c. Profit/Prosperity
Vraag 2
Als gevolg van klimaatverandering wordt het weer steeds extremer.
Wateroverlast in Azië
Met welk element van duurzaamheid heeft deze ontwikkeling te maken?
a. People
b. Planet
c. Profit/Prosperity
6
© Savantis
Duurzaamheid in het beroep B
9. Duurzaamheid in bedrijven
9.1 De drie p’s in het bedrijfsleven
De meeste bedrijven zijn gericht op het maken van winst. Bij bedrijven die
duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan, is dat niet anders. Zonder
winst houdt een commercieel bedrijf het immers niet lang vol. Toch zetten
duurzame bedrijven zich ook heel bewust in voor mens en milieu. Dit doen
bedrijven op allerlei manieren.
Hieronder lees je meer over de rol van duurzaamheid in het bedrijfsleven.
Als bedrijven duurzaam ondernemen, wordt meestal gesproken van maatschappelijk
verantwoord ondernemen (MVO). Maatschappelijk verantwoord ondernemen
betekent dat een bedrijf rekening houdt met de gevolgen van bedrijfsvoering voor
mens, milieu en maatschappij. Het bedrijf wil winst maken, net als andere bedrijven.
Duurzame bedrijven doen dit met respect voor de mens en binnen de ecologische
randvoorwaarden. Ze passen de drie duurzaamheidsaspecten (people, planet en
profit/prosperity) toe in hun dagelijkse werkzaamheden.
Ook duurzaamheid in het bedrijfsleven steunt op de pilaren people, planet en profit
© Savantis
7
Duurzaamheid in het beroep B
Hieronder volgt een uitleg over de drie P’s in het bedrijfsleven.
People
Een duurzaam bedrijf zet zich in voor het welzijn van het personeel. In de wet staat
dat bedrijven hiertoe verplicht zijn. Zo moet een bedrijf zorgen voor goede
arbeidsomstandigheden en een veilige werkplek.
Duurzame bedrijven zetten zich op nog meer manieren in voor het welzijn van het
personeel:
• Aandacht voor ideeën van het personeel – kan het personeel ideeën inbrengen
en luistert de bedrijfsleiding naar deze ideeën?
• Aandacht voor persoonlijke ontwikkeling – krijgt het personeel de kans om
talenten te ontwikkelen, bijvoorbeeld door hen een opleiding te laten volgen?
• Aandacht voor normen en waarden op de werkvloer – gaan de medewerkers op
een respectvolle manier met elkaar om?
Werken met een arbeidsbeperking
Bij verschillende filialen van HEMA werken mensen met een arbeidsbeperking. Dit
zijn mensen met een lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap. Zij
kunnen vaak moeilijk een baan vinden.
HEMA helpt mensen met een
arbeidsbeperking door ze een baan aan te
bieden. Op deze manier zet HEMA zich in
voor de maatschappij. Klanten blijken dat
erg op prijs te stellen. Niet alleen goed voor
de maatschappij, maar ook voor het
bedrijfsimago!
Duurzame bedrijven richten zich ook op het welzijn van mensen buiten het bedrijf:
• Goede arbeidsomstandigheden wereldwijd – zijn ingekochte producten onder
goede arbeidsomstandigheden gemaakt (bijvoorbeeld geen kinderarbeid en een
fatsoenlijk loon)?
• Stage- en werkervaringsplaatsen – biedt het bedrijf plaatsen aan voor mensen die
het vak willen leren?
• Werkgever voor bepaalde doelgroepen – neemt het bedrijf bepaalde doelgroepen
in dienst (zoals allochtonen, gehandicapten en arbeidsongeschikten)?
Planet
Een duurzaam bedrijf is zich bewust van het milieu. Duurzame bedrijven proberen
hun milieubelasting zo veel mogelijk te beperken. Ook volgens de wet moeten
bedrijven het milieu zo min mogelijk belasten door:
• Energie te besparen
• Afval te voorkomen en te scheiden
8
© Savantis
Duurzaamheid in het beroep B
OEFENVRAGEN
Vraag 1
Sonja werkt bij een telecombedrijf. Het bedrijf wil het personeel stimuleren om meer
te bewegen en gezonder te leven. Daarom is het bedrijf een gezondheidsprogramma
voor de medewerkers gestart. Door dit programma kan Sonja gratis sporten op het
werk.
