Het v Evolu Het s De vis in ons Evolution in Health and Disease

boekeN
Heeft u recent een boek gelezen of een
website gezien die interessant is voor
uw collega’s? Laat het de reactie weten,
wij stellen uw inbreng zeer op prijs,
[email protected].
Boekentips
Enkele boekentips op het gebied van evolutieleer:
Voor u gelezen
door Leo Pruimboom
Voor u gelezen
door Erik Schut
Auteur: Neil Shubin
Auteur: Stephen C. Kearns and
Uitgeverij: Nieuw Amsterdam
Jacob C. Koella
ISBN: 9789046803882
Uitgever: Oxford University Press
Prijs: € 19,95
ISBN: 9780199207459
Adviesprijs: € 96,50
Evolution in Health and Disease
De vis in ons
De tweede editie van het boek “Evolution in Health and Disease”
Het jaar 2009 is uitgeroepen tot ‘Darwinjaar’. Echter niet iedereen is
kan beschouwd worden als het grote broertje van de eerste editie
het eens met de theorie van Darwin. Dat door het werk van Copernicus
gepubliceerd in 1999. “Evolution in health and disease” bespreekt
de aarde niet meer als het middelpunt van het universum kan worden
de evolutionaire oorsprong van de werkingsmechanismen waarop de
beschouwd is nu wel geaccepteerd, maar dat uit de theorie van Darwin
‘mechanistische’ geneeskunde is gebaseerd. Het boek vervangt deze
blijkt dat de schepping zich nooit zesduizend jaar geleden in zes dagen
geneeskunde niet, maar voorziet in een legitieme basis voor de ontwik-
kan hebben voltrokken, is voor menig gelovige moeilijk aan te nemen.
keling van nieuwe, minder agressieve behandelwijzen en soms zelfs
De meest gebruikte argumenten uit deze hoek om de evolutietheorie
niet-behandelwijzen. In de introductie wordt duidelijk gemaakt wat de
te ontkrachten zijn: er zijn nooit overgangsvormen tussen verschillende
evolutieleer kan betekenen voor het denken in de geneeskunde. Vervol-
soorten gevonden, bouwplannen van dieren zijn constant, een zoogdier
gens komen de evolutie van de mens, de conflicten van de huidige mens
kan niet ontstaan uit een reptiel en er kan geen orde ontstaan uit chaos
met zijn omgeving en de parallele evolutie van micro-organismen op
zonder ingrijpen van buitenaf.
een zeer wetenschappelijke (maar niet altijd makkelijk lezende) wijze
Het boek “De vis in ons” van Neil Shubin laat zien dat in ieder geval de
aan bod. De laatste hoofdstukken over veroudering, kanker en ontste-
eerste twee argumenten niet kloppen. Shubin, paleontoloog en anatoom,
kingsziekten en hun evolutionaire achtergrond zijn van grote klinische
beschrijft de geschiedenis van het menselijk lichaam. Door het bestu-
betekenis. Aging wordt in dit boek beschouwd als absoluut niet evoluti-
deren van eenvoudigere organismen wordt de meer complexe anatomie
onair; dit betekent dat de evolutie nooit vóór het activeren van veroude-
van hogere dieren makkelijker te doorgronden. De basisstructuren van
ringsprocessen heeft gekozen. Daarmee wordt de klassieke zienswijze
ons lichaam zijn zichtbaar in vissen, insecten en zelfs in eencellige
van het gezond versus pathologisch ouder worden ondermijnd. De
organismen. Zo kan hij aan de hand van fossielen, anatomische struc-
schrijvers van dit boek gaan ervan uit dat ziektebeelden behorende tot
turen, embryo’s en genen de geschiedenis van ons lichaam reconstru-
het ouder worden (waaronder kanker, hart- en vaatziekten) altijd patho-
eren. Interessant is dat hij vooral op zoek gaat naar overgangen tussen
logisch zijn door het feit dat ze ontstaan via mechanismen die indruisen
soorten. Zo vindt hij bijvoorbeeld de eerste tekenen voor het ontstaan
tegen evolutionaire wetten. Met andere woorden: behandeling van deze
van extremiteiten bij vissen. Zowel op anatomisch als genetisch niveau,
ziektebeelden zou gebaseerd moeten zijn op interventies die ervoor
ziet hij de segmentale indeling van het lichaam terug bij insecten en
zorgen dat de verouderde zieke mens zijn of haar evolutionaire taken
doorgrondt hij de indeling van de menselijke hersenzenuwen via het
weer op zich neemt (bijvoorbeeld directe en indirecte reproductie).
bestuderen van de hersenen van haaien.
