Inhoudsopgave 1. Positiebepaling 3 2. Strategische taakstelling als koepel 6 3. Strategische themavelden 3.1 De rechten van de vrouw in brede zin 3.2 Maatschappelijke participatie 3.3 Duurzaam samenleven 9 9 9 10 4. Werkwijze en organisatie 11 4.1 Informatievoorziening, communicatie en PR 11 4.2 Belangenbehartiging en spreekbuisfunctie 11 4.3 Meningsvorming en beleidsbeïnvloeding 11 4.4 Platform en ontmoetingsfunctie 12 4.5 Ontwikkeling en uitvoering van projecten 12 4.6 Organisatiestructuur 13 4.6.1 Algemene vergadering 13 4.6.2 Bestuur 14 4.6.3 Commissies 14 4.6.4 Advies- en/of ondersteunende commissies 15 4.6.5 Communicatie 16 4.6.6 Het Landelijk Bureau 16 4.6.7 Werkgroepen en projectgroepen 17 5. Financiering Bijlage: Overzicht 19 lidorganisaties NVR 1 1. Positiebepaling NVR De Nederlandse Vrouwen Raad (NVR) is een koepelorganisatie van en voor vrouwenorganisaties, opgericht in 1898. De lidorganisaties vertegenwoordigen het maatschappelijke veld, die elk hun eigen doelstellingen, aandachtsvelden, werkwijze en organisatievorm hebben. De achterban van de NVR omvat beroepsmatig, politiek en maatschappelijk georganiseerde vrouwen, huisvrouwen, agrarische en plattelandsvrouwen, vrouwelijke ondernemers en vrouwenorganisaties met een levensbeschouwelijke achtergrond. Op dit moment telt de NVR 43 lidorganisaties1 waarmee, naar een ruwe schatting, het totale bereik van de NVR neerkomt op een kleine miljoen vrouwen in Nederland. De diversiteit van de lidorganisaties rechtvaardigt de karakterisering van de NVR als brede maatschappelijke koepel en als de vertegenwoordiger bij uitstek van de ‘Major Group’2 Vrouwen. Want via de leden beslaat de NVR een groot deel van het hele spectrum van de Nederlandse samenleving. De gezamenlijke inzet voor de belangen van vrouwen en voor algemene maatschappelijke belangen, zowel nationaal als internationaal, maakt de NVR tot een kweekvijver voor maatschappelijke initiatieven en samenwerkingsverbanden, tot een platform voor kritische evaluatie en tot een bron van maatschappelijke vernieuwing. De missie van de NVR is: te bereiken dat vrouwen – gegeven hun kennis en ervaring daadwerkelijk de gewenste medeverantwoordelijkheid dragen op alle terreinen in de samenleving. De kerntaken en strategische themavelden hieruit voortvloeiend zullen in hoofdstuk 2 en 3 nader worden uitgewerkt. Emancipatie en gendermainstreaming als leidraad Emancipatie en gendermainstreaming vormen het kader, waarbinnen de NVR opereert. Gendergelijkheid omvat meer dan gelijke rechten, gelijke behandeling, gelijke betaling en gelijke mogelijkheden voor mannen en vrouwen om zich te ontplooien. Gender is een sociaal-cultureel begrip. Het gaat over de verschillende rollen en functies die mannen en vrouwen in de samenleving vervullen en de daaraan gekoppelde verschillen in waardering. Gendergelijkheid betekent de acceptatie van verschillen tussen vrouwen en mannen en van hun mogelijke verschillende rollen in de samenleving, maar zonder de traditioneel ongelijke machtsverhoudingen.3 Gendermainstreaming moet ertoe leiden dat beleidsmaatregelen geen verschillende gevolgen hebben voor vrouwen en mannen en dat er een 2 evenwicht ontstaat tussen mannelijke en vrouwelijke inzichten en waarden. Emancipatie en gendermainstreaming vullen elkaar aan. Door de voortgaande emancipatie in de samenleving beginnen traditionele man/vrouw rollen te vervagen4. De NVR onderschrijft de algemene beleidsdoelstelling zoals geformuleerd in Beleidsartikel 12 Coördinatie Emancipatiebeleid: “Het scheppen van voorwaarden voor een pluriforme maatschappij, waarin een ieder ongeacht sekse de mogelijkheid heeft een zelfstandig bestaan te verwerven en waarin vrouwen en mannen gelijke rechten, kansen, vrijheden en (sociale) verantwoordelijkheden kunnen realiseren”. Het is de visie van de NVR dat emancipatie en gendermainstreaming de basis vormen voor een duurzame ontwikkeling van de samenleving. Emancipatieondersteuningsstructuur (EOS) De emancipatieondersteuningsstructuur (EOS) omvat een grote diversiteit aan