Met welk duurzaamheidsaspect heeft het gezondheidsprogramma voor medewerkers
vooral te maken?
a. People
b. Planet
c. Profit/Prosperity
Vraag 2
Fred is webdesigner voor een uitgeverij. Sinds een jaar mag hij van zijn baas zijn
eigen werktijden bepalen. Voorheen stond Fred vaak in de file op weg naar zijn werk.
Sinds hij zijn eigen werktijden bepaalt, begint hij later met werken en gaat hij ook later
naar huis. Zo vermijdt hij de spits. Daardoor staat hij veel minder vaak in de file.
Verbind Freds opbrengsten met de juiste duurzaamheidsaspecten door middel van
een pijl.
People
Fred heeft meer tijd om zijn werk te doen.
Planet
Fred stoot met zijn reis minder CO2 uit.
Profit
Fred gaat met meer plezier naar zijn werk.
© Savantis
9
Duurzaamheid in het beroep B
Praktijkopdracht 10
Onderzoek jouw sector
Naam leerling: ....................................................................Datum: ..............................
In praktijkopdracht 9 heb je onderzocht hoe duurzaam jouw leerbedrijf is. In deze
praktijkopdracht ga je opnieuw op onderzoek uit. Je gaat bekijken hoe andere
bedrijven binnen de sector aandacht besteden aan het thema duurzaamheid. Komt
het thema naar voren in hun visie? Zijn er praktijkvoorbeelden te vinden waaruit blijkt
dat de bedrijven zich inzetten voor een duurzame wereld? In deze praktijkopdracht ga
jij antwoorden verzamelen op dit soort vragen.
Wat ga je doen?
• Lees de opdracht goed door
• Beantwoord vraag 1 t/m 3
• Onderzoek twee bedrijven binnen jouw sector
o Raadpleeg verschillende bronnen
o Verzamel informatie over duurzaamheid in deze bedrijven
o Beantwoord vraag 4 t/m 8
• Beantwoord vraag 9
• Beoordeel de opdracht eerst zelf en laat de opdracht daarna beoordelen door je
begeleider
10
© Savantis
Duurzaamheid in het beroep B
Bronnen
• Theorie:
o 9. Duurzaamheid in bedrijven
• Internet:
o Zoekmachines zoals Google en Bing
o www.mvonederland.nl/praktijkvoorbeelden
o www.rvo.nl/actueel/praktijkverhalen
o www.duurzaambedrijfsleven.nl
VOORBEREIDEN
Je gaat onderzoek doen naar duurzaamheid in bedrijven binnen jouw sector. Hier
gebruik je het internet voor.
Vraag 1
Tot welke sector hoort jouw leerbedrijf?
Vraag 2
Zoek op het internet naar bedrijven binnen jouw sector die zich inzetten voor
duurzaamheid. Gebruik een zoekmachine zoals Google of bekijk de websites die bij
bronnen staan vermeld. Welke bedrijven binnen deze sector zijn toonaangevend als
het gaat om duurzaamheid? Noteer er minstens drie. Schrijf ook om waarom deze
bedrijven toonaangevend zijn.
Naam bedrijf
Waarom is dit bedrijf toonaangevend?
© Savantis
11
Duurzaamheid in het beroep B
Vraag 3
a) Kies twee bedrijven uit die jij gaat onderzoeken. Noteer de bedrijfsnamen.
b) Leg uit waarom je voor deze twee bedrijven kiest.
UITVOEREN
Om onderzoek te doen, heb je bronnen nodig. Om duurzaamheid in bedrijven te
onderzoeken, kun je onder andere de volgende bronnen gebruiken:
•
•
•
•
•
•
•
Bedrijfswebsite
Nieuwswebsites
Jaarverslagen
Nieuwsbrieven
Visiedocumenten
Reclames
Kranten en tijdschriften
Houd bij welke bronnen je raadpleegt. Noteer de bronnen in onderstaande tabel.
Bedrijf
12
© Savantis
Geraadpleegde bronnen