Activiteitenoverzicht - Nederlandse Vrouwenraad

Activiteitenrapportage project “Samen Uit Samen Thuis”
Projectperiode was: 15 december 2010-31 december 2011
Kern van het project: Jonge stellen tussen 20-35 jaar worden in dit project gemotiveerd om
hun taken in huis en buitenshuis zo te verdelen dat beide partners zich optimaal kunnen
ontwikkelen en blijvend kunnen deelnemen aan de samenleving, ook op langere termijn.
Het betreft een integraal project van en voor vrouwen ter bevordering van
arbeidsparticipatie en actief burgerschap.
1. Achtergrond en motivatie

Bevorderen economische zelfstandigheid van vrouwen.

Verantwoordelijkheid voor de zorg voor kinderen eerlijker verdelen tussen de ouders.

Bevorderen maatschappelijke participatie en arbeidsparticipatie van vrouwen op korte
en langere termijn.
2. Doel van het project
Doel van het project was en is het bevorderen van arbeidsparticipatie en actief burgerschap
en het voorkomen van achterstand in de ontwikkeling van vrouwen bij moederschap.
3. Geplande resultaten en activiteiten, een samenvatting
Volgens projectplan:
3.1. Verzamelen informatie en vragen uit de achterban van de NVR:
Deze activiteiten hebben geleid tot een samenwerking met 5 lidorganisaties en met
organisaties voor kinderopvang, de vakbeweging, de stichting Het Nieuwe Werken Werkt,
Papa-plus en andere. De schriftelijke informatie van hen is gebruikt en breed verspreid, de
experts op het gebied van verlofregelingen, flexibel werken, kinderopvang e.d. zijn ingezet
op de beurs in de Rai en bij bijeenkomsten van vrouwenorganisaties op locaal en regionaal
niveau.
3.2. Publieksmanifestatie:
Het is gelukt om in samenwerking met de Rai een publieksmanifestatie uit te voeren via een
stand en podiumoptreden op de Negenmaandenbeurs in februari 2011. Minister Kamp heeft
deze manifestatie geopend. Met ruim 2000 jonge ouders zijn gesprekken gevoerd over het
verdelen van taken binnen- en buitenshuis als er een baby komt. Er is informatie gegeven
over regelingen om arbeid en zorg te combineren en over kinderopvang door experts op
diverse gebieden tijdens de beurs op het zgn. “Bol van Kennisplein”. Het vragen van “tips
voor andere ouders” leidde tot veel goede discussies en concrete tips. Voor de beurs is veel
materiaal en expertise ontwikkeld en toegankelijk gemaakt.
3.3. Activiteiten door lidorganisaties van de NVR voor de achterban:
Door 5 lidorganisaties zijn activiteiten ontwikkeld en uitgevoerd waarbij gebruik gemaakt
1
werd van het materiaal, de sprekers en workshops dat landelijk voor de 9 mnd-beurs was
ontwikkeld. Er werden 33968 vrouwen direct bereikt en 70950 indirect. Samen ruim 100.000
vrouwen.
4. Verslag activiteiten volgens projectplan:
I
jan.2011
Voorbereiding publieksactiviteiten
II
febr.2011
Publieksactiviteit:16 t/m 20 februari 2011
III
maart-dec 2011
Activiteiten lidorganisaties in het land
I Voorbereiding publieksactiviteiten
Draagvlakverbreding
De NVR had met het project als doel, gebruik makend van haar brede achterban en de
mogelijkheden van lidorganisaties om een groot publiek te bereiken, de bewustwording te
stimuleren over de mogelijkheden tot combinatie van arbeid en zorg en toekomstige ouders
tot een gerichte keuze aan te zetten. Voor een goede inbedding in de NVR structuur is vanaf
de start gewerkt aan het verbreden van het draagvlak voor dit project. Daarvoor is o.a. op 7
januari 2011 een werkbijeenkomst gehouden met vrouwen uit de achterban van de NVR.
Aanwezig waren vrouwen uit: DKG, FNV-VB, VNVA, Wista, VVAO, Women on the Web en
LTO-vrouwen. Ook andere vrouwenorganisaties gaven aan interesse te hebben zoals de
Limburgse en Overijsselse vrouwenraden, KVO, BPW-nl en BIZ, maar konden niet aanwezig
zijn bij deze eerste werkbijeenkomst.1
Er werd een Stuurgroep opgericht met vertegenwoordigers uit het NVR-bestuur, de
voorzitter van de Commissie Maatschappelijke Participatie van de NVR, tevens bestuurslid
van WISTA en een vertegenwoordiger van de FNV-Vrouwenbond als NVR-lidorganisatie.
Werving vrijwilligers voor de organisatie
Uit de achterban werden vrijwilligers geworven voor:
a. De Stuurgroep. Deze kreeg tot taak om het project in grote lijnen te volgen en zo
nodig de NVR te adviseren over te nemen besluiten.
b. De gastvrouwen die bij de start op de beurs een rol zouden gaan spelen. Hiervoor
werden 18 vrijwilligers uit de achterban van de NVR geworven. Deze gastvrouwen
waren tijdens de 5 beursdagen in wisselende samenstelling actief.
c. Promotieteam. Hiervoor werden 11 jonge vrouwen (tussen 18-35 jaar) geworven.
Taak van het promotieteam: op de Negenmaandenbeurs bezoekers aanspreken en
hen vragen of ze na de komst van hun eerste kind meer of minder gaan werken in
betaald werk en hun argumenten bij de verdeling. Zie paragraaf II Publieksactiviteit
op de Negenmaandenbeurs.
