Terminaal zieke werknemer raakt hele Organisatie

~1
-r ~a
—
Thema
-
—
Terminaal zieke werknemer raakt hele Organisatie
Laatste
ronde
Ongeneeslijk zieke collega’s en medewerkers trekken een zware
wissel op afdelingen. Werkgevers hebben geen idee hoe ze
hiermee moeten omgaan. Handboeken zijn er amper en de wet
zwijgt in alle talen. Maar ook voor terminaal zieke werknemers is
goed werkgeverschap een verplichting. Handvatten hiervoor zijn er
zeker.
Tekst Leo Wilhelm, Verliesenrouwophetwerk.nI
Foto Dreamstime
B
aansluiting te maken tussen het ziekteverzuimbeleid
en het rouwprotocol. Op die manier wordt het voor
leidinggevenden
duidelijker
van hun verwacht
innen de rijksoverheid
loopt wat
een er
experiment
om de
wordt rond sterfgevallen op het werk. Een leidinggevende gaf al
het goede voorbeeld. Ondanks dat hij binnen de Organisatie
een andere functie heeft geaccepteerd, heeft hij een terminaal
zieke medewerker niet overgedragen aan zijn opvolger. Hij blijft
zelf namens de Organisatie het contact onderhouden. Het rouw
protocol heeft hij standaard in zijn koffertje zitten, voor het
moment dat het overlijdensbericht komt.
Het is een voorbeeld van een Organisatie die invulling geeft aan
het werkgeverschap voor terminaal zieke werknemers. Duide
lijke omgangsvormen hiervoor zijn er niet, zeker niet in de wet.
De wetgeving vertoont hier juist een lacune. De wet Poortwach
ter schrijft precies voor hoe organisaties met ziekteverzuim
moeten omgaan. Vaste periodes, plannen van aanpak en evalu
atiemomenten moeten er voor zorgen dat de medewerker zorg
vuldig begeleid wordt. Vanaf de eerste ziekmelding tot aan de
re-integratie en het hervatten van het werk.
Een uitzondering maakt de wet Poortwachter echter voor
medewerkers waarvan verwacht kan worden dat die niet meer
personeelbeleid februari • 2011
39
aan het werk komen. De werkgever is niet verplicht het plan van
aanpak op te stellen als vaststaat dat er geen re-integratiemo
gelijkheden zijn. Bijvoorbeeld als iemand terminaal ziek is. Ter
minaal zieke medewerkers dreigen hierdoor uit het zicht van de
Organisatie te verdwijnen.
Goed werkgeverschap
bericht van overlijden. In het eerste geval ligt dan de nadruk
vanuit de werkgever op het bijwonen van de uitvaart en de
begeleiding van de afdeling waarde medewerker werkte, In het
andere geval ligt de nadruk op de opvang en begeleiding van
de medewerker die het verlies heeft geleden. De situatie dat
een medewerker zelf aangeeft binnenkort te zullen overlijden,
vergt vergelijkbare inzet vanuit de werkgever.
Uitbreiding van de wet Poortwachter op dit vlak lijkt niet zinvol.
Erkenning door de werkgever voor de goede prestaties van
de terminaal zieke werknemer, gebeurt bij uitstek in een
persoonlijk gesprek
Daarvoor is de doelstelling van de wet te veel gericht op re-inte
gratie en werkhervatting. Toch ligt er vanuit het oogpunt van
goed werkgeverschap een verantwoordelijkheid bij de werkge
ver. Afhankelijk van de duur van ziekteverzuim is er namelijk
vaak nog steeds sprake van een dienstverband en doorbetaling
van loon.
Een rouwprotocol geeft dan enig houvast. In een rouwprotocol
worden vaak twee situaties onderscheiden: een medewerker
komt te overlijden of een medewerker verliest een dierbare. Vrij
wel altijd start het rouwprotocol bij het ontvangen van het
TIPS VOOR DE WERKNEMER
Zie het gebeurde onder ogen en erken wat er gebeurt
Natuurlijk is daar in eerste instantie de klap als blijkt dat een
medewerker niet meer beter zal worden. De terminaal zieke
medewerker zal vanuit zijn eigen situatie met het naderende
einde om moeten gaan. Dit vraagt ook van deze werknemer in
kwestie een enorme persoonlijke aanpassing.Toch wordt er ook
van de werkgever actie verwacht Het belang van de medewer
ker ligt misschien niet meer bij het werk, omdat re-integratie en
werkhervatting uitgesloten zijn. Maar het werk maakt onderdeel
uit van de zaken waarvan de werknemer afscheid moet gaan
nemen. Met een naderend einde voor ogen, kijkt iemand terug
VOORAL NIET DOEN
.
