College 1 | periode 3 OPDRACHT 1 (a) Hieronder staan 45 woorden uit verschillende talen. Zet de woorden die verwant zijn of lijken met 2 (mother), 3 (trayas) en 5 (vino) in rijtjes bijeen. Voorbeeld [1] brood – [16] brad – [33] Brot 1. brood (Nederlands) 2. mother (Engels) 3. trayas (Sanskriet) 4. paÕ (Portugees) 5. vino (Italiaans) 6. bride (Engels) 7. naso (Italiaans) 8. nass (Duits) 9. komen (Nederlands) 10. wijn (Nederlands) 11. panis (Latijn) 12. treis (Grieks) 13. lief (Nederlands) 14. khleb (Russisch) 15. Mutter (Duits) 16. brad (Oudfries) 17. trys (Litouws) 18. nez (Frans) 19. mayr (Armeens) 20. pan (Spaans) 21. leaf (Engels) 22. Braut (Duits) 23. matar (Sanskriet) 24. venir (Frans) 25. triste (Frans) 26. tres (Spaans) 27. wine (Engels) 28. mater (Latijn) 29. breid (Oudfries) 30. loaf (Engels) 31. trois (Frans) 32. moeder (Nederlands) 33. Brot (Duits) 34. love (Engels) 35. neus (Nederlands) 36. bratu (Oudslavisch) 37. pain (Frans) 38. tree (Engels) 39. mètèr (Grieks) 40. baino (Grieks) 41. ljubù (Oudslavisch) 42. kliepas (Litouws) 43. mère (Frans) 44. vin (Deens) 45. madre (Spaans) (b) In Limbum (een Bantoe-taal uit Kameroen) is ‘drie’ táár. Wat zou een manier zijn om te bepalen of de overeenkomst met de hierboven genoemde talen al dan niet op toeval berust? OPDRACHT 2 Hieronder staat een stukje uit Wulfila’s vertaling van het Mattheüs-evangelie: hoofdstuk 6, vs. 9-13. De tekst is die van het Onze Vader, het belangrijkste gebed uit het christendom. De Nederlandse vertaling sluit nauw aan bij het Gotische origineel. (a) Leg uit hoe de woordvolgorde tussen het Nederlands en het Gotisch verschilt aan de hand van deze drie kenmerken: het bezittelijk voornaamwoord, het lijdend voorwerp en de plaats van de ontkenning. (b) Bekijk de werkwoordsvormen. Wat is een belangrijk verschil tussen het Gotisch en het Nederlands? Gotisch Nederlands Atta unsar þu in himinam, Vader onze gij in (de) hemelen, weihnai namo þein. geheiligd worde naam uw. qimai þiudinassus þeins. kome koninkrijk uw. wairþai wilja þeins, worde wil uw, swe in himina jah ana airþai. zoals in (de) hemel ook op (de) aarde. hlaif unsarana þana sinteinan brood ons het dagelijkse gif uns himma daga. geef ons deze dag. jah aflet uns þatei skulans sijaima, en vergeef ons dat schuldenaars wij zijn, swaswe jah weis afletam zoals ook wij vergeven þaim skulam unsaraim. de schuldenaars onze. jah ni briggais uns en niet moge gij brengen ons in fraistubnjai, in verzoeking, ak lausei uns af þamma ubilin. maar verlos ons van het boze. OPDRACHT 3 Bekijk onderstaande stamboom. Vul op de lege plaatsen één van onderstaande talen in: Proto-Slavisch Klassiek Latijn IJslands Russisch West-Germaans Noord-Germaans Nederlands Tsjechisch Duits …………………. …………………. …………………. ………… . ………… ………. ………… ………. ………………… . ………… ………. ………… ……….