Minderhedenforum - Kinderrechtencoalitie

Minderhedenforum
Koepel van allochtone verenigingen
Minderhedenforum
1. Samenwerkingsverband van 1.000 –
tal allochtone verenigingen
–
–
–
15 federaties (socio-cultureel werk)
Vlaanderen en Brussel
Erkend door Vlaamse regering sinds 1998
(Minderhedendecreet)
2.Thematische werkingen: Minderhedenbeleid, Work Up,
Onderwijs, Media, Brussel (transversaal); Jeugd,
Ouderen, Cultuur, Welzijn in beperkte mate
3. Participatiewerkingen: Brussels Platform,
Empowerment, LOP’s, Netwerk Jongeren
Onderwijswerking Minderhedenforum
1.
Opbouw expertise over aantal dossiers: GOK –
decreet, moedertaalonderwijs, NT2, allochtone
leerkrachten, diversiteit hoger onderwijs, leerzorg
2.
Samenwerking en uitwisseling tussen
lidverenigingen promoten en organiseren
3.
Samenwerking met andere organisaties
4.
Belangenbehartiging
5.
Publieke opinie sensibiliseren
Standpunt onderwijs Minderhedenforum
Pleidooi voor interculturele scholen
die toegankelijk zijn voor alle kinderen
en hen gelijke onderwijskansen bieden
Maar randvoorwaarden moeten vervuld zijn
Interculturele scholen
Randvoorwaarden:
1. Voldoende financiering van onderwijs
2. Toezien op kwaliteit van onderwijs
3. Ongelijkheid door onderwijsstructuren
wegwerken
4. Partnerschap tussen ouders en scholen
Interculturele scholen
Onze invulling:
1. Interculturele competenties van schoolteam
2. Intercultureel schoolbeleid
3. Intercultureel curriculum
4. Interculturele samenwerkingsverbanden
1. Interculturele competenties schoolteam
“Omgaan met diversiteit” in basiscompetenties
en beroepsprofiel is goede zaak
Maar meer centrale plaats in lerarenopleiding
ook in nascholing voor leerkrachten
Permanent werken aan competenties, gaat
eigenlijk vaak over “basishouding”
Afstemming tussen actoren die opdrachten hebben
hierin: onderwijsnetten, vakbonden,…
1. Interculturele competenties schoolteam
Kennis en voeling met achtergrond en leefwereld van
leerlingen en hun ouders
Bewustzijn over invloed van eigen handelen,
gehanteerde onderwijsmethodes, differentiatie,…
Ondersteuning van “voortrekkers” in schoolteams (GOK
is geen vrijwilligerswerk)
Omgaan met leerproblemen van leerlingen: onderscheid
tussen taalproblemen en andere, aanpak,
communicatie met ouders,…
Meer allochtone leerkrachten
2. Intercultureel schoolbeleid
Rekening houden met socio-economische situatie, godsdienst,
culturele achtergrond,…
-
bij het bepalen van aanbod activiteiten en diensten (bv.
feesten, uitstappen, maaltijden,verlofregelingen…)
-
Kledijregels (geen hoofddoekverbod)
-
Afspraken met ouders (data en moment van oudercontacten,
huisbezoeken, opvolgen van leerproblemen,…)
-
Beleid rond pesten op school, aanpak discriminatie, ongelijke
behandeling, sociale druk,…(procedures, aanspreekpersoon)
=> Inspraak van leerlingen en ouders bij bepaling van deze regels!
3. Intercultureel curriculum
1. Talenbeleid
2. Lessen Godsdienst
3. Interculturele inhoud van vakken
4. Interculturele projecten
5. Mondiale vorming
1. Talenbeleid
Sociolinguïstische invalshoek (“taalrelativisme”)
doet meertalige context waarin allochtone
kinderen opgroeien meest recht aan
Uitgaan van bestaan van verschillende
repertoires in verschillende talen
Kunstmatige scheiding tussen “het Nederlands”
en andere talen doorbreken
1. Talenbeleid
Belang van beheersing schoolse vorm van Nederlands
uiteraard essentieel
Verder inzetten op toepassing van gedifferentieerde
onderwijsmethodes Nederlands
rekeninghoudend met achtergrond van leerlingen
 opleidingsniveau van ouders
 vertrekken van gekende repertoires (ook in andere
taal dan Nederlands) en die gebruiken
Maar opletten met aparte taalklasjes (uitz. OKAN)
1. Talenbeleid
Naast beheersing Nederlands, is ontwikkeling van
meertaligheid belangrijk
Rekening houden met wensen van allochtone ouders en
leerlingen: meesten willen dat hun kind de
moedertaal/ thuistaal (beter) leert
Onderwijs speelt best in op deze vragen zodat de lessen
op een goed omkaderde wijze kunnen doorgaan
Verschillende vormen van “moedertaalonderwijs”
mogelijk – school beslist samen met ouders
1. Talenbeleid
Basisonderwijs:
1. Talensensibilisering in basisonderwijs
2. Taalinitiatie in basisonderwijs
3. Bicultureel onderwijs (projecten Foyer)
4. Taallessen op school maar buiten de lesuren
Secundair onderwijs:
1. Vak “allochtone taal”
2. Taallessen op school maar buiten de lesuren
2. Lessen Godsdienst
Verschillende godsdiensten bespreken in onderwijs is
minimum
Liefst aanbod van aparte godsdienstlessen zodat
leerlingen voldoende kennis kunnen krijgen
maar ook meer uitwisseling en zoeken naar
gemeenschappelijke waarden
Scholen gebaseerd op een bepaalde levensbeschouwing of
godsdienst zijn geen rem op interculturaliteit
Minderhedenforum is niet tegen islamitische scholen
3. Interculturele inhoud van vakken
Interculturele inhoud van vakken zoals bv.:
Geschiedenis: van niet – westerse landen, niet enkel
eurocentrisch perspectief (kruistochten, kolonisatie),
migratiegeschiedenis van België
Aardrijkskunde: vak bij uitstek
Taalvakken: ook niet – westerse literatuur in
Nederlands, Frans en Engels
Wiskunde: oorsprong van concepten, voorbeelden voor
geometrie uit niet – westerse kunst
3. Interculturele inhoud van vakken
Omgaan met diversiteit als aparte vakoverschrijdende eindterm ipv
onder van opvoeden tot burgerzin