Krop gevoelens niet op, laat je directe omgeving delen in je
vei di let
Ga geen eigen ervaringen ophalen
.
St ei je kwetsbaar op en aanvaard hulp
Wees duidelijk en eerlijk oer je behoeften, verlangens en
wensen
TIPS VOOR DE WERKGEVER
Zoek zelf contact net de medev,’erker en wacht niet tot ciie
Oordeel niet en kom niet met ongevraagcle adviezen
Ver mijcl cl ichés en misplaatste oprnerk ing en Çmisschien
vinden ze nog een medicijn’)
.
De medewerker is niet zielig, beharrdel hem of haar als
volwaardig persooir
MEER INFORMATIE
Uit onderzoek in opdracht van de Stichting Ideële Reclame, SIRE
zei f komt
blijkt dat één op do vier vrienden het in het con tact met een
Bekijk het verlies vanuit de unieke sitLiatie van de rouwencie
terniinaal zieke vriend af laat weten. Om dit onder de aandacht
Bied de medewerker een veilige plaats om ongestoord te
te brengen, heeft SIRE onlangs de nieuwe campagne ‘Ik ben er
praten
nog’ gelanceerd. Voor meer informatie, artikelen, literatuur en
Nodig de medewerker uit om te praten en respecteer een nee
verwijzingen, kijk eens op de site: www.verliesenrouwophet
Praat er niet overheen alt cie medewerker gevoelens Lat. Kom
werk.nl. Hier wordt het thema verlies en rouw op het werk
er voor uit als dat moeilijk is
behandeld, zowel vanuit het perspectief van reorganisaties en
fusies, (gedwongen) arbeidsmobiliteit en ziekte en overlijden 01)
het werk.
40
personeelbeleid februari • 2011
.~
Thema
~
-~.
Voor medewerkers is het
belangrijk om verbonden
te blijven met de
terminale zieke
collega. Zij zijn ook
nabestaanden
naar wat hij of zij heeft bereikt. Het
werk kan hier een grote rol in spe
len. Heeft iemand eventuele ambi
ties kunnen realiseren, doelen kun
nen bereiken?
Voor collega’s is het ook belangrijk om
verbonden te blijven met de terminale
medewerker. Zij zijn achterblijvers en
op een bepaalde manier ook nabe
staanden. Het gat dat ontstaat
wanneer een collega ziek
weg is, niet meer beter zal
worden en niet meer
terug zal komen, is gro
terdan alleen het werk
dat misschien overgeno
men moet worden. Ook op het werk zijn er
onderlinge relaties en vertrouwde patronen. Als die wegvallen,
verandert de sfeer op de afdeling. Ongewild afscheid nemen
gaat iedereen op het werk aan en heeft invloed op al het perso
neel.
Onbeduidend
De werkgever heeft een belangrijk aandeel in deze betekenisge
ving. Wanneer de werkgever geen contact houdt met de mede
werker, kan de werknemer het werk dat hij of zij heeft gedaan
als onbeduidend interpreteren. Dit verzwaart het rouwen.
Onderhoudt de werkgever het contact met de werknemer in
kwestie, dan is de interpretatie van de werknemer van de bete
kenis van het werk veel positiever.
Erkenning door de werkgever voor de goede prestaties van de
terminaal zieke werknemer, gebeurt bij uitstek in een persoon
lijk gesprek. Hoe moeilijk het voor de leidinggevende of de
werkgever ook is, het is nodig voor een goede rouwverwerking
door de werknemer. Het is voor werknemers belangrijk dat de
leidinggevenden of de werkgever in contact blijft. Een voorge
schreven manier om dat te doen is er niet. Een rouwprotocol
kan ook hier weer houvast bieden.
personeelbeleid . februari 2011
41