organisaties, die een bijdrage leveren aan het emancipatieproces in Nederland. In het NEI-rapport5 worden organisaties in de EOS onderscheiden naar type (vrouwenorganisaties/-netwerken, koepelorganisaties en expertisecentra), naar functie (empowerment, beleidsbeïnvloeding en dienstverlening) en naar financiering (wel of geen financiering van overheidswege; financiering door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Directie Coördinatie Emancipatiebeleid (SZW/DCE) of door vakdepartementen). Emancipatie en gendermainstreaming zijn richtinggevend voor alle activiteiten van de Nederlandse Vrouwen Raad. Empowerment, beleidsbeïnvloeding en dienstverlening zijn kerntaken van de NVR. Als zodanig is de NVR onderdeel van de emancipatie ondersteuningsstructuur, maar maakt geen deel uit van door de overheid gesubsidieerde EOS. Internationaal als wezenlijk onderdeel van de NVR-inzet Het Nederlandse beleid en de uitwerking daarvan worden in belangrijke mate bepaald door internationale en Europese afspraken. De Nederlandse regering heeft zich in verschillende politieke samenstellingen en tijden gecommitteerd aan internationale6 en Europese verdragen en uitvoeringsprogramma’s betreffende emancipatie en gendermainstreaming die hun beslag moeten krijgen op nationaal niveau. Dat proces is in eigen land nog lang niet voltooid. De rol van maatschappelijke organisaties als de NVR is hierin belangrijk. De NVR zet zich derhalve ook internationaal in voor de bevordering van gendergelijkheid, gendermainstreaming en empowerment7 van vrouwen en voor de bijdrage van vrouwen op andere beleidsterreinen. Een belangrijk onderdeel daarvan is het scheppen van de voorwaarden voor vrouwen(organisaties) om deze rol 3 naar behoren te kunnen vervullen, inclusief een ondersteuning door de overheid, financieel en anderszins. adequate 4 2. Strategische taakstelling als koepel. De koepel heeft een belangrijke meerwaarde door de bundeling van krachten, mogelijkheden, meningen en diensten en door de intermediaire positie tussen de overheid en het maatschappelijk veld. De Nederlandse Vrouwen Raad stelt zich als koepelorganisatie tot taak op relevante (beleids)terreinen anticiperend, initiërend, agendabepalend en voorwaardenscheppend te zijn. De NVR wil dit bereiken door de traditionele koepelfunctie te vervullen, door initiator en aanjager te zijn van nieuwe actuele thema’s, door aangesloten organisaties te faciliteren en door de rol van coördinator te vervullen. Intern (richting de lidorganisaties): 2.1. vervult de NVR de traditionele koepelfunctie als platform, belangenbehartiger, en spreekbuis; Onderdelen zijn: het stimuleren van ontmoetingsmogelijkheden, samenwerking en overleg met de aangesloten organisaties8, het bevorderen dat door en voor vrouwenorganisaties invloed wordt uitgeoefend op het beleid van de overheid en van maatschappelijke organisaties, het behartigen van zaken die overstijgend zijn voor de aangesloten lidorganisaties, de nationale en internationale vertegenwoordiging, al dan niet in regeringsdelegaties. 2.2. is de NVR de initiator en aanjager van nieuwe thema’s. De NVR doet dit door het signaleren van ontwikkelingen, door het ontwikkelen, bundelen en/of verspreiden van informatiemateriaal en door het organiseren van bijeenkomsten voor discussie en kennisuitwisseling; 2.3. zorgt de NVR voor verbreding en verdieping van actuele thema’s door een brede maatschappelijke discussie aan te zwengelen of hieraan een bijdrage te leveren vanuit het genderperspectief; In dit verband ziet de NVR het als zijn verantwoordelijkheid de aangesloten organisaties: te ondersteunen bij het agenderen van vrouwen-, emancipatie- en gendervraagstukken, te ondersteunen bij het aanvragen en uitvoeren van projecten die het emancipatieen 5 - gendermainstreamingsproces in de Nederlandse samenleving versnellen en/of versterken, te ondersteunen bij de (onderlinge) samenwerking, te vertegenwoordigen op (inter)nationaal niveau om empowerment van vrouwen en het genderperspectief bij politieke en maatschappelijke