Vlaanderen, België, Europa zijn pluriforme, multiculturele
samenlevingen
Moet uitgangspunt worden voor onderwijs: alle kinderen
moeten leren mee omgaan
Interculturele competenties als onderdeel zien van sociale
vaardigheden vakoverschrijdende eindterm


België is een exportland
Alle kinderen nood aan (inter)nationale (handels)relaties
3. Interculturele inhoud van vakken
Interculturele projecten op school: kennismaking met
verschillende culturen van leerlingen op leuke
manier is zeer belangrijk
Mondiale vorming: ook zeer waardevol, genoeg kennis
over noord – zuidverhoudingen, kans om eenzijdig
negatieve berichten over zuiden uit media te
corrigeren
wel aandacht nodig voor aansluiting bij leefwereld van
leerlingen (bv. uit BSO) en gevoeligheden
4. Interculturele samenwerkingsverbanden
Samenwerking met andere sectoren/ actoren is essentieel om
(betere) resultaten te boeken
Interculturalisering van onderwijscultuur
Wat kunnen bv. allochtone verenigingen doen:
Empowerment van allochtone ouders
Studiebegeleiding kinderen uit hun achterban
Als “doorverwijsfiguur” optreden
(Inter)culturele activiteiten organiseren op school
Lessen moedertaal organiseren
Buurtwerking (Brede School)
Partnerschap tussen ouders en school
Aandacht voor eerste contact (inschrijving): voldoende uitleg over
afspraken en wederzijdse verwachtingen
Moeilijk te bereiken ouders: school zet best eerste stap
Communicatie in twee richtingen bevorderen: vragen en
bezorgdheden van ouders – boodschap van leerkracht
Flexibiliteit in communicatiestijlen (dragers, talen,
aanspreekbaarheid)
Cursus NT2 voor ouders op school is geen wondermiddel maar kan
nuttig zijn; meer op maat van ouders (dan van school)
Partnerschap tussen ouders en school
Erkennen van verschillende vormen van betrokkenheid van ouders
en hierop inspelen; traject afleggen samen met ouders
Aanvaarden dat niet alle ouders kunnen evenveel betrokken worden
(mensen in armoede, zonder papieren, …); slechte wil is
uitzonderlijk
Kinderen mogen niet de dupe worden van geringe betrokkenheid
Compensatie hiervan nodig vanuit onderwijs in samenwerking met
relevante organisaties: schoolopbouwwerk, “integratiesector”,
allochtone verenigingen, buurtorganisaties,…= essentie van
gelijke kansen
Competenties leerkrachten verhogen (basishouding) maar grenzen
erkennen (mogelijke acties)
Partnerschap tussen ouders en school
Wat doen allochtone verenigingen?
Informeren van ouders over onderwijs (antwoord op allerlei vragen)
Sensibilisering van ouders: belang van een goede betrokkenheid
voor studies van hun kind
Ouderbijeenkomsten organiseren (zeer informeel, ad hoc)
Infomomenten organiseren (ism externe deskundigen)
Ouders begeleiden bij schoolcontacten, bemiddelen bij problemen
met inschrijving
Vertegenwoordiging in lokale overlegplatforms, contacten met
lokale onderwijsactoren
Maar: vrijwilligers, vooral socio-cultureel werk, slechts enkele met
specifiek onderwijsproject
Contactgegevens
Sanghmitra Bhutani
Beleidsmedewerkster Onderwijs en Welzijn
Vooruitgangsstraat 323 bus 4
1030 Schaarbeek
Tel: +32(0)2 204 07 81
Fax: +32(0)2 245 88 30
[email protected]
www.minderhedenforum.be