1
lidorganisaties van de NVR:
DKG= Delta Kappa Gamma
FNV-VB= FNV-Vrouwenbond
VNVA= Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen
WISTA= Womens International Shipping & Trading Association
VVAO= Vereniging van Vrouwen met Hogere Opleiding
LTO-vrouwen= (vrouwen in Land en Tuinbouw Organisaties)
BPW-Nl= Business and Professional Women The Netherlands
BIZ= Netwerk BIZ, (hoogopgeleide Turkse vrouwen in Nederland)
2
d. Vrijwillige deskundigen op het gebied van verlofregelingen, kinderopvang, inkomen,
combineren van werk en zorg. Deze vrijwilligers werden geworven via andere
organisaties zoals het SKON, BOinK, FNV, psychologenpraktijk, stichting Het Nieuwe
Werken Werkt2. De vrijwilligers gaven informatie en adviezen en spraken met jonge
stellen op de beurs grotendeels vanuit het Kennisplein.
e. Vrijwillige sprekers op het podium in de RAI. We waren verheugd de toezegging van
minister Henk Kamp om de campagne te openen op de eerste dag van de
Negenmaandenbeurs. Verder waren columniste Roos Wouters (van de stichting Het
Nieuwe Werken Werkt) en Rutger Groot Wassink (FNV en “Papa plus”) bereid gevonden
hun verhaal op het podium te komen vertellen.
Aantrekken projectmedewerker
Om de organisatie en logistiek op de Negenmaandenbeurs te ondersteunen is Khadija Nairi
als tijdelijke projectmedewerker aangetrokken. Zij was in de voorbereiding gedurende de
hele 9mnd-beursperiode (16 t/m 20 februari 2011) actief.
Er werden afspraken gemaakt met sprekers op het centrale podium, experts hielden
spreekuren voor advies over ouderschapsverlof, taakverdeling en kinderopvang op het Bol
van Kennisplein op de 9-mnd beurs waarvoor roosters werden gemaakt. Materiaal werd
ontwikkeld of gratis ter beschikking gesteld en er was een computerprogramma van de FNV
waarbij bezoekers konden uitrekenen wat het je netto kost als je een uur minder gaat
werken. Dit alles werd voorbereid, gecoördineerd en georganiseerd door de NVR.
Samenwerking met de RAI
-
Pers
Met de manager van de Negenmaandenbeurs en de communicatie afdeling van de RAI zijn
goede afspraken gemaakt over de samenwerking. De campagne “Samen uit Samen Thuis” is
breed bekend worden door opname van onze informatie in de persmappen van de RAI die
naar 300 journalisten is gegaan.
-
Onderzoek/peiling
De RAI en de NVR organiseerden samen een onderzoek/peiling naar het verschil in uren
werken vóór en na de geboorte van het eerste kind. Dat deden we zowel voor mannen als
voor vrouwen. De RAI heeft dit gedaan via een enquête op hun site. De NVR deed dit door
een enquête te houden tijdens de beursdagen onder jonge ouders. Resultaat: zie bijlage 1.
-
Stand, kennisplein, podium
De RAI heeft de huur van de stand en een permanente plaats op het Kennisplein ter
beschikking gesteld. Wel moest de standbouw, inrichting en andere gerelateerde kosten
betaald worden. De NVR werd uitgenodigd om ook het centrale podium in hall 9 te
gebruiken. Hierdoor kon minister Henk Kamp op het podium de campagne openen, konden
Roos Wouters en Rutger Groot-Wassink voor het grote publiek spreken en in het weekend
trad het improvisatietheater ImproSophie 6 x 20 minuten op.
Communicatie
De communicatiemedewerkers van de NVR hebben gezorgd voor persberichten, ontwerpen
van het campagnelogo, een flyer voor op de beurs (zie bijlage 1.a) , aankondigingen per mail
en via de site, het benaderen van pers en de redacties van damesbladen (Lof, Opzij).). Ook
2
De NVR werkte samen met deze professionele organisaties. Als cofinanciering hebben deze organisaties hun
experts gratis adviezen laten geven op de 9 mnd-beurs in spreekuren.
3
het inrichten van de stand, het ontwerpen van kleding voor gastvrouwen en promotieteam en
de presentatie en aankondigingen in de RAI werden in januari door de NVR voorbereid.
Er zijn 2 radio-interviews geweest (radio Enschede en Wakker Nederland). Daarin werd vooral
gevraagd naar de noodzaak voor vrouwen om op de arbeidsmarkt te blijven als ze moeder
worden. Vanuit de NVR werd aangegeven dat de NVR niemand iets wil of kan opleggen maar
dat het voor mannen en vrouwen
Er zijn foto’s gemaakt tijdens de beursdagen en er is een korte film gemaakt waar jonge
ouders aan het woord komen over hun afspraken over het verdelen van taken. Enkele foto’s
en het filmpje staan op de site van de NVR. http://www.nederlandsevrouwenraad.nl
Informatiemateriaal
Voor de bezoekers van de Negenmaandenbeurs is informatiemateriaal gemaakt en
verzameld. Dit heeft geresulteerd in een lijst van 25 tips en tricks voor werkende ouders met
een baby (zie bijlage 2). Dit bleek een goede start te zijn voor een gesprek aan de
keukentafel op de beurs zelf. Daarnaast heeft de NVR folders en brochures bij diverse
organisaties verzameld over verlofregelingen, kinderopvang, inkomen, die tijdens de beurs
ter beschikking werden gesteld van de beursbezoekers en de informatie werd ook voor het
resterende traject gebruik.
Website
Er is een campagnesite “Samen Uit Samen Thuis”op de site van de NVR. Daarop is informatie
voor ouders over het delen van taken gezet. Ook achtergrondartikelen over ouderschap en
werken en onderzoeksgegevens werden gedurende het hele projectjaar daarop gezet.
Vrouwenorganisaties konden hieruit materiaal halen voor gebruik in hun eigen ledenbladen,
nieuwsbrieven en op bijeenkomsten. Daarnaast werden er aanbieders van workshops,
lezingen, theater en cursussen opgezet als informatie voor de vrouwenorganisaties die actief
wildenwilden deelnemen aan het project.
Nieuwsbrief
Er is op 14 februari 2011 een digitale Nieuwsbrief uitgebracht met aandacht voor deze
campagne en de start op de Negenmaandenbeurs. Deze Nieuwsbrief wordt zeer breed
gedistribueerd binnen de achterban van de NVR. Zowel lidorganisaties van de NVR als
individuele personen ontvangen deze nieuwsbrieven. Het aantal e-mailadressen waar de
nieuwsbrief naartoe wordt verzonden is 800.