besluitvorming op de kaart te zetten ; 2.4. draagt de NVR zorg voor een goede, tijdige en zo volledig mogelijke informatievoorziening; 2.5. coördineert of ontwikkelt de NVR concrete projecten, gebaseerd op nieuwe en actuele thema’s, in samenwerking met- of voor lidorganisaties. Daar, waar de NVR de gezamenlijke fondsenwerving ter hand neemt ten behoeve van de lidorganisaties is het NVR-bestuur eindverantwoordelijk voor die projecten en zorgt de NVR ervoor dat de verantwoordelijkheden van de deelnemende partners worden vastgelegd en nagekomen. Extern (richting overheden en maatschappij): 2.6. fungeert de NVR als contactpunt voor beleidsbeïnvloeding en meningsvorming (nationaal en waar relevant internationaal); 2.7. zorgt de NVR voor een adequate informatievoorziening en kennisoverdracht met name op organisatieoverschrijdende thema’s; 2.8. is de NVR een centraal aanspreekpunt en coördinatiepunt voor samenwerking met vrouwenorganisaties voor zowel beleidsbeïnvloeding als implementatie. Samenvattend kunnen onderscheiden: I. II. III. IV. V. vijf kerntaken van de NVR informatievoorziening, communicatie en PR belangenbehartiging en spreekbuisfunctie meningsvorming en beleidsbeïnvloeding platform- en ontmoetingsfunctie; ontwikkeling, coördinatie en uitvoering projecten. worden van 6 3. Strategische themavelden. Om invulling te geven aan de missie van de NVR (zie pag. 3) en de aangesloten organisaties te ondersteunen bij hun specifieke doelstellingen en werkzaamheden wordt een programma van activiteiten ontwikkeld op een aantal actuele hoofdthema’s binnen de drie strategische themavelden van de Nederlandse Vrouwen Raad. Dit kader maakt voor de organisaties duidelijk waar, hoe en wanneer de NVR initiërend, faciliterend, en coördinerend is/kan zijn. Ook worden de aangesloten organisaties door de thema’s verbonden en dat is meer dan het zijn van het netwerk van en voor vrouwen. Ontwikkelingen in Nederland worden in toenemende mate beïnvloed door de Europese agenda. De NVR heeft als koepel de taak het Europese beleid zodanig te beïnvloeden dat het op nationaal niveau voor de lidorganisaties mogelijk wordt hun doelstellingen te realiseren en bij te dragen aan een evenwichtige, duurzame samenleving. De strategische themavelden geven structuur aan het inhoudelijke werk van de NVR, dat vanwege de diversiteit van de lidorganisaties zeer breed en omvangrijk is.: 3.1 De rechten van de vrouw. Hoewel mannen en vrouwen voor de wet gelijk zijn, is het emancipatieproces in de Nederlandse samenleving in de praktijk nog lang niet voltooid. Ook het gendermainstreaming proces, dat het Kabinet in 2001 met de nota Gendermainstreaming heeft ingezet, heeft in de praktijk nog een lange weg te gaan. Het thema kan handelen over algemene zaken betreffende het integratie- en emancipatieproces van meisjes en vrouwen in Nederland, over reproductieve rechten en reproductieve gezondheid en over alle vormen van genitale verminking, verkrachting, mishandeling, intimidatie, dwang en vrijheidsberoving. 3.2 Maatschappelijke participatie. Het uitgangspunt is de maatschappelijke en sociale positie van vrouwen. Volwaardig participeren in de maatschappij is voor vrouwen niet altijd (direct) haalbaar. De traditionele rolverdeling en de zorgverantwoordelijkheid zijn voor veel vrouwen een belemmering om volwaardig en onafhankelijk deel te nemen aan de maatschappij. Het verlenen van (mantel)zorg, het ontvangen ervan en het combineren van werken en zorgen dient voor iedereen bereikbaar te zijn. 7 Betaald en onbetaald (vrijwilligers)werk leveren beide een bijdrage aan het goed functioneren van de samenleving. Vrijwilligerswerk moet de erkenning en waardering krijgen die het verdient. Vrouwen en mannen behoren op alle terreinen en in alle geledingen van de samenleving gelijke kansen te hebben. Veel vrouwen verkeren nog in een sociaal isolement of in een kwetsbare positie. Dit vraagt om adequate maatregelen, waarbij rekening gehouden wordt met sociale en infrastructurele verschillen. Het thema kan handelen over o.m. arbeidsparticipatie en economische zelfstandigheid, sociale cohesie, kwetsbare groepen, levensloop en mantelzorg en over de ontwikkeling van toekomstige generaties. 