Rebel - 2807 - De Vernieuwing MIRT

VERNIEUWING MIRT
Een verkenning naar meekoppelkansen bij Beheer,
Onderhoud, Vervanging en Renovatie in het kader
van Vernieuwing MIRT
De opdracht in één oogopslag
Opdracht
Opdracht Tot 2028 zijn er in het kader van het MIRT reserveringen gemaakt voor aanleg van nieuwe
infrastructuur. Naast aanleg is er meer aandacht voor andere, intelligente oplossingen voor
de opgaven op het terrein van (bestaande) infrastructuur en ruimtelijke ontwikkelingen. Het
zoeken naar deze oplossingen is de gemeenschappelijke noemer van IenM-programma’s als
TOEPASSEN OP
BOV
FILOSOFIE
VERNIEUWING MIRT
Beter Benutten, Meer Bereiken en Vernieuwing MIRT. Dit vanuit een brede blik en gericht op
flexibiliteit, maatwerk en samenwerking met andere belanghebbenden.
Onbevangen en breder kijken kan leiden tot onverwacht goede en/of efficiënte oplossingen
voor opgaven in het ruimtelijk fysieke domein. Deze benadering geldt niet alleen bij nieuwe
MEERWAARDE?
BEHEER &
ONDERHOUD
VERVANGING
RENOVATIE
SLA
Projecten
Programma’s
VOORBEELDEN
MEEKOPPELKANSEN
MIRT SPOOR
BO
MIRT
Gebiedsagenda
MIRT Onderzoek
Verkenning
Planstudie
Realisatie
MIRT-projectenboek
projecten. Ook bij Beheer, Onderhoud, Vervanging en Renovatie (afgekort BOVR) kan deze
invalshoek kansen bieden en mogelijk meerwaarde scheppen.
Tegelijkertijd bestaat er onvoldoende zicht op het veld van BOVR en de manier waarop beheerders eventuele kansen concreet maken. Dat is aanleiding voor IenM en de bij Vernieuwing
MIRT betrokken partners om een verkennend onderzoek uit te voeren.
Vraagstelling Welke mogelijke kansen liggen er om de vernieuwing van het MIRT door te laten
werken in BOVR, en welke bijdrage kan BOVR dan bieden aan de Vernieuwing van het MIRT?
KAMER
1.
Welke partijen zijn bij BOVR-projecten betrokken?
2.
Welke typen meekoppelkansen zijn te onderscheiden?
3.
Wat is de houding van betrokken partijen ten opzichte van meekoppelkansen?
4.
Hoe verloopt meekoppelen in de praktijk?
5.
Hoe kan meekoppelen worden vormgegeven en zijn weg vinden in de processen van
IenM en RWS?
De verkenning sluit af met suggesties voor vervolgstappen.
VORMGEVEN?
Duiding Waar we in dit rapport spreken over BOVR zijn vier dimensies te onderscheiden: beheer,
onderhoud (waaronder levensduur verlengende maatregelen), vervanging en renovatie
(waaronder ontmanteling). IenM noemt de kansen voor meerwaarde meekoppelkansen.
Benutting van meekoppelkansen kan per saldo resulteren in een betere kwaliteit van het
ruimtelijk fysieke domein dan wanneer alleen beheer en onderhoud wordt uitgevoerd of
1-op-1 wordt vervangen. Het begrip meekoppelkansen wordt onder meer gebruikt in het
MIRT-projectenboek.
Filosofie Vernieuwing MIRT bij Beheer en Onderhoud
Samenvatting
1. Betrokken partijen
•
Door afstemming met andere overheden en gebruikers via bijvoorbeeld Minder Hinder
•
Betrokken partijen zijn primair de verschillende overheden en de gebruikers.
en de Platformen Wegbeheerders ontmoeten Wegbeheerders en Water ontmoet Water
•
Bij grootschalige gebiedsopgaven is het aantal belanghebbenden groter en kan het
(WoW) streeft RWS naar een aanpak waarbij de hinder tijdens BOVR-projecten voor
initiatief van meekoppelen juist bij regionale partijen liggen.
gebruikers zo veel mogelijk wordt gereduceerd (Planningskansen).
•
2. Meekoppelkansen
In dit onderzoek ligt de focus op inhoudelijke meekoppelkansen. Wij onderscheiden de volgen-
Daarnaast heeft RWS ook oog voor Efficiëntiekansen (kostenvoordelen) door gezamenlijke inkoop.
•
De grootste potentie voor het creëren van meerwaarde, door rekening te houden met
de typen kansen:
meekoppelkansen conform de filosofie van Vernieuwing MIRT (brede blik, maatwerk
1.