Stand op de Negenmaandenbeurs voorbereiden
Inrichting: keukentafel, gouden stip, informatiemateriaal, aankleding.
De NVR had een stand toegewezen gekregen van 4 x 4 meter op een druk punt op de beurs.
Die beurs was van 16 t/m 20 februari in de RAI in Amsterdam. De stand was aantrekkelijk
gemaakt met een keukentafel en stoelen en mooie aankleding zodat bezoekers op een leuke
manier met de gastvrouwen en experts werden aangetrokken om te praten over hoe zij de
taken gingen verdelen als de baby er zou zijn. Om dit gesprek te vergemakkelijken vroegen
we deelnemers naar hun “gouden tip” voor andere (toekomstige) ouders bij het combineren
van werken en zorgen.
4
Voorbereiding met de gastvrouwen en promotieteam
Op 7 februari 2011 is er in Amsterdam (locatie FNV-VB) een voorbereidende bijeenkomst
geweest met de gastvrouwen en de leden van het promotieteam en de tijdelijke
projectmedewerker en de NVR beleidsmedewerker tevens projectleider. Naast de onderlinge
kennismaking zijn hier de verschillende taken van gastvrouwen en promotieteam
doorgesproken en zijn afspraken gemaakt over inhoud en werkwijze: wat het doel is, hoe je
mensen kunt aanspreken, naar wie je kunt doorverwijzen voor specifieke vragen en wat ze
van de NVR konden verwachten.
II Publieksactiviteit op de Negenmaandenbeurs: 16 t/m 20 februari 2011
De NVR koos voor een publieksgerichte campagne op de Negenmaandenbeurs in de Rai in
Amsterdam. Deze beurs, gericht op zwangeren en jonge ouders, bereikt jaarlijks ongeveer
45000 bezoekers gedurende 5 dagen.
A. De activiteiten vanuit de stand
De bezoekers van deze beurs zijn voor 45% zwangere vrouwen. Zij kwamen met hun
moeder, vriendin, partner. Zoals eerder genoemd werd door de NVR gastvrouwen om het
gesprek te vergemakkelijken aan deelnemers gevraagd om hun “gouden tip”.
De gastvrouwen (met gouden slinger) spraken hierdoor met duizenden zwangeren en andere
bezoekers over werken en zorgen voor je kind. Ze vroegen
ook tips voor andere ouders. Daar werd veel gebruik van
gemaakt. De tips werden op een grote gouden stip in de
stand opgeprikt. De beste tip kreeg een prijs. Er werd een
jury gevormd van 5 personen die eind maart de winnaar
van de “gouden tip” bekend heeft gemaakt. De aandrager
van deze gouden, dus beste tip ontving in april een prijs
(een goudkleurig fotoalbum). Ook de minister van SZW
heeft zijn tip gegeven en opgeprikt. In totaal werden
149 tips verzameld. Voor de tips: zie bijlage 10
Onderzoek/peiling naar uren werken door promotieteam: Het promotieteam (bestaande uit
11 vrouwen tussen 18-35 jaar met een diversiteit aan culturele achtergronden) interviewde
1139 vrouwen en 1121 mannen. Soms gaven de vrouwelijke bezoekers antwoord voor hun
man als die er zelf niet bij was. Voor resultaten: zie bijlage 1.
Er werd veel informatie meegegeven en ook het boek Samen Uit Samen Thuis geschreven
door Saskia de Bel (een van de workshop-uitvoerders) trok de belangstelling van de
beursgangers. BOinK, de organisatie van ouders van kinderen in de kinderopvang, was
aanwezig in de NVR-stand en hield een eigen enquête naar kinderopvangwensen van
zwangeren en jonge ouders. Zij deden dit vanuit de stand omdat de plaats op het
Kennisplein al ingevuld was.
5
B. De activiteiten vanuit het Kennisplein
Op dit Kennisplein hadden we als NVR een vaste plaats gekregen die we voor 5 dagen en 2
avonden moesten bemensen met experts. De RAI heeft ons de huur voor deze plek als
cofinanciering gegeven (evenals entreekaarten).
Voor de workshops die op het kennisplein werden gegeven is een rooster gemaakt.
De experts die ‘spreekuur’ hielden waren:
Bel, Saskia de (4)
Psychologe
Bulk, Marjolijn (1)
FNV
Houtzager, Chantal (3)
Jonker, Julia (1)
Kraan, Tineke van der (1)
Kruijt , Sandra (2)
Leeuwen, Bernet van (1)
SKON
FNV
FNV/VB
Dir. Priorities
FNV Bouw
Lopez , Isabel (1)*
SKON
Nijland, Esther (1)*
SKON
Rigters, Linda (1)
Roozendaal, Ingrid (1)*
Ruiters, Andrée (1)
Snels, Anne-Marie (1)
FNV VC
SKON
FNV
Bondgenoten
FNV Bouw
Vliet, Corine van der (1)
FNV
Werff, Julya van der (1)
FNV
Het Kennisplein bevond zich op een relatief rustig stuk van de beurs in hall 11. De stand
bevond zich in hal 9. Het doorverwijzen was niet altijd gemakkelijk omdat mensen dan nog
een heel stuk over de beurs moesten lopen. Daardoor was helaas de doorstroming van de
grote belangstelling die de NVR stand kreeg naar de experts beperkter dan oorspronkelijk
beoogd.
C. De activiteiten op het Podium
Het Podium was vooral bedoeld en ingericht voor modeshows voor zwangere vrouwen. Het
spreken voor een publiek dat in eerste instantie voor iets anders komt, is een uitdaging. De
minister van SZW en de sprekers Roos Wouters en Rutger Groot Wassink hebben dit toch
aangedurfd. De theatergroep heeft om deze reden haar programma aangepast: Ze vroegen
tips aan het publiek om werken en zorgen te combineren en speelden de tips uit. De soms
hilarische discussies die de “echtgenoten”of de “buurvrouwen” met elkaar voerden over het
verdelen van de taken als de baby er zou zijn bleken voor veel bezoekers heel herkenbaar.
De bezoekers die we daarna spraken en ook wij zelf vonden het heel leuk, herkenbaar en
vaak verrassend. De minister, de sprekers en de theatergroep werden goed aangekondigd en
hun namen werd geprojecteerd tijdens hun voordracht.