3.3 Duurzaam samenleven. Een samenleving wordt duurzaam door de mensen die op een verantwoordelijke en verantwoorde manier deelnemen aan die samenleving, bewust van de consequenties van eigen handelen voor anderen en voor toekomstige generaties. Duurzaam samenleven heeft een sociale, een economische èn een ecologische dimensie. Welzijn is meer dan welvaart. Economische aspecten, sociaal-culturele èn ecologische aspecten moeten in balans zijn om de kwaliteit van leven nu en in de toekomst veilig te stellen. Marktwerking als enige instrument, blijkt niet de oplossing te zijn voor maatschappelijk verantwoord samenleven. Over de hele wereld en ook in Nederland neemt de armoede eerder toe dan af en in de individualiserende samenleving verdwijnt de sociale cohesie. Vrouwen van over de gehele wereld bundelen van oudsher hun krachten om (via deze integrale benadering) tot een duurzame en rechtvaardige samenleving te komen. Ze hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan internationale afspraken9 en aan de doorvertaling naar nationale actieprogramma’s en de uitvoering daarvan. Voor Nederland neemt de Nederlandse Vrouwen Raad hierin sinds 1996 het voortouw. Het thema sluit aan bij de twaalf aandachtsgebieden uit het Beijing Platform for Action, voorzover deze niet onder de twee eerder genoemde strategische themavelden van de NVR vallen. Het behoud van de aarde, waarvan de mens uiteindelijk voor zijn voortbestaan afhankelijk is, maakt hier onderdeel van uit. 8 4. Werkwijze en organisatie. 4.1 Informatievoorziening, communicatie en PR De NVR fungeert als facilitair en inhoudelijk middelpunt voor de aangesloten organisaties. Wezenlijke onderdelen van deze functie zijn een onafhankelijke, tijdige en zo volledig mogelijke informatievoorziening, alsmede kennisuitwisseling en kennisoverdracht op relevante onderwerpen, actuele thema’s en ontwikkelingen. Naast de organisatie-interne informatievoorziening en communicatie speelt de NVR een intermediaire en coördinerende rol bij de informatievoorziening en communicatie richting overheid en het maatschappelijke veld. De informatiebehoefte van de verschillende geledingen binnen de NVR is divers en vraagt om een eigentijds communicatieplan op basis van de informatiebehoefte en communicatiemogelijkheden van de verschillende doelgroepen en om een evaluatie van de bestaande informatiemiddelen en kanalen10. 4.2 Belangenbehartiging en spreekbuisfunctie Deze strategische taakstelling wordt met name ingevuld door een effectieve lobby richting politiek en maatschappelijke organisaties en door het initiëren van en het ingaan op perscontacten. Daarom heeft het NVR bestuur van de aangesloten organisaties het mandaat en het vertrouwen om - gevraagd en ongevraagd - als ‘spreekbuis’ namens en voor de leden te reageren op de actualiteit. Het bestuur legt hierover achteraf verantwoording af aan de leden. Om namens en voor de leden op te kunnen treden moet de NVR een goed overzicht hebben van wat er binnen de achterban leeft, over korte communicatielijnen beschikken voor eventuele spoedraadpleging en terugkoppeling kunnen realiseren naar relevante onderdelen en de lidorganisaties. 4.3 Meningsvorming en beleidsbeïnvloeding Beleidsbeïnvloeding gaat verder dan belangenbehartiging. Het is het inhoudelijk voeden van beleidsprocessen. Indien de overheid zo volledig mogelijk en tijdig geïnformeerd wordt over de wensen, behoeften, inzichten en ervaringen van burgers, kan deze goed gefundeerde beleidsbeslissingen nemen. 