Communicatie bij personen met een

Dienst Ambulante Begeleiding
Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking.
Voorstelling DAB
 ambulante en mobiele dienst voor gezinnen met kind, jongere of volwassene met een verstandelijke handicap  steun, informatie en psycho ‐ pedagogisch advies
 vrijblijvende hulpverlening
DOELSTELLINGEN
1. 2. 3. 4. 5. 6.
7. 8. verkennen van mogelijkheden en beperkingen
zoeken naar een goed evenwicht
ondersteuning op vlak van ouderlijke vaardigheden
ondersteuning op vlak van persoonlijke beleving
hulp bij het uitbouwen van een traject
ondersteuning bij de sociale administratie
ondersteuning bij contacten met andere hulpverleners
advies bij het omgaan met gedragsproblemen en werken rond beeldvorming
Verstandelijke beperking
 functioneringsproblemen die worden gekenmerkt door:
 significante beperkingen in het intellectuele functioneren  Beperking van het aanpassingsvermogen zoals dat tot uitdrukking komt in intellectuele, sociale en praktische vaardigheden.  De functioneringsproblemen ontstaan vóór de leeftijd van 18 jaar.
Niveaus
 IQ < 20/25: diep verstandelijke beperking
 IQ 20/25 – 35/40: ernstig verstandelijke beperking
 IQ 35/40 – 50/55: matig verstandelijke beperking
 IQ 50/55 – 70/75: licht verstandelijke beperking
Graad van verst.handicap
I.Q
Ontwikkelingsleeftijd Cognitieve fase
Gedrag in ontwikkeling
Licht
50‐70
7‐11 jaar
concrete denken
kan sociale vaardigheden leren
Matig
35‐50
4‐7 jaar
prelogisch
Kan je trainen
Ernstig
20‐35
2‐4 jaar
preoperationeel
weinig zelfredzaamheid
Diep
0‐20
tot 2 jaar
sensomotorisch
geringe mogelijkheden
Verstandelijke beperking
 Persoon met een (licht) verstandelijke beperking aanvaardt de handicap niet
 inzicht
 taal en spraak
 Vertragingen
 Moeilijker kunnen verwoorden
 Minder woorden voor…
 Tempo is vertraagd
 leerbaarheid en kennisoverdracht  Kunnen en aankunnen
 Ontwikkeling van gevoelens Wat is communicatie





contact tussen mensen
Uitwisseling van informatie
Verbaal, niet – verbaal, gedrag
Bewust, onbewust
Wederzijdse beïnvloeding
  complex!
Wat is communicatie






Zender
Boodschap
Het medium
De ontvanger
Feedback
ruis
Communicatie
 Inhoudelijk aspect
 Relationeel aspect
 Expressief aspect
 Bedoelingen aspect
Het belang van communicatie bij personen met een verstandelijke handicap
Iedereen wil erkenning en gewaardeerd worden.
Belang van communicatie
 Communicatie is belangrijk om elkaar te begrijpen




Sociale contacten, relaties kunnen uitbouwen
Kunnen verwoorden wat je ervaart of voelt
kunnen bespreken wat je meemaakt
Jezelf kunnen zijn en je uitdrukken
Ondersteuning van communicatie
 Verschillende kaders geven richting aan ondersteuning van PmVH
Communicatie heeft daarin telkens een belangrijke plaats
 Kwaliteit van leven
 Inclusie en maatschappelijke participatie
 Empowerment
 Ondersteuningsmodel
Centrale rol van communicatie
 Vele PmVB ervaren moeilijkheden met het begrijpen en gebruiken van taal
 Spraakproblemen
 Taalontwikkelingsproblemen
 Taal wordt beïnvloed door: aandacht, geheugen, informatieverwerking, concentratie, tijdsbesef, omgevingsfactoren, emoties,….
ondersteuning van communicatie




Stimuleren
Afstemmen
Ondersteunen
compenseren
Basisvaardigheden






Alert zijn voor het niveau van de cliënt
Mandaat hebben Durf te benoemen
Betrek het netwerk
Geef een duidelijk kader
Oplossingsgericht spreken
Klare taal







Taalgebruik
Enkelvoudige boodschappen
Geen dubbelzinnige bewoordingen
Herhalen
Open – gesloten vragen
Concreet maken
Actief luisteren
Niet – verbale communicatie




Je lichaamstaal
Je eigen houding
Nabijheid – afstand
omgevingsfactoren
 Gebruik van hulpmiddelen (auditief, visueel, handelingen,…)
Bij moeilijkheden







Juiste afstemming
Je eigen houding
Bemoeizorg
Benoemen! Feitelijk niveau
Sta open voor emoties, geef tijd, heb geduld
oplossingsgericht
Niveaudenken
 De juiste afstemming
 Ontwikkelingsdomeinen:  Intelligentie
 Emotioneel
 sociaal
 Kunnen – aankunnen
 Wat heeft iemand nodig op een bepaald moment?
 Bijkomende problemen?
Voorbeelden





stappenplannen
Schema’s
Posters
Infobrochures
werkmateriaal
Informatie
 Pictogrammen:
 www.sclera.be
 www.autiplan.nl
 www.sociaalopstap.nl





Modem
Blue assist
Dottie.be
Wai‐not.be
slimkicken.be
 Vragen?
 Bedankt voor uw aandacht!