6
D. Vervolg op het publieksevenement
De activiteiten van de NVR in februari 2011 op de Negenmaandenbeurs in de Rai in
Amsterdam hebben veel aandacht, reacties en nieuwe contacten opgeleverd. Van belang
waren de vele gesprekken met jonge vaders en moeders over meer of minder uren gaan
werken bij de komst van het eerste kind en de vraag hoe ze het onderling verdeelden. Uit de
respons bleek dat zowel mannen als vrouwen de carrière van de man belangrijker vinden dan
die van de vrouw. Dat betekende in bijna alle gevallen dat vrouwen minder uren gaan werken
en mannen vrijwel niet.
E. Uitreiking prijs voor de ‘gouden tip’ op 8 april
De 149 tips die door ouders op de beurs zijn gegeven en
op papier gezet zijn beoordeeld door een jury die
bestond uit de voorzitter van de NVR, een van de
gastvrouwen, de voorzitter van de NVR-commissie
Maatschappelijke Participatie, een deskundige uit een
van de lidorganisaties, de schrijfster van het boek
“Samen uit Samen thuis”, tevens deskundig
onderzoekster. De Jury koos de tip van mw. Marjoke Bos
uit als de winnende ‘gouden tip’. Op 8 april reikten de
voorzitter van de NVR een “gouden fotoalbum” als prijs
aan de winnares uit. In het plaatsje Appelscha, op de
grens van Drenthe en Friesland, staat het huis van Marjoke Bos, haar man Sisko en hun twee
kinderen YingYing (6) en Yuan (3). In februari bezocht Marjoke samen met haar zussen en
een vriendin de Huishoudbeurs en de Negenmaandenbeurs in Amsterdam en liep meteen
tegen de stand van de NVR aan.
“ Ik ben eigenlijk helemaal geen type voor de Huishoudbeurs", vertelt Marjoke twee maanden
later in haar huiskamer in Appelscha, "en dat we met zijn vieren naar de
Negenmaandenbeurs gingen was helemaal raar, want we waren geen van allen zwanger.”
Eenmaal in de RAI zag Marjoke meteen de stand van de NVR: “Ik vond dat zo leuk, dat jullie
daar stonden. Jullie zetten mensen aan het denken.” Marjoke werd gevraagd jonge ouders
een tip te geven hoe zij werk en zorg met elkaar kunnen combineren: “Jeetje, dacht ik - ik
heb helemaal geen tip, ik kan alleen opschrijven hoe ik het zelf doe.”
Haar ervaring werd uiteindelijk door de NVR jury verkozen tot Dé Gouden Tip:
Je kiest samen om een gezin te “runnen, dus samen zorg je voor je kinderen. "Beiden werken
wij: één 32 uur en de ander 25 uur, waardoor we maar 1 middag kinderopvang nodig
hebben. Dit komt omdat één van ons om het weekend werkt. Rust, Regelmaat en
gezelligheid. Zorgen doe je samen! Een verplichte cursus zoals in Scandinavië zou een pré
zijn. Combinatie met eventueel thuiswerken als dat mogelijk is.
7
III.
Activiteiten lidorganisaties in het land
A. Benaderen vrouwenorganisaties
In februari zijn de lidorganisaties op de hoogte gebracht van de mogelijkheid om in eigen
kring gesprekken met ouders te voeren over het verdelen van taken en het combineren van
werken en zorgen voor een baby. Er werd een digitale Nieuwsbrief over het thema/project
uitgebracht die breed werd verspreid.
Een aantal lidorganisaties is actief en gericht benaderd. De volgende lidorganisaties gaven te
kennen een onderdeel van het project te willen invullen:
-
Women on the web: Met hen werden afspraken gemaakt om via de sociale media
zoals facebook en twitter jonge ouders te bereiken en discussies over arbeid en zorg
te verbreden. Zij gaven workshops.
-
KVO, FNV-Vrouwenbond, FAM (Limburgse Vrouwenraad), Carree (Overijsselse
Vrouwenraad) toonden interesse om in hun afdelingen activiteiten te organiseren.
-
De Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen (VNVA) wilde voor de eigen
achterban een activiteit organiseren. Met hen werd in maart en april gesproken over
de mogelijkheden om dit uit te werken en te organiseren. De uitvoering van de
activiteiten vond grotendeels plaats in de tweede helft van het jaar 2011.
B. Ontwikkelen aanbod voor vrouwenorganisaties
Op de website werden workshops, sprekers en schriftelijk materiaal aangeboden aan de
vrouwenorganisaties die met dit thema aan de slag wilden in het projectjaar.
Er is informatie verzameld en in overleg aangepast voor dit project.
B1. Workshops en cursussen: zie ook http://www.nederlandsevrouwenraad.nl
De NVR verzamelde workshops en cursussen, die door derden worden gegeven en die te
maken hebben met het projectthema. Dit aanbod van derden kan door lidorganisaties
worden ‘aangekocht’. De NVR geeft deze mogelijkheden aan op haar site.
-Workshop Samen aan de slag
In een speciaal voor vrouwenorganisaties ontwikkelde miniworkshop liet Saskia de Bel,
schrijfster van het boek Samen Uit Samen Thuis, zien hoe je als team een betere verdeling
kunt aanpakken en de verschillende rollen op een soepele manier kunt combineren.
-Workshop voor een eerlijke verdeling werk en zorg
De workshop is ontwikkeld door Sandra Kruijt die op basis van haar ervaringen als HR
manager en consultant bij de organisatie "Priorities" heeft ontwikkeld. Zij houden zich bezig
met de balans tussen werken en zorgen.
-Improvisatietheater
Voor lidorganisaties die voor een eigen bijeenkomst improvisatietheater ImproSophie
wildenwilden inhuren, gold vanuit het project voor lidorganisaties een speciale aanbieding.
Kort vertellen wat ze doen met het improvisatietheater.
-Cursus voor jonge ouders
Kind in Zicht - heet de cursus die Expertisecentrum LEEFtijd voor jonge ouders heeft
ontwikkeld om ze te leren hoe zij werk en gezin beter kunnen combineren.