Efficiëntie: kostenreductie wanneer (overheids-)partijen bij BOVR-projecten gezamenlijk
en samenwerken), ligt bij grote Vervanging en Renovatieopgaven met een potentieel
optrekken
belangrijke ruimtelijke component. Daar kunnen ook meekoppelkansen met betrekking
Planning/timing: afstemmen van BOVR-projecten (intern en extern IenM) met minder
tot Adaptiviteit en Functionaliteit worden verzilverd.
2.
hinder als gevolg
3.
Adaptiviteit: project zodanig uitvoeren dat later in het netwerk en/of gebied (extra) voordelen kunnen worden behaald omdat wordt geanticipeerd op voorziene ontwikkelingen
4.
5. Vormgeven
•
Functionaliteit: project zodanig uitvoeren dat elders in het netwerk en/of gebied ook
voordelen kunnen worden behaald omdat ‘ruimte’ wordt geboden voor andere functies,
Voor het verzilveren van meekoppelkansen is aandacht in de vroege projectfasen
(vóór vaststelling projectscope) van belang.
•
bijvoorbeeld energieopwekking, ecologie etc.
Niet alle projecten lenen zich voor meekoppelen. Daarom is het van belang in een vroeg
stadium een duidelijke afweging te maken welke projecten wel en welke niet worden
onder­zocht op meekoppelkansen. Ook tijdens het onderzoeksproces kan duidelijk
3. Houding partijen
•
•
Partijen brengen graag kansen naar voren, zien de meerwaarde van meekoppelen en
worden dat meekoppelen niet kansrijk is. Er is dan een exit-optie.
•
schop moet worden genomen op basis van kennis over verwachte functionele en tech-
In de uitvoering worden verschillende risico’s onderscheiden zoals gevolgen voor pro-
nische levensduur en samen met andere partijen tijd nemen om meekoppelkansen te
jectplanning en de toename van de complexiteit. Daarnaast kunnen door meekoppelen
verwachtingen ontstaan omtrent financieren of mede-bekostigen en kunnen regionale
•
onderzoeken zijn andere belangrijke randvoorwaarden.
•
Op basis van de verkenning onderscheiden we twee opties voor het organisatorisch
partijen een project aangrijpen voor een beroep op extra financiële middelen van het Rijk.
vormgeven: (1) Het stimuleren van een open mind van RWS projectleiders in combinatie
Uitdaging voor RWS is tijdig kenbaar maken in de omgeving welke projecten wanneer
met ruimte (en rugdekking) en (2) Aansluiten bij de stappen uit het MIRT-spoor waarbij
gaan lopen. Hiervoor is meer zicht nodig op technische en functionele levensduur
andere (snellere) doorlooptijden kunnen gelden. Voor B&O-projecten volstaat optie 1,
(binnen een bandbreedte) van het areaal. Dit zicht wordt steeds beter.
voor V&R-projecten ligt optie 2 meer voor de hand.
4. Praktijk
•
Tijdig aangeven (door RWS) wanneer een project (deel netwerk of kunstwerk) op de
werken er in lopende projecten ook al aan.
Vervolgstappen
Meekoppelen is voor RWS niet nieuw. Er komt daarnaast steeds meer instrumenta-
•
(1) Verder uitwerken beide opties gericht op verankering van meekoppelen,
rium beschikbaar dat behulpzaam is bij meekoppelen. Een voorbeeld is de recente
(2) Beproeven beide modellen in de praktijk via simulatie-sessies (bijvoorbeeld voor een
RWS-Omgevingswijzer (dec. 2014) waarmee projecten/opgaven in een bredere context
VONK-project en/of de Suurhoffbrug), (3) Resultaten delen met een bredere vertegen-
worden geplaatst door aandacht te besteden aan de duurzaamheid van opgaven op
woordiging van partijen (rijk, provincies, waterschappen, ProRail, etc.), (4) Besluitvorming
12 nevenvelden (gerelateerd aan People, Planet, Profit).
over de verankering van het proces van benutten van meekoppelkansen in relatie tot het
Vernieuwde MIRT en (5) Doorvertaling in werkprocessen.
Filosofie Vernieuwing MIRT bij Beheer en Onderhoud
2807 • ontwerp A10plus
Begeleiding vanuit opdrachtgever
Anne Lammertink, Katinka Regtien, Tim van der Avoird,
Roel Nijsten, Michiel Ruis
Uitvoering RebelGroup
Peter Blok, Michiel Kort, Peter van der Bilt, Irene Pohl
Eindrapport
Rotterdam, Februari 2015
REBELGROUP.COM