9 Interactieve beleidsvorming berust op een gedegen meningsvorming door en raadpleging van de burger. Via het organiseren van burgerraadpleging en actieve bijdragen ten behoeve van beleidsontwikkeling van de overheid levert de koepel een belangrijke bijdrage aan de vormgeving van de Nederlandse en de Europese maatschappij. Het is ook in het belang van de leden dat hun meningen en inzichten gericht bij de beleidsmakers terechtkomen en dat voor de inbedding hiervan in het beleid de vinger aan de pols wordt gehouden. De Nederlandse Vrouwen Raad vervult hierin zowel een initiërende als ook een coördinerende en ondersteunende rol, bijvoorbeeld via fondsenwerving voor het gezamenlijke belang; het ondersteunen van die projecten, waarvoor de NVR penvoerder en contactpersoon voor de subsidiegever is; het stimuleren en waar nodig initiëren van activiteiten om tot verbreding en verdieping van de gekozen thema’s te komen. 4.4 Platform en ontmoetingsfunctie De koepel is een plek, waar de leden elkaar en anderen kunnen ontmoeten, kennis en ervaringen kunnen uitwisselen en kunnen netwerken. Afhankelijk van de doelgroep en behoefte zullen verschillende soorten bijeenkomsten worden georganiseerd: voorzittersoverleg, beleidsdagen, redactiedagen, netwerkbijeenkomsten waar bij voorkeur ook andere dan de lidorganisaties betrokken worden, discussiebijeenkomsten etc. De bijeenkomsten kunnen dienstverlenend aan de leden zijn of ook in het kader van een specifiek project of inhoudelijk thema worden georganiseerd. 4.5 Ontwikkeling en uitvoering van projecten Projecten zijn geen doel op zichzelf, maar een middel om de doelstellingen van de NVR en zijn leden te realiseren. Projecten kunnen gericht zijn op meningsvorming en beleidsbeïnvloeding, op draagvlakversterking voor het overheidsbeleid, op implementatie van actieprogramma’s of op een combinatie daarvan. Bij de ontwikkeling van projecten werkt de koepel zowel reactief (aansluitend bij de behoeften van de achterban en bij vigerend overheidsbeleid) als pro-actief (agenderen van voor vrouwen belangrijke thema’s). Dit vereist een goed inzicht in nationale en internationale beleidstrajecten, actuele kennis van subsidiemogelijkheden en voortdurend voeling houden met de achterban, met de overheid en met maatschappelijke processen in den brede. 10 De lidorganisaties willen actief worden betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van projecten11. Mogelijke projecten worden besproken tijdens de door de NVR te organiseren beleidsdagen. Uitwerking van projecten zou in handen moeten worden gegeven van projectteams, waar deskundigen uit de achterban van de aangesloten organisaties in participeren. Aangesloten organisaties kunnen binnen een project zelf projectgebonden inhoudelijke bijeenkomsten organiseren. Hierbij wordt de inzet van lidorganisaties zoveel mogelijk financieel gehonoreerd. 4.6 Organisatiestructuur De organisatie van de NVR bestaat uit een aantal elementen: 4.6.1 Algemene Vergadering De Algemene Vergadering (AV) is het hoogste orgaan van de Nederlandse Vrouwen Raad. Hierin zijn alle lidorganisaties vertegenwoordigd, worden besluiten genomen over het te voeren beleid van de NVR en wordt controle uitgeoefend op het financiële en inhoudelijke beheer van het bestuur. De besturen van de lidorganisaties zijn verantwoordelijk voor: het effectief vertegenwoordigen van de eigen organisatie binnen de besluitvormende vergaderingen van de NVR; de communicatie binnen de eigen organisatie over de activiteiten van de NVR. Het rapporteren vanuit NVRvergaderingen of NVR-themabijeenkomsten naar de eigen organisatie en het informeren van de eigen leden over projecten en materialen ten behoeve van kennisuitwisseling en –verdieping is de verantwoordelijkheid van de afgevaardigden. Deze interne communicatie heeft als belangrijk doel de actieve participatie van de leden in projecten te bevorderen en tot het meergebruik van beschikbaar materiaal of faciliteiten van de NVR ; te vergroten . het signaleren en voeden van de NVR over relevante interne en externe ontwikkelingen. Op deze wijze bevorderen de leden dat de NVR de koepelfunctie effectief invulling kan geven; het stimuleren van actieve participatie in bijvoorbeeld projecten, onder andere door het aanreiken van thema’s en van deskundigheid in een (gezamenlijk in te dienen) project. 4.6.2 Bestuur Het bestuur streeft naar realisatie van een doelmatige en doelgerichte organisatie. 