-Onderhandelen kun je leren
E-Quality heeft een spel ontwikkeld om onderhandelen te leren - handig voor thuis aan de
keukentafel of op de zaak.
8
B2. Publicaties en artikelen
De NVR verzamelde publicaties en achtergrondartikelen over de combinatie van arbeid en
zorg. Deze publicaties, door derden gemaakt, staan op de NVR-site en kunnen door de
lidorganisaties worden gebruikt bij activiteiten in het kader van dit project.
Dit materiaal biedt achtergronden en onderzoeksgegevens die bruikbaar zijn in de
gesprekken over het verdelen van taken in werk en zorg tussen partners maar ook met je
werkgever. Het staat op de site van de NVR zodat het door lidorganisaties gebruikt kan
worden.
-SCP: Tijd op orde?
Over volle agenda's en vastliggende tijden in de samenleving kunnen tot knelpunten leiden.
Staan die knelpunten een grotere arbeidsdeelname in de weg? In deze publicatie wordt de
tijdsordening vanuit het perspectief van de burger geanalyseerd.
-SCP: Komt tijd, komt raad?
Veel mensen hebben meer ambities dan tijd om die waar te maken. Deze essaybundel bevat
enkele antwoorden op de vragen waar het met de tijdsordening naar toe moet en wie daarbij
het voortouw moet nemen.
-Wetsvoorstel Flexibel werken ondersteunt combinatie arbeid & zorg
CDA en GroenLinks hebben deze initiatiefwet ingediend die werknemers het recht moet
geven op flexibele, wisselende werktijden en op thuiswerken.
-VK banen - Werkgever: 'Hoe zit het met de kinderwens?'
Werkgevers vinden ‘zorgtaak’ of ‘kinderwens’ soms vervelende woorden. Moeten vrouwen
hierover open kaart spelen?
-CBS, Sociaaleconomische Trends, 4e kwartaal 2010 - Voltijds werkende moeders
In dit artikel wordt de invloed van de eigen moeder en de schoonmoeder op het voltijds
werken van de nieuwe moeder belicht. Deze invloed blijkt er wel degelijk te zijn.
-CBS, webmagazine - Moeder blijft in deeltijd werken als kinderen ouder worden
Na de geboorte van het eerste kind blijven de meeste moeders actief op de arbeidsmarkt. De
deeltijdbaan is favoriet. Als de kinderen ouder worden is dit maar zelden aanleiding voor
moeders om meer uren te gaan werken. Hoe dat zit is hierin te lezen.
-Nederlands Jeugd Instituut - Tijdsbesteding
In gezinnen met minderjarige kinderen komt het anderhalfverdienersmodel, waarbij de ene
partner voltijd werkt en de andere partner in deeltijd, het meest voor. Veel moeders hebben
een deeltijdbaan van gemiddeld 20 tot 27 uur per week. Wat dat betekent leest u hier.
C. Uitrollen project naar de lidorganisaties van de NVR
Motiveren achterban
Via de website, de Nieuwsbrief, een brief aan de lidorganisaties en directe contacten zijn de
lidorganisaties vanaf de start van het project uitgenodigd om de campagne “Samen Uit
Samen thuis” ook voor de eigen leden en andere belangstellenden te organiseren.
Op 7 januari kwamen vertegenwoordigers uit een aantal NVR-lidorganisaties bij elkaar die
ervoor bleken te voelen om deze campagne voor de eigen achterban uit te werken. Daar is
besproken in welke vorm je dat uitrollen zou kunnen doen en welk informatiemateriaal,
sprekers, theatervorm, beursmaterialen e.d. de lidorganisaties daarvoor van de landelijke
start van de campagne van de NVR zouden kunnen gebruiken.
9
Materiaal, workshops, sprekers, theater: verzamelen en ontsluiten voor de achterban
Voor de activiteiten op de Negenmaandenbeurs heeft de NVR informatiebrochures over
verlofregelingen, kinderopvang, etc. verzameld en daarnaast een lijst met tips gemaakt voor
ouders om werken en zorgen te combineren en de taken onderling te verdelen. Al dit
materiaal is ter beschikking gesteld aan de lidorganisaties die dit willen verspreiden in eigen
kring. Verder zijn er mogelijkheden voor workshops over dit thema verzameld en op de
speciale campagnesite gezet zoals de workshop “samen aan de slag”, de cursus “kind in
zicht” e.d. Ook artikelen over bv. tijdsbesteding van mannen en vrouwen, over flexibel
werken en over hoe werkgevers omgaan met de kinderwens van werknemers zijn verzameld
en op de campagnesite gezet.
Eveneens zijn de namen en contactgegevens van sprekers, die bereid waren ‘het land in te
gaan’, en van de acteurs van het Improvisatietheater, die bereid waren om te spelen op
locatie, op de website gezet. Alle lidorganisaties kregen hierover bericht.
Activiteitenplannen van NVR-lidorganisaties
In de periode maart-mei is met een vijftal lidorganisaties overleg geweest over het concreet
maken van hun activiteiten in deze campagne. Elk van deze 5 organisaties heeft na interne
besluitvorming afspraken gemaakt met de NVR over welke activiteiten zij wilden
organiseren in 2011, hoeveel uren ze er van vrijwilligers in willen investeren, hoeveel geld ze
er zelf in gingen investeren en hoeveel ze nodig hadden uit het projectbudget.
De Stuurgroep van dit project (zie 1ste rapportage) kwam 14 mei bij elkaar om de 5
activiteitenplannen te toetsen op het doel van het project. Met deze vijf lidorganisaties zijn
schriftelijke overeenkomsten in mei opgesteld. De gesprekken leidden, soms na enige
aanscherping, tot overeenstemming met deze 5 lidorganisaties over de volgende activiteiten:
organisatie
Activiteiten voor het najaar 2011
FAM (voorheen Limburgse
-Workshop: ‘Een loopbaan en zorgtaken’ de waan van
Vrouwenraad)
alledag;
-Workshop: ‘Uitruilen van tips & tricks om de
combinatie van zorg en werk te verdelen’
-Workshop ‘career boost’ voor een heldere kijk op de
volgende loopbaanstap
FNV-Vrouwenbond
-3 Interactieve bijeenkomsten voor jonge ouders op 3
verschillende locaties in het land met columns, 4
verschillende workshops, tips geven aan andere
ouders. Deze werden in het najaar van 2011
georganiseerd. Deze lidorganisatie heeft daarnaast
nog meer activiteiten in deze campagne uitgevoerd
zoals:
- Artikel in FNV-Vrouwen magazine
- Informatie over verlofregelingen, kinderopvang, werk
en zwangerschap e.d. breed toegankelijk gemaakt
voor de beursbezoekers, maar ook voor de eigen
achterban o.a. door plaatsing op de eigen site.
