Voorwoord 11 HOOFDSTUK 1 DE EVOLUTIETHEORIE ALS RADICALE HERORIËNTATIE 15 Darwins sublieme denkbeeld De filosofische betekenis van de evolutietheorie Toelichting bij het schema De sowhatters Drie revoluties in het westerse denken 15 17 19 22 25 HOOFDSTUK 2 HET MECHANISME VAN DE BIOLOGISCHE EVOLUTIE 29 Het gen als replicator in een algoritmisch proces Het leven als middel tot reproductie van informatie Het MSR-algoritme: Mutatie, Selectie, Reproductie Het samenspel van genmutaties en natuurlijke selectie Kans en noodzaak, toeval en onvermijdelijkheid Andere invloedfactoren op de variatie; soortvorming De functionaliteit van natuurlijke selectie Vooruitzichten op lange termijn voor soortvorming Geloofwaardigheid van de darwinistische theorie Lamarckisme Kwalitatieve argumenten tegen de evolutietheorie De Baldwin-hypothese Epigenetische erfelijkheid Kwantitatieve argumenten tegen de evolutietheorie Teleologische insluipsels Survival of the fittest Evolutionaire bijproducten Spandrels en exaptaties 29 32 34 37 39 40 42 43 44 45 47 47 48 49 52 52 53 55 HOOFDSTUK 3 EVOLUTIONAIR NATURALISME 59 Criteria voor het naturalistische denken Historisch overzicht Emancipatie van de biologie Naturalisering van het menselijk zelfbeeld De mens als kunstmatig cultuurproduct De aap die niet bestudeerd mocht worden Ontologische verkenning Een vijftal naturalistische uitgangspunten Het evolutieproces is doelloos De mens is een variabel organisme De nieuwe antropologie is bottom-up Ervaringsrelaties in plaats van subject-objecttegenstellingen Lichaam en geest zijn één, maar de praktijk is lastig Een drietal strijdperken 59 61 63 64 65 66 67 69 69 69 69 70 71 72 Status van tijd en werkelijkheid Het antropische principe Doeloorzaken Kentheoretische argumenten voor een realistische ontologie Samenvatting van Vollmers essay: How is it that we can know this world? Vier vollmeriaanse conversaties De onvoltooide ontologie van de evolutionaire naturalist 72 73 74 76 77 81 84 HOOFDSTUK 4 EPISTEMOLOGIE 87 Begripsbepaling Rangschikking van vooronderstellingen Wat gaat voor - geest of stoft Beschikken wij over aangeboren kennis? Schematisch hulpmiddel bij epistemologische positiebepaling Consequenties van de radicaal darwinistische positie Twee epistemologische onderzoeksprogramma’s 87 88 91 93 95 98 99 HOOFDSTUK 5 DE HERKOMST VAN PSYCHISCHE KENMERKEN 101 Sociobiologie en evolutionaire psychologie Drie voorbeelden uit de evolutionaire psychologie De Wason^test Een taalkundige confrontatie Het Zwitserse zakmes als model voor onze geest EP: een succesverhaal Oppositie tegen EP Co-evolutie van cultuur en biologie Ontkoppeling van cultuur en biologie 101 103 103 104 106 107 109 110 112 HOOFDSTUK 6 HET MECHANISME VAN DE CULTURELE EVOLUTIE 117 Imitatie als cultuurvormend leerproces Is cultuur een product van vrijwillige consensus? Darwinistische interpretatie van cultuurvorming Drie verklaringen voor de culturele evolutie Het consensus antwoord Het genetisch’darwinistische antwoord Het memetisch’darwinistische antwoord De keus voor de memetica Procesbeschrijving van de memetische evolutie Sociaal leren en individueel leren Natuurlijke selectie in het culturele domein Bron van variatie Reproductie De culturele tegenhanger van de coelacanth 117 120 123 127 128 129 129 130 131 133 134 134 135 135 Beter begrip van onze samenleving via de memetica Bezwaren tegen de memetica en een antwoord daarop Conclusie Memetische herprogrammering Biologische voorwaarden voor de memetische replicatie Spiegelneuronen maken imitatie mogelijk Onze groeiende neocortex als memen-processor 136 137 142 142 144 145 146