Kennis Infrastructuur Emancipatie: de kerntaken van de koepel NVR Binnen de Kennisinfrastructuur Emancipatie vervult de NVR vijf kerntaken: 1. Bevorderen van maatschappelijke participatie van vrouwen Actief burgerschap van vrouwen en hun gelijkwaardige participatie in alle geledingen van de maatschappij leidt tot een evenwichtige en rechtvaardige samenleving. Arbeidsparticipatie van vrouwen is hiervan een essentieel onderdeel, zowel uit het oogpunt van economische zelfstandigheid als uit het oogpunt van maatschappij opbouw en empowerment. Maatschappelijke participatie gaat echter verder dan arbeidsparticipatie alleen. Het gaat om de balans tussen arbeid, zorg, maatschappelijke inzet en ontspanning. Maatschappelijke participatie van vrouwen kent vele facetten: Vrouwelijk leiderschap, lobby voor algemene maatschappelijke en specifieke vrouwenbelangen, deelname in besturen en adviesorganen, meningsvorming over allerlei (actuele) onderwerpen, (inter)nationale solidariteit en steunverlening, maar vooral ook zelf in actie komen en een bijdrage leveren aan maatschappelijke processen en concrete projecten die onze samenleving vormen en die uitsluiting van specifieke groepen voorkomen. De verschillende onderdelen liggen in elkaars verlengde en worden in NVR-verband door verschillende vrouwenorganisaties gezamenlijk opgepakt. Het uiteindelijke doel is actief burgerschap van vrouwen: vanuit de eigenheid van de afzonderlijke organisaties een gezamenlijke bijdrage leveren aan een gender en sociaal rechtvaardige en duurzame wereld. 2. Netwerkfunctie Als koepel met een eigentijdse netwerkstructuur vormt de NVR het platform voor uitwisseling, discussie en afstemming van kennis, meningen en activiteiten tussen de lidorganisaties en met derden (zijnde de andere ‘Major Groups’ uit het maatschappelijk veld, de overheid en de politiek en niet aangesloten vrouwen). De NVR faciliteert ontmoeting, dialoog en meningsvorming en bundelt individuele acties tot een gezamenlijke stem naar buiten en tot een gecoördineerde inzet voor een gemeenschappelijk doel. Het geheel wordt daarmee meer dan de som der delen. Netwerken zijn dynamisch en relatief vluchtig en moeten in stand gehouden worden. Een goed functionerend netwerk vergt continue aandacht en onderhoud. Een gedegen en actuele kennisinfrastructuur is de basis. Een krachtige regie maakt dat het netwerk blijft evolueren en in steeds wisselende samenstelling ingezet kan worden voor steeds wisselende functies. Dit is een belangrijke, zoniet de belangrijkste taak van de koepel. Een netwerk is vooral ook een middel om doelstellingen gezamenlijk aan te pakken en te realiseren. De NVR bundelt in dezen de kennis en interesse van een grote diversiteit aan vrouwen en hun organisaties, en spreekt hen aan op waar ze goed in zijn. Dit gebeurt op het niveau van de lidorganisaties, maar in toenemende mate ook op individueel niveau, dwars door de organisaties heen (burgerparticipatie). Ordenend principe zijn de drie strategische themavelden van de NVR en de internationale inzet in NVR-verband. 3. Het voeden van beleidsprocessen en de politiek De NVR levert, gevraagd en ongevraagd, een bijdrage vanuit het maatschappelijk veld aan politieke processen en ambtelijke trajecten. Het gaat hierbij om twee dingen: directe belangenbehartiging voor vrouwenzaken en de inbreng van deskundigheid en praktijkervaring die bijdragen aan de aansluiting van (overheids)beleid bij de praktijk. Belangenbehartiging: De NVR behartigt de collectieve belangen van vrouwen in ons land als het gaat om het recht op een volwaardige deelname aan de samenleving en op bescherming tegen geweld, dwang en discriminatie en verwoordt de ‘stem van de vrouw’ richting overheid en richting samenleving. Bijdragen aan effectief beleid: dit betreft informatieverschaffing aan de overheid ten behoeve van strategische visies en beleidsnota’s en bijdragen aan monitoring en evaluatie (input voor rapportageverplichtingen van de overheid maar ook de coördinatie van/bijdrage aan NGO (schaduw)rapportages). Deze signalen uit de samenleving zijn complementair aan analyses en adviezen van expertisecentra en kennisinstituten. Dit leidt tot meer effectiviteit en afstemming en is een belangrijke factor bij gender mainstreaming van beleid buiten het emancipatieveld. 4. Internationale vertegenwoordiging De internationale vertegenwoordiging valt in twee deelterreinen uiteen: 1. Vrouwenvertegenwoordigingen in regeringsdelegaties naar belangrijke internationale conferenties en topontmoetingen; 2. NGO deelname aan internationale beleidsprocessen. Vrouwenvertegenwoordigingen in regeringsdelegaties De vrouwenvertegenwoordiger in een regeringsdelegatie heeft een verbindende rol tussen overheid en maatschappij; zij brengt de politiek naar de burger en vertegenwoordigt deze op hoog niveau. Nederland heeft een unieke traditie van vrouwenvertegenwoordigingen naar belangrijke internationale topontmoetingen. De eerste en oudste vrouwenvertegenwoordiging is die in de Koninkrijksdelegatie naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN). Deze traditie bestaat vanaf de oprichting van de Verenigde Naties tot heden. Daarnaast heeft de NVR sinds 2002 vrouwenvertegenwoordigingen verzorgd in andere topontmoetingen, met name in VN verband. De vrouwenvertegenwoordiging in de regeringsdelegatie naar de Wereld Top voor Duurzame Ontwikkeling (WSSD, 2002) heeft een meer structureel vervolg gekregen in de CSD: de VN-commissie voor duurzame ontwikkeling, waar de afspraken van de WSSD nader vorm gegeven worden en periodiek worden geëvalueerd. NGO vertegenwoordiging naar belangrijke internationale ontmoetingen Ook in het NGO veld is de NVR internationaal actief, met name in de United Nations Commission on the Status of Women (CSW). De afspraken van de vierde Wereld Vrouwen Conferentie van 1995 in Beijing en het VN-Vrouwenverdrag (CEDAW) zijn leidend voor het werk van deze VN-commissie voor vrouwenzaken. Het Beijing Platform for Action vertaalt gender gelijkheid en empowerment van vrouwen in 12 strategische doelen en actiepunten die betrekking hebben op de verschillende sectoren in de samenleving. Dit sluit aan bij de uitgangspunten van de NVR: gender gelijkheid en vrouwenparticipatie als centrale randvoorwaarde voor duurzame ontwikkeling en de Millennium doelstellingen (MDGs). 5. Kraamkamer voor projecten De maatschappelijke betrokkenheid van de Nederlandse vrouw wordt binnen de NVR uitgewerkt via drie strategische themavelden: - vrouw en maatschappij; - vrouwenrechten en gender gelijkheid; en - duurzame ontwikkeling. Binnen deze themavelden worden concrete en subsidiabele projecten ontwikkeld die erop gericht zijn vrouwen handelingsperspectief te bieden zodat zij vanuit hun eigen positie en mogelijkheden gericht kunnen bijdragen aan de maatschappij. Bij de ontwikkeling van projecten gaat de NVR uit van zoveel mogelijk samenwerking met en tussen lidorganisaties, vanaf de planfase tot en met de uitvoering (interactieve en participatieve benadering).