- Aparte pagina op de website van de FNV-VB
10
KVO
- Artikel in Ledenblad met aankondiging van een
workshop in het najaar in Brabant.
- Een interactieve workshop gegeven door Saskia de
Bel met jonge KVO-leden.
- Publicatie met artikel, tips, verslag workshop, links,
aankondiging discussieforum met twitter/facebook.
VNVA
-Congres voor leden “Alle ballen in de lucht”. Op 8
oktober in Utrecht. Met sprekers, workshops en het
Improvisatietheater.
Women on the Web
-WotW is gestart met een discussie met jonge ouders
over combineren van arbeid en zorg. Ze doet dit via
sociale media zoals facebook, Twitter, Hyves. Ze
organiseerde daarover een workshop voor aangesloten
leden. WotW organiseerde ook workshops specifiek
voor vrouwenorganisaties op de Interactiedag van 1
oktober waar alle lidorganisaties van de NVR bij elkaar
komen. Deze gaat over het gebruik van de sociale
media om jonge vrouwen te bereiken voor deze
campagne.
In het najaar van 2011 zijn de 5 lidorganisaties begonnen met het voorbereiden van hun
activiteiten in het kader van dit project. Met elk van de organisaties te weten: De FNVVrouwenbond, De KVO, de VNVA, Women on the Web en FAM (voorheen de Limburgse
Vrouwenraad) werden afspraken gemaakt over de activiteiten die zij dit jaar uit zouden
voeren voor hun eigen achterban. Deze activiteiten worden aangekondigd en verslagen op
de website van de NVR.
De FNV-Vrouwenbond gaf aan dat ze hun activiteiten in dit project graag willen veranderen.
In gesprek met hun eigen achterban leek een andere opzet meer bereik te hebben dan de
oorspronkelijk geplande bijeenkomsten (er waren te weinig aanmeldingen). Er is daarom
gewerkt aan een nieuwe opzet.
In het najaar hebben 5 vrouwenorganisaties het thema “taakverdeling tussen partners wat
betreft betaald werk en zorgen voor je kind” flink uitgezet in hun achterban. Via hun eigen
kanalen d.w.z. hun website, eigen ledenbladen, bijeenkomsten en contacten via de sociale
media hebben ze de aandacht gevestigd op het belang van goede afspraken maken met
elkaar en met hun werkgever om zo werken en zorgen zo goed en eerlijk mogelijk te
verdelen. Elk van deze organisaties doet verslag van hun activiteiten. Deze zijn als bijlagen
toegevoegd. Zie bijlagen 3,4,5,6,7.
Hieronder een overzicht van de activiteiten die door de 5 lidorganisaties zijn uitgevoerd in
het vierde kwartaal. Zij leverden gegevens over het aantal vrouwen dat ze direct bereikten via
hun bijeenkomsten en het indirecte bereik bv. door schriftelijke informatie en websites,
facebook e.d.:
11
activiteiten
VNVA
Symposium “alle
direct bereik
Indirect
inzet
Eigen
bereik
vrijwilligers
financiering
71 aanwezigen
10000
72 dagdelen
€ 6774,-
20000
25000
120 dagdelen
€ 22000,-
20 deelnemers
20000
30 dagdelen
-
ballen in de lucht”.
Enquête
FNV-VB
artikel in magazine,
info op site, brochure,
aparte facebook pgn,
materiaal voor NVRdag, infostand
KVO
Workshop ‘samen aan
de slag’ en
Katern bij ledenblad
7 dagdelen
13000
voor katern
ontvangers
WotW
2 workshops en
27+250+600=
discussie via sociale
877
3500
12 dagdelen
-
12450
9 vrijwilligers
€ 5616,-
media
FAM
Info naar achterban
-
via site, ledenblad,
x 12
bijeenkomsten
dagdelen=108
dagdelen
33968
70950
349 dagdelen
€ 34390
We verwijzen hierbij verder naar de verslagen van de 5 lidorganisaties die als bijlagen zijn
opgenomen.
De KVO heeft de uitnodiging voor hun bijeenkomst specifiek en alleen gericht op haar leden
jonger dan 40 jaar. Bovendien zijn jonge vrouwen persoonlijk benaderd. Aan de deelnemers
is gevraagd om aan te geven of het deelnemen aan dit project invloed heeft gehad op de
taakverdeling met hun partner. Hoewel het aantal respondenten relatief klein was, is toch
opvallend dat een deelneemster zegt dat ze op basis van de bijeenkomst toch naar een
grotere baan heeft gesolliciteerd. Er is ook schriftelijke informatie gemaakt voor eigen KVOleden en breed verspreid. Die voegen we toe aan deze eindrapportage. Bijlagen 3a t/m 3g.
De VNVA heeft een symposium georganiseerd voor jonge artsen en coassistenten (m/v). Het
thema leefde bij deze groep behoorlijk. Op het symposium waren workshops o.a. over
Timemanagement. Maar ook de maatschappelijke discussie over arbeid en zorg maakte veel
los. Uit de enquête die gedaan werd bleek dat een aantal deelnemers van plan was om op
basis van dit symposium hun taakverdeling te veranderen. Er werden ook tips aan jonge
vaders gegeven zoals:
-
Geef aan dat het jouw keuze is en niet omdat je vrouw wil dat je parttime gaat
werken.
-
Vrijwel alle functies zijn in deeltijd mogelijk.
