Hoe gaat Nederland met pensioen?

Hoe gaat Nederland met pensioen?
Een onderzoek over hoe bewust werknemers zich voorbereiden
op hun pensioen op verschillende thema’s, waaronder aanpak
werkgevers bij langer doorwerken.
In opdracht van
© GfK Intomart 2013 | 33213 Delta Lloyd Pensioenspiegel | November 2013
.
1
Inleiding
2
Inleiding
Langer doorwerken
Delta Lloyd wil als belangrijke speler in de pensioenmarkt op
een inhoudelijke manier een bijdrage leveren aan de
pensioendiscussie. Het onderwerp ‘langer doorwerken’.is
zowel bij werkgevers als beleidsbepalers een onderwerp dat
nog volop in beweging is. Het besef dringt langzaam door dat
we het werken er op moeten gaan inrichten. Er is behoefte
aan goede inhoudelijke input, waarmee de komende jaren de
discussie gevoerd kan worden.
Doelstellingen
Doelgroep
Voor deze monitor is een onderzoek uitgevoerd onder
werknemers in loondienst of overheidsdienst. Deze
werknemers zijn geselecteerd uit het Online Panel van GfK.
Dit Panel telt ruim 110.000 personen en heeft een goede
responskwaliteit. Het Panel wordt maandelijks gescreend
waarbij gevraagd wordt naar onder meer de werkende
status, positie in het huishouden, branche waar men in
werkzaam is. Daarmee kan heel nauwkeurig een goede en
representatieve steekproef getrokken worden voor de
werknemer.
Het onderzoek ‘Hoe gaat Nederland met Pensioen’ is hier
onderdeel van en onderzoekt hoe bewust werknemers zich
voorbereiden op hun pensioen op verschillende thema’s.
Binnen het thema ‘aanpak werkgevers bij langer doorwerken’
wordt jaarlijks gemeten welke maatregelen werkgevers treffen
om langer doorwerken te ondersteunen. ‘Hoe gaat Nederland
met Pensioen?’ is uitgevoerd onder 1000 werknemers. Het
geeft inzicht in het pensioenbewustzijn van werknemers, hoe
men aankijkt tegen langer doorwerken en hoe de werkgever
daar een rol in speelt.
3
Conclusies
4
Conclusies
Werknemers over werkgevers
Voorbereiding op langer doorwerken door werkgever
• Slechts een derde van de werknemers denkt of weet dat
de werkgever zich voorbereidt om langer doorwerken te
ondersteunen.
• Vooral werknemers uit het klein MKB (<20 werknemers)
denken of weten dat hun werkgever zich nog niet
voorbereid heeft op langer doorwerken. In grote
bedrijven is men er meer zeker over dat er maatregelen
getroffen worden.
• Er is vooral onzekerheid over de intenties van de
werkgever ten aanzien van langer doorwerken. 6 op de
10 werknemers doet geen duidelijke uitspraak over de
vraag of hun werkgever langer doorwerken stimuleert.
• Mogelijkheden voor langer doorwerken worden vooral
gesignaleerd voor white-collar werk.
• Reorganisaties en economische druk bemoeilijken het
voor de werknemer om langer door te werken.
• Werknemers geven aan dat hun werkgever maatregelen
treft die rekening houden met de leeftijd van de
werknemer; lichtere functie bij zwaar werk, begeleiding
van jonge collega’s en bevordering van mobiliteit.
• Er is een mismatch tussen het aanbod van de werkgever
en de behoefte van de werknemer aan maatregelen om
langer doorwerken mogelijk te maken.
• Vooral werknemers in financiële instellingen en
overheidsdiensten zijn er zeker van dat actieve
loopbaanplanning door de werkgever wordt aangeboden.
• Werknemers hebben voornamelijk behoefte aan
vitaliteitsbeleid, senioren- en levensfasebewust
personeelsbeleid. Beleid dat nu nog nauwelijks door
werkgevers wordt ingezet.
5
Rol van werkgevers
6
De mate waarin werkgevers zich voorbereiden op langer
doorwerkende werknemers, wordt niet hoog ingeschat.
Tweederde van de werknemers weet het niet, vermoedt van niet of weet
dat de werkgever geen maatregelen treft om langer doorwerken te
ondersteunen.
