Wet Werken naar Vermogen Albert Bruins Slot Directeur Alescon 24 mei 2012 De basisgedachte van de verandering • Commissie de Vries en commissie Bakker. • De demografische ontwikkeling van Nederland. • De toekomstige arbeidsmarkt. • De noodzakelijke bezuinigingen. • De aansluiting van de sociale zekerheid op de veranderende samenleving. • De noodzakelijke optimalisatie van de uitvoering van de sociale zekerheid. 2 “Bottom line” – Onafhankelijk van de politieke keuzes in 2010 – Decentralisatie van alle taken en bevoegdheden naar de gemeente – Instroom in SW en Wajong beperken – Re-integratie staat zwaar ter discussie – Regelingen financieel toekomstvast maken – Iedereen moet “werken” voor uitkering TEKORTEN OP DE ARBEIDSMARKT Aantal 65 plussers als % van 15-64-jarigen 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2004 bron: CBS 2030 2050 Hoofdlijnen Wet Werken Naar Vermogen Na inwerkingtreding (1 januari 2013???): 1. Eén regeling voor personen met arbeidsvermogen: WWNV 2. Wajong: volledig én duurzaam jonggehandicapt 3. Wsw: aangewezen op beschutte arbeid 4. Instrument loondispensatie 5. Eén ongedeeld reïntegratiebudget (WWB/WIJ en Wsw) 6. Herstructureringsfaciliteit tbv SW-sector Nieuw systeem Wwnv Wajong (volledig en duurzaam) Ja Arbeidsvermogen? Nee Kan alleen beschut werken? Wet Werken naar vermogen Wsw Doelgroep Werken naar vermogen Nieuwe instroom 2013: WWNV: mensen met een arbeidsvermogen (die voorheen zouden instromen in Wajong, WWB/WIJ en Wsw) en nuggers Wajong: volledig en duurzaam arbeidsongeschikt Wsw: aangewezen op arbeid in beschermde omgeving Zittend bestand: Mensen die op 1 januari 2013 al in Wajong, WWB/WIJ zitten of in de Wsw werken. WWB/WIJ gaat per 2013 op in WWNV Loondispensatie • Voor iedereen die WML niet kan verdienen • Werkgever betaalt alleen voor de productiviteit • Gemeente vult aan tot max 100% WML • Maximaal 9 jaar loon en aanvulling < 100% WML • Toegangstoets door onafhankelijke derde • Loonwaardebepaling via (erkende) methode • Periodiek nieuwe toegangstoets & meting • Evaluatie door Rijk en VNG na 3 jaar Voorbeeld inkomen persoon Netto inkomen 100% 80% 60% 40% 20% 0% Uitkering Loonwaarde 40% Loon Loonwaarde 60% Loonwaarde 60% bij aanvulling tot WML na 9 jaar Aanvullende uitkering De omgeving van de Wwnv • Samenhang tussen werken naar vermogen en: – decentralisatie AWBZ – preventie en begeleiding – decentralisatie jeugdzorg – IQ verlaging – welzijn nieuwe stijl (kanteling) – regionalisering (arbeidsmarkt, zorg, veiligheid) – rol UWV 10 Rol gemeente • alle instrumenten in handen voor regie t.b.v. inwoners met een lange afstand op de arbeidsmarkt. • integrale aanpak mogelijk in combinatie met de AWBZ en de Jeugdzorg. • opdracht kan neergelegd worden bij het werkplein, Sw-bedrijf en de GKB. 11 Budgetten Ontwikkeling budget Werk en inkomen 2011 2012 2013 2014 2015 1.336 1.122 1.134 1.083 1.083 400 400 400 400 1.336 722 734 683 683 100% 54% 55% 51% 51% Tekorten Wsw -113 -113 -203 -326 -391 Zwarte scenario 1.223 609 531 357 292 92% 46% 40% 27% 22% W-deel Bezuiniging Resteert Gevolgen Assen W-deel Assen 2011 2012 2013 2014 2015 100% 54% 55% 51% 51% 6,9 mln 3,8 mln 3,8 mln 3,5 mln 3,5 mln W-deel (zwarte scenario) Assen 92% 46% 40% 27% 22% 6,3 mln 3,2 mln 2,7 mln 1,9 mln 1,5 mln Waarom zijn financiële gevolgen desastreus voor de gemeenten? • Doorlopende hoge loonkosten SW • Rijksbijdrage SW, die naar WML gaat • Steeds lager wordende opbrengsten per medewerker, door andere instroom • Laatste SW-er oude stijl vertrekt in 2057! rijksbijdrage/SE ontwikkeling lonen en rijksbijdrage loonsom/SE 32000 30000 28000 26000 24000 22000 20 ? 