Bijlagen 4a en 4b
De FNV-Vrouwenbond heeft gedurende het hele projectjaar een belangrijke bijdrage aan het
project geleverd. In de eerste 3 kwartalen is een grote bijdrage geleverd in de vorm van
informatiemateriaal en de inzet van experts vanuit de FNV. In het vierde kwartaal is in eerste
12
instantie ingezet op een drietal bijeenkomsten voor jonge ouders onder de naam “it takes 2
to tango”. Een uitgebreide werving naar de eigen achterban en de samenwerkingspartners
leverde echter onvoldoende deelnemers op voor de bijeenkomsten. Daarom is het plan
veranderd door in de communicatie over het thema taakverdeling in arbeid en zorg heel
actief de sociale media in te zetten. Er werd een facebookpagina gestart en met twitter werd
de discussie met een heel groot bereik gevoerd. Bijlagen 5a t/m 5d.
“Women on the web” heeft het thema ingebouwd in hun workshops over sociale media. Zij
hebben op de interactiedag van de NVR op 1 oktober instructie gegeven aan de andere
vrouwenorganisaties hoe je de discussie over dit thema in eigen achterban kunt starten met
facebook, twitter en weblogs. De veelal jonge leden van WotW communiceren met elkaar
over het verdelen van taken met hun partner als er kinderen komen. Zie verder het verslag
van WotW. Bijlage 6
FAM (expertisecentrum voor vrouwenvraagstukken, voorheen Limburgse Vrouwenraad)
heeft heel actief via sociale media en websites informatie gegeven aan jonge ouders over
alles wat van belang is in het verdelen van de zorg voor je kind en betaald werken. Jammer
genoeg kon de georganiseerde bijeenkomst met als titel “deeltijdbaan, verworven recht of
dilemma” geen doorgang vinden omdat er te weinig aanmeldingen kwamen. FAM gaat wel
door met het op de agenda zetten van dit thema bij haar achterban. FAM heeft zeer veel
vrouwen via de nieuwe media bereikt. Bijlagen 7 en 7a
De NVR heeft het project in het vierde kwartaal afgesloten met 3 activiteiten nl.:
1. Informatie uit het project is gebundeld en als themanummer van de Inforeeks
verspreid naar de achterban van de NVR
Alle 47 lidorganisaties, alle actieve leden in commissies en besturen, actieve mensen
in het project, samenwerkingspartners, en alle abonnees (±600) op de Inforeeks
hebben deze uitgave ontvangen.. Bovendien is er op de site en in de Nieuwsbrief
uitgebreid aandacht aan besteed. Een exemplaar van deze publicatie voegen we toe
aan deze rapportage. De bedoeling is dat in de 47 lidorganisaties deze informatie
blijven gebruiken en aanleiding geeft om er bv. nog een themabijeenkomst aan te
wijden of om er artikelen over te plaatsen in het eigen ledenblad of nieuwsbrief.
2. Internationale aandacht
De NVR heeft op verzoek van de EWL (Europese Vrouwen Lobby waar de NVR lid van
is) op 19 juni in Brussel een workshop gegeven voor vrouwen uit nog 13 landen in
Europa over het verdelen van arbeid en zorg in Nederland en het project “Samen uit
Samen thuis”. Er was veel belangstelling voor: dit thema leeft ook in andere landen
sterk bij vrouwen terwijl de situatie per land ook verschilt. Ze schrijven:
“Van het project "Samen Uit Samen Thuis" is onder de naam ‘equal share of work and
care’ tijden de Algemene Ledenvergadering van de European Women’s Lobby (EWL) in
juni 2011 een presentatie in workshopformat verzorgd. Dit betrof een presentatie
over het project door Mieke Bakker, gevolgd door een vragenronde en daarna
discussie in kleinere groepen o.l.v. gespreksleiders en rapporteurs. Mieke deed dit in
samenwerking met Saskia de Bel als extern deskundige. Van de workshop diende een
verslag gemaakt te worden t.b.v. het EWL-beleid. De discussie was levendig en leidde
soms tot felle reacties, wat aangaf dat er behoorlijke verschillen zijn tussen de
13
diverse landen. Het hangt er vooral van af hoe e.e.a. in een land sociaal economisch
en fiscaal is georganiseerd. Bijvoorbeeld, in Hongarije worden vrouwen
langdurig doorbetaald om thuis bij hun kind te zijn, dusdanig dat vrouwen niet staan
te trappelen om snel weer aan het werk te gaan, terwijl mannen niet worden
gestimuleerd om voor hun kind te zorgen. In Scandinavië lijkt een en ander het beste
te zijn geregeld, voor moeders en vaders. Verder lijkt het erop dat jongere generaties
bij/voor een zwangerschap dit onderwerp onderling wel vaker bespreken. Verslag
EWL-workshop: bijlage 8
3. Slotbijeenkomst
Op 12 december 2011 is in Den Haag een slotbijeenkomst georganiseerd waarbij de
activiteiten landelijk én in de 5 lidorganisaties werden geëvalueerd. Een verslag van
deze bijeenkomst is bijgevoegd (bijlage 9). Enkele punten hieruit:
-
De werving voor dit thema werkt het beste als je het koppelt aan een ander thema.
-
Bij inzet van nieuwe media: Niet alleen zenden maar interactief maken.
-
Betrokken vaderschap wordt nog gemist in de programma’s.
-
Maak het onderwerp aansprekend. De taakverdeling en combinatie van werken en
zorgen niet expliciet als probleem neerleggen.
-
Het bereik op de Negenmaandenbeurs was heel succesvol. Dit willen we graag in de
toekomst herhalen. Ook de Rai heeft laten weten dit thema graag weer op te nemen
op de beurs. Voor 2012 is er helaas geen subsidie voor verkregen.
-
We moeten ook weer kijken naar Europese subsidiemogelijkheden.