Inschatting van voorbereiding door
werkgever op langer doorwerken
Mannen zijn er vaker mee bekend van
vrouwen dat hun werkgever zich
voorbereidt op het feit dat werknemers
straks langer moeten doorwerken.
Vooral werknemers uit het klein MKB
(<20 werknemers) denken of weten dat
hun werkgever zich nog niet voorbereid
heeft op langer doorwerken. In grote
bedrijven is men er meer zeker over dat
er voorbereidingen getroffen worden.
D1. Weet u in hoeverre uw werkgever zich nu al voorbereidt op het feit dat werknemers
straks langer moeten doorwerken dan de huidige pensioenleeftijd?
Basis: n = 1000
7
Er is een mismatch tussen het aanbod van de
werkgever en de behoefte van de werknemer aan
maatregelen om langer doorwerken mogelijk te maken.
Aanbod beleid werkgever
bij langer doorwerken
Vrouwen hebben vaker geen idee
van het aanbod van hun werkgever
wat betreft langer doorwerken.
Vooral werknemers in financiële
instellingen en overheidsdiensten zijn
er zeker van dat actieve
loopbaanplanning door de werkgever
wordt aangeboden.
Behoefte aan ondersteuning
werkgever bij langer
doorwerken
Ten opzichte van werknemers van kleine
bedrijven hebben werknemers van grote
bedrijven (500+ werknemers) meer behoefte
aan seniorenbeleid.
Veel maatregelen worden volgens
werknemers vooral in de groot- en
detailhandel niet aangeboden.
D3. In hoeverre weet u of uw werkgever de volgende zaken heeft georganiseerd?
D4. Aan welke vormen van ondersteuning door uw werkgever heeft u behoeften als het gaat om langer doorwerken?
Basis: n = 1000
8
Werknemers hebben vooral behoefte aan vitaliteitsbeleid,
senioren- en levensfasebewust personeelsbeleid. Beleid
dat nog nauwelijks door werkgevers wordt ingezet.
Weinig behoefte aan
in redelijke mate door
werkgevers aangeboden
Veel behoefte aan
in redelijke mate door
werkgevers aangeboden
Weinig behoefte aan
nauwelijks door
werkgevers aangeboden
Veel behoefte aan
nauwelijks door
werkgevers aangeboden
D3. In hoeverre weet u of uw werkgever de volgende zaken heeft georganiseerd?
D4. Aan welke vormen van ondersteuning door uw werkgever heeft u behoeften als het gaat om langer doorwerken?
Basis: n = 1000
9
Werknemers geven aan dat hun werkgever maatregelen
treft die rekening houden met de leeftijd van de
werknemer; lichtere functie bij zwaar werk, begeleiding
van jonge collega’s en bevordering van mobiliteit.
“Rekening houden
“Zorgen dat mensen
die zwaar werk doen
in een andere functie
terechtkomen.”
“Leeftijdsbewust
personeelsbeleid
ontwikkelen”.
met instroom van
jonge collega's die
“Minder mensen
ingewerkt kunnen
aannemen.”
worden door oudere
“Werken aan de
mobiliteit van
medewerkers.”
ervaren collega's.”
Inschatting van
voorbereiding
door werkgever
op langer
doorwerken
D2. Weet u ook wat uw werkgever op dit moment al doet of voorbereidt om ervoor te zorgen dat werknemers straks langer
moeten doorwerken dan de huidige pensioenleeftijd?
Basis: n = 1000
10
Hoe het aanbod van de werkgever de behoeften van de
werknemers reflecteert
Seniorenbeleid
Vitaliteitsbeleid
Mismatch: -29%
Mismatch: -18%
Levensfasebewust
Personeelsbeleid
Actief aanbieden
na- en bijscholing
Actieve
loopbaanplanning
Mismatch: -28%
Mismatch: 3%
Mismatch: 3%
Behoefte
werknemer
Aanbod
werkgever
D3. In hoeverre weet u of uw werkgever de volgende zaken heeft georganiseerd?
D4. Aan welke vormen van ondersteuning door uw werkgever heeft u behoeften als het gaat om langer doorwerken?
Dit is het percentage
werknemers dat heeft
aangegeven aan deze
maatregel behoefte te
hebben.
Dit is het percentage
werknemers dat er
zeker van in dat deze
maatregel wordt
aangeboden door de
werkgever.