11 Het NVR-bestuur bestaat idealiter uit: de uitvoerende kern van voorzitter, secretaris en penningmeester; drie bestuursleden, verantwoordelijk voor de kerntaken van de NVR, te weten o kerntaak 1: informatievoorziening, communicatie en PR; o kerntaak 2: belangenbehartiging en spreekbuisfunctie + kerntaak 3: meningsvorming en beleidsbeïnvloeding; o kerntaak 4: platform en ontmoetingsfunctie + kerntaak 5: ontwikkeling, coördinatie en uitvoering van projecten; drie bestuursleden die als bestuursliaison naar de drie structurele commissies van de NVR fungeren (zie 4.6.3). De leden van het NVR-bestuur worden door de AV uit de leden van de lidorganisaties benoemd. Bestuursleden zijn bij voorkeur afkomstig uit verschillende lidorganisaties. 4.6.3 Commissies Er is een vaste commissie voor elk van de drie strategische themavelden van de NVR. De Commissies zijn idealiter als volgt samengesteld: een voorzitter; een bestuursliaison, qualitate qua lid van het bestuur; vijf leden, deskundig op en binnen de Commissie verantwoordelijk voor de vijf kerntaken. De Commissies: ondersteunen bestuur en bureau inhoudelijk en beleidsmatig binnen hun strategische themaveld; stellen in nauwe samenwerking met het bureau op hoofdlijnen het werkkader op met daarin aangegeven de mogelijke inhoudelijke thema´s en projecten; geven invulling aan de vijf kerntaken van de NVR; vergaderen in principe met een frequentie van één keer per 2 maanden. De leden van de Commissies: zijn afkomstig uit de lidorganisaties van de NVR; om een brede vertegenwoordiging uit de achterban te realiseren hebben bij voorkeur geen twee leden van dezelfde lidorganisatie zitting in één commissie; hebben inhoudelijke kennis van het strategische themaveld; 12 zijn deskundig op of hebben affiniteit met de kerntaken van de NVR; hebben roulerende zittingstermijnen. 4.6.4 Advies- en/of ondersteunende commissies De NVR kent verschillende commissies die het bestuur adviseren en/of ondersteunen: een kascommissie die door de AV wordt benoemd om de jaarstukken te controleren; een financiële commissie die de penningmeester bijstaat en adviseert; benoemingsadviescommissies (BAC’s) die kunnen worden ingesteld ter benoeming van bestuursleden, commissieleden en/of vertegenwoordigers, bijvoorbeeld in regeringsdelegaties; een BAC gaat volgens de richtlijnen van de NVR te werk en bestaat uit deskundigen op het betreffende gebied en een lid van het NVR-bestuur. 4.6.4.1 De Commissie Internationaal. Dit is een inhoudelijke ondersteunings- en adviescommissie van de Nederlandse Vrouwen Raad. Hier vindt de afstemming van de internationale beleidsbeïnvloeding plaats en wordt vormgegeven aan het internationale werk in NVR verband. De belangrijkste taken van de Commissie Internationaal zijn: o invulling geven aan de internationale beleidsbeïnvloeding en standpuntbepaling van de NVR; o organiseren van de vrouwenvertegenwoordiging in regeringsdelegaties en hun begeleiding; o organisatie en inhoudelijke ondersteuning van de vaste internationale vertegenwoordigingen van de NVR (EWL, (EC)ICW, CSW etc.); o adviseren van het NVR-bestuur betreffende de deelname vanuit de NVR (gebruik NVR-accreditaties) aan internationale en Europese bijeenkomsten + opdrachtformulering en inhoudelijke voorbereiding van die vertegenwoordigers; o organisatie en inhoudelijke voorbereiding van de bijeenkomsten van het Platform Internationaal12 van de NVR. De Commissie Internationaal bestaat idealiter uit een bestuurslid, de voorzitters van de Commissies Rechten van de Vrouwen, Maatschappelijke Participatie en Duurzaam Samenleven en enkele deskundigen op internationaal gebied. Indien nodig kunnen andere adviserende/ondersteunende commissies worden ingesteld. 