13 ? 20 14 ? 20 15 20 ? 16 ? 12 20 eg r B 10 20 11 20 09 20 08 20 07 20 06 20 05 20 04 20 03 20 20 02 20000 Loonschalen SW tov WML 115% 134% na 98 voor 98 I H loonschaal G F E D2 D1 C2 C1 B2 B1 A O 0% 50% 100% 150% 200% 250% percentage tov wml 300% 350% verloop personeel in de SW aantal SW oude stijl SW nieuw 2000 totaal SW 1800 aantal personeelsleden 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Herstructureringsfaciliteit ???? • In totaal € 400 miljoen over 7 jaar • Vulling fonds deels vanuit eerder beperken van de Wsw (in plaats van 2014) en bonusregeling Begeleid Werken • Gemeenten moeten aanvragen indienen • Is bedoeld om de omslag van de sector te realiseren • Niet bedoeld om exploitatietekorten te dekken Aanbevelingen Commissie Westerlaken • Splits beschermd werk en regulier werk • Gespecialiseerde deta faciliteit oprichten • Beschermd werk (incl AWBZ) • Scheidt opdrachtgeverschap, toezicht en uitvoering (aanbesteden?) • Kwartiermaker voor transitie • Financiële voorstellen anders inrichten Eerste ervaringen/ berekeningen • Beschut werk is structureel zwaar verlieslatend • Verkenningen met zorg en onderwijs leveren resultaat verbeteringen op • Denken in doelgroepen is essentieel Basis indeling: verdiencapaciteit 1. 2. 3. 4. 0-20% 20-60% 40-80% >80% zorg participatie deta/BW/Loonsuppletie zelfstandig naar regulier werk Succes van groep 2 en 3 is essentieel voor beperken schadelast gemeenten Huidige stand WWnV • Gisteren besloten om 29 mei besluit te nemen over controversieel verklaren • Loondispensatie geen bewezen succes • Detacheren en loonsubsidie werken wel • Afschaffen toegangstoets: prima • Loonwaarde niet eenduidig vast te stellen • Goed gedrag van gemeentes nog niet beloond Een regeling onderkant arbeidsmarkt • Werkgevers zitten niet te wachten op medewerkers onderkant arbeidsmarkt • Werkgevers willen het alleen als: – – – – – – – Inzicht bestaat in functioneren Persoonlijke problematiek “opgelost” is Geen ingewikkelde administratie Geen enkel “ziekte” risico (WVP) Primair proces niet verstoord wordt Vooral klein MKB is bereid veel op te nemen Begeleid Werken is bewezen succesvol!! Huidige opvattingen Cedris • De uitgangspunten van het Wetsvoorstel werken naar vermogen moeten behouden blijven. Dit betekent: samenvoeging van de verschillende regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, de verantwoordelijkheid voor de uitvoering naar gemeenten en zoveel mogelijk mensen aan de slag bij gewone werkgevers. • Maak daadwerkelijk 1 regeling, dus niet een aparte regeling voor beschut werk met een eigen cao. Werken moet lonen. • Er moet voldoende budget zijn voor begeleiding. • Werkgevers moeten in voldoende mate worden geprikkeld om mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt aan de slag te helpen. Dit betekent ‘ontzorgen’, maar eventueel ook financiële prikkels. • Breng samenhang aan tussen de verschillende decentralisatie Product life cycle WSW Werken naar vermogen