Wat heeft onderzoek ons gebracht? Mirjam van der Burg Afdeling Immunologie, Erasmus MC Het begin van onderzoek • Is er iets mis met het afweersysteem? • Zo ja, waarom? Analyse van bloedcellen Gekleurd lichtsignaal Analyse van bloedcellen Analyse van bloedcellen monocytes SSC CD14 (My4)-PE granulocytes lymphocytes granulocytes monocytes CD15 (CLBCD15)-FITC CD19 (Leu-12)-PE gated on lymphocytes B-lymphocytes T-lymphocytes CD3 (Leu-4)-FITC CD16 (Leu-11b) en CD56 (Leu-19)-PE FSC gated on lymphocytes NK-cells T-lymphocytes CD3 (Leu-4)-FITC Zijn er genoeg witte bloedcellen? B lymphocytes T lymphocytes Age groups Age groups NK cells Age groups Hebben de cellen de juiste eiwitten op hun oppervlak? control patient • In totaal: 30.000 genen • 180 bekend als “immuundeficiëntie” genen Zoek de fout in het DNA Referentie SCID-patient Gezond persoon Zoek de fout in het DNA Referentie SCID-patient Gezond persoon • Defect gevonden genetische diagnose • Zo niet, in overleg met specialist wordt verder immunologisch en genetisch onderzoek verricht Gericht op zoek naar een fout in het immuunsysteem DNA-PKcs wild type patiënt patient controle Artemis merge Analyse van het hele “genoom” http://www.youtube.com/watch?v=l99aKKHcxC4 Wordt het genetische defect altijd gevonden? David Vetter “Boy in the Bubble” geboren in 1971 SEVERE COMBINED IMMUNODEFICIENCY Kenmerken van SCID Aangeboren afwijking in het immuunsytsteem, die zich gedurende de eerste levensmaanden presenteert met: • • • • Levensbedreigende infecties Diarree Slecht gedijen Behandeling: beenmergtransplantatie Bij SCID zijn T-cellen afwezig - Geen afweer tegen virussen - Geen aanmaak van antistoffen T-cel T-celontwikkeling in de thymus Ontwikkeling tot T-cel Vorming van T-cel receptor Stamcel T-cel Bij SCID: defect in T-celontwikkeling Ontwikkeling tot T-cel Vorming van T-cel receptor Stamcel T-cel Vroege diagnose groot effect op overleving Late diagnosis (bij symptomen) Vroege diagnose Early diagnosis (bij geboorte) 48 SCID patiënten 60 SCID patiënten 17 overleden voor de BMT (35%) 31 patiënten BMT (65%) 12 patiënten overleden na BMT (39%) 40% overleving Brown et al. Blood 2011 1 overleden voor de BMT (1.8%) 59 patiënten BMT (98,2%) 5 patiënten overleden na BMT (8.5%) 90% overleving Hielprikscreening door RIVM? 180.000 geboortes per jaar SCID: 1:40:000 Defect in T-celontwikkeling Ontwikkeling tot T-cel Vorming van T-cel receptor Stamcel T-cel Vorming van T-celreceptor T-celreceptor TREC Cirkel aantonen in hielprikkaartje T-cel cirkel “TREC” screening TREC Gezonde kinderen Veel TRECs Kinderen met SCID Geen TRECs Implementatie van TREC screening USA current status Currently screening (16) Screening in select populations (2) Preparing implementation (27) Modell et al. 2014 Wat heeft onderzoek ons gebracht? Nieuwe inzichten in de oorzaken van afweerstoornissen - nieuwe genetische defecten - welke onderdelen functioneren niet goed Belangrijk voor goede (betere) behandeling Mogelijkheden voor vroege diagnose van SCID dmv hielprikscreening Afweercentrum Erasmus MC sinds 2010