13 4.6.5 Communicatie Een goede, tijdige en op de doelgroep toegesneden informatievoorziening behoort tot de kerntaken van de koepel. Communicatie is tweerichtingsverkeer: de aangeboden informatie moet op de juiste plek terechtkomen, er moet informatie uitwisseling plaatsvinden en de informatie moet zowel binnen de organisatie als tussen de verschillende partners worden afgestemd. Het communicatieplan van de NVR zal de komende tijd nader worden uitgewerkt op basis van de huidige communicatiemiddelen en structuren van de NVR. De communicatiemiddelen die de NVR op dit moment ter beschikking staan zijn: de DO-Koerier: thematisch periodiek voor duurzame ontwikkeling in brede zin; wordt sinds zijn ontstaan in 2001 door een breed publiek, vooral ook op lokaal niveau, gelezen en actief aangevraagd; de NVR-Nieuwsbrief: huisorgaan voor de NVR-lidorganisaties en geïnteresseerden; www.nederlandsevrouwenraad.nl: de NVR-website www.genderenduurzaamheid.nl: de themasite Duurzame Ontwikkeling, Wereld in Balans; www.womenforwater.org: de website van het Vrouwen voor Water partnership, die momenteel door de NVR wordt beheerd. 4.6.6 Het Landelijk Bureau Het bestuur laat zich bij zijn werkzaamheden ondersteunen door het landelijk bureau. Dit bureau is – ook voor de lidorganisaties – het kloppend hart van de organisatie. Het bureau draagt zorg voor het dagelijkse reilen en zeilen van de organisatie NVR. Dit betreft onder andere: de financiën, inclusief subsidieaanvragen; uitvoering informatievoorziening, communicatie en PR; supervisie en coördinatie van projecten die onder de verantwoordelijkheid van de NVR vallen; voorbereiding Algemene Vergaderingen (AV’s) en jaarstukken; voorbereiding en notulering/verslaglegging van vergaderingen van bestuur en commissies zodat consistentie en continuïteit zijn gewaarborgd. 14 Ook levert het bureau de specifieke input, zowel inhoudelijk als organisatorisch, die voor een goede organisatie en invulling van taken noodzakelijk is. De dagelijkse leiding van het landelijk bureau is in handen van de Algemeen Secretaris; deze is tevens adviseur van het Bestuur. Inherent aan de functie is de Algemeen Secretaris alert op interne en externe ontwikkelingen, bevordert de interactie daarover, is verantwoordelijk voor het bewaken van een effectieve verbinding en communicatie tussen bestuur, lidorganisaties, bureau en projectgroepen en voor het initiëren, aanvragen en monitoren van subsidies. 4.6.7 Werkgroepen en projectgroepen Een werkgroep: is een voor langere tijd ingestelde groep die op één of meerdere strategische themavelden een speciale taak heeft; kan worden opgericht indien en voor zolang dit binnen de werkzaamheden van de NVR nodig wordt geacht; bestaat uit deskundigen op het specifieke terrein die afkomstig zijn uit de verschillende lidorganisaties; is niet projectgebonden en valt onder de verantwoordelijkheid van een commissie. Een bestuurslid of een commissielid heeft qualitate qua zitting in de werkgroep. Voor een werkgroep wordt een taakomschrijving op hoofdlijnen opgesteld. Onder deze structuur valt het Platform Internationaal bestaande uit de internationale deskundigen/vertegenwoordigers van de NVR lidorganisaties en/of hun internationale koepels. Hier vindt de afstemming en uitwisseling plaats tussen de verschillende internationale gremia en kunnen taken worden verdeeld voor de voorbereiding van standpunten. Het Platform Internationaal geeft voeding aan de Commissie Internationaal (hoofdstuk 4.6.4.1) betreffende gezamenlijke standpuntbepaling en de inhoudelijke voorbereiding van de verschillende internationale vertegenwoordigers van de NVR. Een projectgroep: is een ad hoc groep die op een specifiek onderdeel van de werkzaamheden van de NVR een speciale taak heeft; 15 kan worden opgericht voor de duur van een project of voor een specifieke activiteit; per project/cluster van activiteiten kunnen verschillende projectgroepen werkzaam zijn; bestaat uit deskundigen op het specifieke terrein afkomstig uit de verschillende lidorganisaties; hierin hebben in elk geval de in een project samenwerkende lidorganisaties zitting. Een commissielid heeft qualitate qua zitting in de projectgroep. 16 5. Financiering. Het NVR bestuur heeft in samenspraak met de leden besloten te investeren in de toekomst. Dit betekent onder andere het aantrekken van beroepskrachten om de kerntaken van de koepel uit te voeren en om bestuur en commissies te ondersteunen in hun taken, zodat de wensen van de achterban uitgevoerd kunnen worden. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat de lidorganisaties worden ingeschakeld om de gezamenlijke plannen te verwezenlijken. Het NVR bureau zal primair niet als uitvoerend maar als coördinerend orgaan optreden. Dit betekent dat de lidorganisaties de uitvoerende taken in het kader van de aan de NVR toegekende projecten mede zullen vervullen en de daarvoor benodigde middelen zullen krijgen. De Nederlandse Vrouwen Raad maakt geen deel uit van de door de overheid gesubsidieerde EOS. Tot 2005 ontving de NVR een kleine subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in het kader van de ondersteuning van de vrijwilligers infrastructuur. Achterliggende gedachte van de overheid was en is13 dat de inbreng van de in de NVR verenigde vrouwenorganisaties en hun bijdragen aan het emancipatieproces in de samenleving belangenbehartiging zijn en dus door de leden zelf moeten worden bekostigd. De structurele inkomsten van de NVR zijn de contributies van de lidorganisaties en de rente uit het belegde vermogen van het Tentoonstellingsfonds. Om de taken en ambities van de koepel te kunnen (blijven) uitvoeren zullen deze inkomsten moeten worden aangevuld via projecten en subsidies. Het streven is kostendekkend te zijn. De Algemene Vergadering heeft in november 2003 besloten dat de NVR de middelen uit het Tentoonstellingsfonds kan gebruiken om te overleven conform de doelstelling van het fonds. Het fonds kan niet onbeperkt worden aangesproken; elke onttrekking aan het kapitaal levert het daaropvolgende jaar minder rente op. De NVR heeft een reserve nodig om bij eventuele opheffing aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen. De accountant heeft aangegeven dat voor een gezonde bedrijfsvoering een reserve van ongeveer € 500.000 ruim voldoende is. Een en ander betekent dat de NVR een aantal jaren de tijd heeft om verschillende ambities en de geschetste werkwijze waar te maken. 17 1 Bijlage 1: overzicht lidorganisaties NVR bijgewerkt d.d….. In Agenda 21, de actieagenda voor een duurzame samenleving (UNCED, Rio 1992) hebben de Verenigde Naties 9 maatschappelijke groeperingen (Major Groups) onderscheiden, die elk een belangrijke rol in de samenleving vervullen. Dit zijn: vrouwen, jongeren, werknemers, boeren en tuinders, natuur en milieuorganisaties, inheemse bevolkingsgroepen, het bedrijfsleven, de wetenschap en lokale overheden. 2 Gender Mainstreaming: Conceptual framework, methodology and presentation of good practices. Council of Europe. Strasbourg, May 1998. 3 Drs. A.M. Bouman-Dentener (2000). Duurzame ontwikkeling als maatschappelijk fenomeen; een impressie vanuit een genderperspectief. Ministerie van VROM 2000/5: De Sociale Dimensie van Duurzame Ontwikkeling. 4 Nederlands Economisch Instituut (NEI), maart 2001: EOS verdient beter; naar een effectievere emancipatie-ondersteuningsstructuur 5 De Millenium Development Goals, het Beijing Platform for Action, het CEDAW Vrouwenverdrag, de Cairo Agenda en Dublin Principles 2 en 3 zijn alle voorbeelden hiervan en een leidraad voor het werk van de NVR. 6 7 Empowerment van vrouwen staat voor: kracht en macht aan vrouwen geven bijvoorbeeld: voorzittersoverleg, beleidsdagen, redactiedagen, interactiedagen. 8 Onder andere de Rio Conferentie voor milieu en ontwikkeling (UNCED) in 1992 en Agenda 21, de bevolkingsconferentie in 1995 in Cairo (ICPD), en de Wereld Top voor Duurzame Ontwikkeling (WSSD) in 2002 in Johannesburg 9 De ontwikkeling van een toekomstgericht en vraaggestuurd communicatieplan is een belangrijk doel van de werkconferentie ‘Met het oog op de toekomst’, die in juni 2005 zal plaatsvinden . Hiervoor is een gedegen analyse van doelgroepen, behoeften en mogelijkheden vereist. Paragraaf 4.6.5 geeft een korte beschrijving van bestaande communicatiekanalen van de NVR 10 voorzittersoverleg 2004 zie hoofdstuk 4.6.7 13 Verslag bezoek minister de Geus aan NVR, maart 2004 11 12 18