Herkennen van en omgaan met mensen met een

Herkennen van en omgaan met
mensen met een lichte
verstandelijke beperking
Doelgroep ‘s Heeren Loo, Almere:
• Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 – 100
jaar)
• Alle niveaus van verstandelijke beperking: IQ tot 85 ȧ 90
• Zowel gericht op gedrag (diagnostiek en behandeling) als
(geestelijke) gezondheid (medisch en paramedisch)
• Voor enkelvoudige tot complexe problematiek
• Voor de client en zijn gezin/omgeving
• Van “licht” naar “specialistisch”
• In samenwerking met lokale keten
• Op maat: van licht naar specialistisch Ambulant, polikinisch,
intramuraal
MEE is er voor:
• alle leeftijden
• mensen met een: chronische ziekte, lichamelijke beperking,
zintuiglijke beperking, verstandelijke beperking, autisme
spectrum stoornis, niet aangeboren hersenletsel
• de omgeving van deze mensen (ouders, familieleden,
hulpverleners, verwijzers, belangstellenden)
MEE biedt informatie, advies, ondersteuning, bemiddeling,
doorverwijzing, deskundigheidsbevordering
•Landelijke organisatie, gemeentelijke verschillen in uitvoering
Edward Witten
•
•
•
•
•
62 jaar, vader, docent, wetenschapper
theoretisch fysicus
IQ > 240
ontwikkelaar van de ‘snaartheorie’
dé opvolger van Albert Einstein
Licht verstandelijk beperking
Cognitieve beperking
Mensen met speciale behoeftes
Lichte zwakzinnigheid
Moeilijk lerend
Zwakbegaafd
Licht verstandelijke handicap
Licht verstandelijk beperkt…
• Wat betekent dit volgens jullie?
• Heb je er mee te maken gehad?
• Waar merk je het aan en/of wat maakt het moeilijk om te
herkennen?
Wat weten we vanuit onderzoek?
Lichte verstandelijke beperking/’moeilijk lerend zijn’ uit zich in:
• Beperkingen op cognitief vlak
• Beperkingen op emotioneel vlak
• Beperkingen op sociaal vlak
Het is dus meer dan een
Leerprobleem!!!
Verstandelijk Beperkt?
Hoe stel je een verstandelijke beperking vast?
• Verschillende intelligentietesten
• Sociale redzaamheid en het sociaal aanpassingsvermogen
(adaptief functioneren)
• Start gedurende ontwikkelingsperiode
Verstandelijk Beperkt?
Naamgeving en IQ volgens DSM-4
•
•
•
•
•
•
•
Hoogbegaafd:
Bovengemiddeld:
Normaal begaafd:
Zwakbegaafd:
Licht verstandelijk beperkt:
Matig verstandelijk beperkt:
Ernstig verstandelijk beperkt:
IQ >130
IQ 115-130
IQ 85-115
IQ 70-85
IQ 55-70
IQ 40-55
IQ 25-40
-> DSM-5: mate van ernst/begeleidingsbehoefte
IQ
VERBAAL
MONDELINGE
VAARDIGHEDEN
WERKGEHEUGEN
PERFORMAAL
PRAKTISCHE
VAARDIGHEDEN
VERWERKINGSSNELHEID
Cognitief functioneren
• Aandacht: problemen met aandacht volhouden, selecteren &
concentreren
• Waarneming: meer gericht op visuele (plaatjes) dan auditieve
(luisteren) waarneming.
• Planning: moeite met plannen.
• Geheugen: verminderde werking auditief korte termijn
geheugen.
• Taal: moeilijk gebeurtenissen te onthouden en ordenen d.m.v.
taal.
Emotioneel functioneren
• Moeite met herkennen van emoties en gezichtsuitdrukkingen
bij anderen.
• Verminderde empathie (inlevingsvermogen).
• De eigen innerlijke wereld wordt minder uitgebreid
waargenomen.
• Minder controle over eigen gevoelens.
• Moeite met gevoelens onder woorden brengen.
Sociaal functioneren
• Vooral gericht op negatieve informatie en gegevens vijandiger
interpreteren.
• Vaker agressieve of passieve oplossingen inzetten
• Niet in staat zijn om vooraf te kiezen uit de verschillende
manieren van reageren
• Moeite met reflecteren, eigen acties onvoldoende evalueren
en bijstellen.
• Moeite met oorzaak-gevolg, als-dan
Complexe problematiek
• Comorbiditeit met andere problematiek
• Traumatische ervaringen
• Verleden
• Verslaving
Vroegsignalering!
FilmHet leven begint bij 18 (stel wil
samenwonen).wmv
Gevolgen
• Stellen beperkt grenzen, waardoor gemakkelijk beïnvloedbaar
• Risico: sneller in criminele circuit, loverboy problematiek
• Overzien meestal consequenties van eigen handelen niet
• Vinden het moeilijk om naar eigen handelen te kijken
Film
Documentaire: “Het leven begint bij 18”
Herkennen
•
•
•
•
•
Schoolverleden
Werkverleden
Inkomen
Sociale contacten: leeftijdsgenoten, hobby’s
Praktisch: - route naar ……..
- lezen/schrijven
- geboortedatum
- klok kijken/omgaan met geld
• Taalgebruik en taalbegrip – oorzaak en gevolg
Communicatietips (1)
•
•
•
•
Taalgebruik: kort en concreet
Heb geduld, neem de tijd en pas het tempo aan
Goed luisteren, doorvragen en samenvatten
Geef de ander tijd om vragen te stellen en vragen te
beantwoorden
Communicatietips (2)
• Niet nu, wanneer dan wel: duidelijkheid
• Visualiseren, communicatie ondersteunen
• Doseer hoeveelheid nieuwe/complexe informatie; werk in
stappen
• Check of inhoud begrepen is
• Netwerk betrekken
Communicatietips (3)
• Geef complimenten over de dingen die goed gaan
• Help bij het maken van keuzes, beperk de keuze tot twee
mogelijkheden
• Zoek samen naar een manier om afspraken goed vast te
leggen (brief, app….)
• Laat niet teveel tijd tussen afspraken zitten
Communicatietips (4)
• Benader de ander respectvol en gelijkwaardig
• Neem de ander serieus
• Spreek gewoon aan op gedrag dat ergernis of overlast
veroorzaakt. Geef daarbij tips hoe iemand zich anders kan
gedragen
• ‘Instructie-niveau’ versus ‘Inzicht-niveau’
Oefening termen
Boyke
Communicatie???
Afronding
• Vragen/opmerkingen?
Dank voor jullie aandacht!
Dank voor jullie aandacht!
[email protected]
[email protected]