Basis: n = 1000
11
Vooral onzekerheid over de intenties van de werkgever
t.a.v. langer doorwerken.
Verwachte houding van werkgever
t.a.v. langer doorwerken
Mogelijk maken langer
doorwerken door werkgever
D5. Hoe denkt u dat uw huidige werkgever staat tegenover
het langer doorwerken van werknemers dan de huidige
pensioenleeftijd?
D6. Maakt uw huidige werkgever het u goed mogelijk om langer door
te werken dan de huidige pensioenleeftijd?
Basis: n = 1000
12
Mogelijkheden voor langer doorwerken worden vooral
gesignaleerd voor white-collar werk.
Opmerkelijk: reorganisaties en economische druk bemoeilijken het voor
de werknemer om langer door te werken.
“Ik heb kennis van zaken en
dat is makkelijk voor de
“Door de mogelijkheid een
werkgever.”
andere functie te bekleden
binnen hetzelfde bedrijf.”
“Er kan ook op 0 uren basis
opgeroepen worden”.
“Omdat het werk niet fysiek
belastend is”.
“Omdat oud medewerkers
als adviseur terug kunnen
komen”.
Het is goed mogelijk om
langer door te werken omdat…
Het is niet goed mogelijk om
langer door te werken omdat…
“Vanwege het korte termijn
beleid waarbij omzetgroei en
winst op korte termijn het
belangrijkste zijn.”
“Omdat het een onzekere tijd
is en er niet genoeg werk is.”
“In verband met
reorganisaties worden
“Vanwege zwaar en stressvol
werknemers die tegen hun
werk”.
pensioen aanzitten
aangemoedigd om ook
daadwerkelijk met pensioen
te gaan.”
D6a. Waarom denkt u dat het bij uw huidige werkgever goed mogelijk is om langer door te werken?
Basis: n = 1000
D6b. Waarom denkt u dat het bij uw huidige werkgever niet goed mogelijk is om langer door te werken?
13
Bijlagen
14
54% heeft een globaal tot goed beeld van zijn financiële
situatie na pensioen. 19% heeft daarover nog niet
nagedacht, 27% heeft slechts een beetje beeld van de
financiële situatie.
Financiële situatie
B1: In hoeverre heeft u voor ogen hoe uw financiële situatie zal zijn als u met
pensioen gaat?
Basis: totaal (n = 1000)
15
Onderzoeksverantwoording
Methode
Het onderzoek is online uitgevoerd op het Online Panel van Intomart GfK. Respondenten uit
het Panel ontvingen via een e-mail een uitnodiging met daarin een link naar de online
vragenlijst.
Veldwerkperiode
Het veldwerk voor dit onderzoek werd uitgevoerd in de periode 14 t/m 25 oktober 2013.
De gemiddelde invulduur van de vragenlijst bedroeg ca. 13 minuten.
Doelgroep & steekproef
De doelgroep voor dit onderzoek bestaat uit Nederlandse werknemers. Door middel van
screeningsvragen is een steekproef getrokken uit het Online Panel. De geselecteerde
respondenten hebben in eerder onderzoek aangegeven in loondienst of overheidsdienst
werkzaam te zijn. In totaal hebben n=1000 werknemers de vragenlijst volledig ingevuld.
De resultaten zijn gewogen naar leeftijd en opleiding, zodat de verhouding representatief is
voor de Nederlandse werknemer.
Rapportage
Naast deze PowerPoint-rapportage zijn er eveneens uitgebreide tabellenboeken beschikbaar
met uitsplitsingen van de resultaten naar relevante achtergrondkenmerken en typeringen.
Certificering
Het onderzoek is uitgevoerd in overeenstemming met het kwaliteitssysteem van Intomart GfK
dat is gecertificeerd volgens de normen van NEN-EN-ISO 9001, ISO 20252 en ISO 26362.
Intomart GfK onderschrijft de gedragsregels van E.S.O.M.A.R. (European Society for Opinion
and Market Research) en is lid van de brancheorganisatie MOA (zie http://www.moaweb.nl).
Het is toegestaan de uitkomsten van onderzoek extern te publiceren. Wel dient in dat geval
bij de onderzoeksresultaten als bron "Intomart GfK november 2013" te worden vermeld.
Exclusiviteit van verzamelde gegevens is gebaseerd op de Gedragscode van de MOA, art. 9
(zie http://www.moaweb.nl).
16