-
Het bereiken van jonge vrouwen en mannen voor het bespreken van dit thema met
elkaar blijkt moeilijk als het gaat om het werven voor bijeenkomsten. Hoe goed en
aantrekkelijk het aanbod ook is, jonge mensen geven de voorkeur aan snelle
informatie, gebruik van sociale media als facebook en twitter en komen niet
gemakkelijk naar een bijeenkomst. De bijeenkomst moet praktisch gericht zijn en
meteen bruikbare tips opleveren. Dat betekent dat van de 5 organisaties er 2 (FNVVB en FAM) hebben moeten constateren dat er te weinig aanmeldingen waren voor
hun geplande bijeenkomst. Zij zijn daarom vooral via de sociale media verder gegaan
om de jonge vrouwen uit hun achterban te bereiken. Hun bereik was erg groot.
-
Jonge vrouwen en mannen naar een bijeenkomst over dit thema krijgen lukt voor
sommige groepen wel als het wordt gekoppeld aan een bijeenkomst zoals het
symposium voor de artsen. Dit bleek de juiste vorm voor deze groep. Bovendien
konden de deelnemers er accreditatiepunten voor krijgen. Daardoor werd het erkend
als van belang voor de uitoefening van hun beroep.
5- Evaluatie
Belangrijkste punten uit dit project:
Inhoudelijk:
1. Uit de gesprekken met jonge stellen blijkt dat mannen gemiddeld 1 uur minder gaan
werken bij de komst van het eerste kind en de vrouwen gemiddeld 12 uren.
Uitkomst:
Vrouwen vóór
Vrouwen na de
Mannen vóór de
Mannen na de
de geboorte
geboorte eerste kind
geboorte eerste
geboorte eerste kind
eerste kind
kind
14
34,03 uur per
22,13 uur per week
39,6 uur per week
38,63 uur per week
week
Daarbij gaven vooral mannen aan dat hun carrièrekansen een rol spelen in het
onderling verdelen van taken binnen en buitenshuis. Voor vrouwen gold dit in veel
mindere mate.
De 11 leden van het promotieteam hebben gedurende de 5 dagen van de beurs met
1139 vrouwen en 1121 mannen gesproken.
2. Over de verdeling van taken is nauwelijks expliciet met elkaar gesproken. Zelden is
informatie over flexwerken, thuis werken, ouderschapsverlof, tijdelijk minder werken
en kinderopvang gebruikt bij de beslissing om al of niet minder te gaan werken.
3. Vrouwen én mannen laten de carrière van de man voorgaan boven die van de vrouw.
De carrière van de man wordt het meest genoemd als argument om de taken ongelijk
te verdelen.
4. De jonge stellen zijn geïnteresseerd in tips van andere jonge ouders en willen ook
informatie. Het aanspreken om zelf tips te geven op de beurs sloeg goed aan. Het
vragen om zelf tips te geven is een goede en positieve manier van aanspreken.
5. Het slagen van de bijeenkomst van de VNVA betekent wellicht dat we jonge ouders
die in vergelijkbare omstandigheden zitten c.q. een zelfde beroep hebben of in
dezelfde sector werken op die noemer goed kunnen bereiken. Zij geven elkaar tips en
kunnen ook naar de sector zelf hun wensen laten horen.
Over het project:
1. Het bereik was groot in dit project. Op de beurs is door het promotieteam gesproken
met meer dan 2000 jonge en aanstaande moeders en vaders en via de 5
vrouwenorganisaties zijn veel vrouwen bereikt uit de achterban van de NVR over het
thema economische zelfstandigheid van vrouwen én mannen, over blijven werken en
hoe je dat combineert met moederschap, over de mogelijkheden die je als werkende
ouder hebt op het gebied van flexiebel werken, kinderopvang, ouderschapsverlof e.d.
Door de activiteiten van de 5 organisaties zijn 33968 vrouwen direct bereikt en
70950 indirect. Samen ruim 100000.
2. Het blijkt goed haalbaar om heel veel jonge stellen aan te spreken op de
Negenmaandenbeurs over dit onderwerp. Ze zijn geïnteresseerd en blijven er voor
staan.
Een voorwaarde is wel dat er genoeg vrijwilligers zijn om gesprekken te voeren
gedurende 5 dagen en 2 avonden. Hiervoor waren uit de vrouwenorganisaties 18
gastvrouwen geworven en goed voorbereid. Ze waren geweldig. Daarnaast waren er
11 jonge vrouwen die als “promotieteam” jonge ouders en zwangeren aanspraken om
hun te vragen hoe zij de taakverdeling hadden afgesproken onderling. Ook zij
werden goed voorbereid.
Het blijkt echter niet gemakkelijk om aparte bijeenkomsten over dit onderwerp tot
een succes te brengen. Het aantal aanmeldingen bleek soms te weinig om het door te
laten gaan. De groep jonge ouders communiceert graag via facebook, internet,
twitter.
3. Er is veel informatiemateriaal naar de achterban gegaan en er zijn lijsten van
deskundige sprekers, workshops, een korte film, het boek “Samen uit samen thuis”
15
en de lijst met tips beschikbaar. Dit materiaal wordt ook in de komende tijd gebruikt
in de diverse vrouwenorganisaties op bijeenkomsten, op sites en in ledenbladen. De
komende jaren zal dit project doorwerken en zullen er nog veel gesprekken zijn over
de mogelijkheden om werken te combineren met het moederschap én met
vaderschap.
Conclusie: Aan vele, waarschijnlijk zelfs een paar duizend keukentafels, is door al deze
activiteiten expliciet gesproken over het belang om als vader en moeder allebei te blijven
werken als er een baby komt. Daarbij wordt meer dan eens betrokken dat het een goed idee
is om allebei te genieten van je kind, maar ook om economisch zelfstandig te blijven.
Garanties heb je niet, maar samen zorgen voor je kind én voor je inkomen is “zó 2012!”.
Vervolg
De 5 lidorganisaties hebben aangegeven verder te willen gaan met dit thema in hun eigen
achterban en zij gebruiken daarbij het materiaal dat is ontwikkeld door de NVR en alle
samenwerkingspartners.
Op de slotbijeenkomst is gesproken over nieuwe projecten die gericht zijn op de
taakverdeling en de combinatie van arbeid en zorg. Als taak voor de NVR zien we gegeven
vooral de noodzaak van bewustwording van het belang van economische zelfstandigheid van
jonge vrouwen als ook 50+ vrouwen.
NVR, 24 april 2012
16