psychologen in de zorg voor mensen met een

PSYCHOLOGEN
IN DE ZORG VOOR
MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE
HANDICAP
DEFINITIE
Volgens de Diagnostic Manual of Mental Disorders moet men twee
beperkingen hebben, om een verstandelijke handicap te hebben:
1. Bij individuele capaciteiten
2. In de omgeving waarin de betrokken persoon heeft verkeerd
ERNST VAN DE VERSTANDELIJKE HANDICAP
Er zijn vier niveaus om de mate van ernst van een verstandelijke
handicap aan te geven:
1.
Licht verstandelijk gehandicapt: IQ tussen 50 en 70 en mentale
leeftijd tussen 7 en 11 jaar.
2.
Matig verstandelijk gehandicapt: IQ tussen 35 en 50 en mentale
leeftijd tussen 4 en 7 jaar.
3.
Ernstig verstandelijk gehandicapt: IQ tussen 20 en 35 en mentale
leeftijd tussen 2 en 4 jaar.
4.
Diep verstandelijk gehandicapt: IQ lager dan 20 en mentale
leeftijd onder de 2 jaar.
STOORNISSEN, BEPERKINGEN EN HANDICAPS
Stoornissen zijn afwijkingen in functies of structuur van het menselijk
organisme.
Beperkingen gaan om de persoonlijke tekorten in vaardigheden (bijv. bij
bewegen, spreken, lezen, schrijven, geheugen, aandacht, waarneming).
Handicaps gaan om de nadelen die een persoon ondervindt van die
stoornis en beperking
WAT ONDERZOEKEN PSYCHOLOGEN?
In eerste instantie gaat het over het bepalen van het verstandelijk niveau
en specifieke cognitieve functies, zoals:
aandacht
visueel-ruimtelijke organisatie
concentratie
geheugen
planning
ETIOLOGIE EN PREVENTIE
Bij het zoeken naar de oorzaak van een verstandelijke handicap kan een
onderscheid gemaakt worden in :
aanlegstoornissen: foutmogelijkheid
(zoals infecties, straling, medicijnen en drugs).
secundaire of verworven beschadigingen
DAGBESTEDING
Belangrijkste waarde:
Een persoon op een plezierige manier bezig houden en dat hij op zijn
eigen manier een maatschappelijke bijdrage levert en zich zo
gewaardeerd voelt.
Een natuurlijke dagindeling ontstaat met verplichtende activiteiten en
vaste werktijden overdag en een privéleven thuis met informele contacten
bij de vrijetijdsbesteding.
DE GEVOLGDE METHODIEK
Bij mensen met een verstandelijke handicap zijn er cognitieve problemen:
- discriminatie
- selectie
- opname
- verwerking van, en de reactie op prikkels
vertragen
BEHANDELING
Wanneer er sprake is van psychische problemen en gedragsproblemen kan
de psycholoog overgaan tot vormen van behandeling:
een adequate behandeling (vaak een langdurige en moeizame zaak)
non-verbale therapieën (spel, muziek, handvaardigheid en beweging)
gedragstherapie
gesprekstherapie
PSYCHOLOGISCHE ADVISERING
De psycholoog adviseert over :
- de inhoud en vormgeving van de huisvesting
- de dagbesteding
- de vrijetijdsbesteding van verstandelijk gehandicapten

Een goed onderbouwde begeleidingsvisie en daarop aansluitende
werkwijze spelen hierbij een belangrijke rol