Ruim zestig wetenschappers geven in dit - zeer waardevolle - boek aan
In het laatste hoofdstuk laat Shubin zien dat ook lichamelijke klachten te
hoe evolutieleer de basis zou kunnen vormen voor de geneeskunde van
verklaren zijn vanuit deze geschiedenis. Voorbeelden die hij geeft zijn,
vandaag, maar zeker ook van de toekomst. Voor leken is dit boek te
de hik, hernia inguinalis en mitochondriale disfuncties.
‘zwaar’. Hoewel het complexe taalgebruik extra inspanning vraagt, is het
Het boek leest als een roman, zit vol wetenswaardigheden en levert
boek voor geïnteresseerden een gouden bron van informatie. <<
stof om de discussie tussen darwinisten en creationisten te voeden.
Een aanrader. <<
54
Van Nature nr. 12 - 2009
Website
Onderstaande boeken zijn
voor u gelezen door Erik Schut
Het verhaal van onze voorouders
Een pelgrimstocht naar de
oorsprong van onze voorouders
Nieuwe website
Stichting Van Nature
www.vannature.nl
Beginnend in het heden neemt Dawkins
Op 3 maart jongst-
ons mee op reis naar het verleden. Het
leden presenteerden
is het verhaal van de evolutie omgekeerd
wij met trots de
verteld. <<
geheel vernieuwde
website van Stich-
Auteur: Richard Dawkins
ting
Van
Nature.
ISBN: 9789046803363
De nieuwe website
Prijs: € 34,95
biedt veel nieuwe en
praktische functio-
Evolutie voor iedereen
naliteiten.
Hoe Darwin’s theorie je kijk op het leven
kan veranderen
de belangrijkste veranderingen zijn:
•
Meer gebruiksgemak door aangepaste vormgeving
In “Evolutie voor iedereen” legt evolu-
•
Interactiedatabase met relevante interacties tussen
tiebioloog David Sloan Wilson uit dat de
evolutietheorie van Darwin zich bepaald
geneesmiddelen, nutriënten en fytoproducten
•
niet beperkt tot dinosaurussen en Nean-
Archief van het vaktijdschrift ‘Van Nature’, met diverse
gratis te downloaden artikelen
derthalers. De evolutietheorie geeft ook
•
Nieuwssectie met actueel (wetenschappelijk) nieuws
verklaringen voor het huidige menselijke
•
Agendasectie met relevante data van onder andere
en dierlijke gedrag. Wat is bijvoorbeeld
seminars, praktijkbijeenkomsten en beurzen
de biologische functie van lachen? Of van
roddelen? Waarom hebben honden een krul
Relaties van Van Nature zullen regelmatig digitale nieuwsbrieven
in hun staart en wat kunnen bacteriën ons
ontvangen (E-nieuws). Op deze manier kunnen we artsen en
vertellen over ethiek? <<
therapeuten snel op de hoogte brengen van relevante wetenschappelijke onderzoeksresultaten, evenals van nieuws over de
Auteur: David Sloan Wilson
opleidingen en het magazine ‘Van Nature’.
ISBN: 9789043016711
Onze insteek bij de vernieuwing van de websites en de ontwik-
Prijs: € 29,95
keling van de digitale nieuwsbrieven is om u zo overzichtelijk
Het succes van slechte seks
en up-to-date mogelijk te informeren over relevante ontwikke-
Hoe de evolutietheorie van toepassing is
op elk van ons
manier in een grote behoefte voorzien en wensen u veel plezier
lingen op hun vakgebied. We zijn ervan overtuigd dat we op deze
en gebruikersgemak toe! <<
Eén van de origineelste boeken over evolutieleer is geschreven door de Belgische bioloog
Dirk Draulans.
Nieuwe website Bonusan BV
Het boek gaat vooral over de seksuele selectie.
Ook de Bonusan-website is volledig vernieuwd! U kunt
Soms wat kort door de bocht, maar vaak ook
als arts of therapeut nu ook online producten bestellen.
erg grappig. <<
In de nieuwssectie treft u nieuwsberichten aan over
de producten of seminars van Bonusan. Tevens kunt u
Auteur Dirk Draulans
productetiketten als pdf bekijken. www.bonusan.nl
ISBN: 9789085421603
Prijs: € 22,50
Van Nature nr. 12 - 2009
55